Warszawska Fabryka Motocykli

Warszawska Fabryka Motocykli
Ilustracja
Państwo

 Polska

Adres

ul. Mińska 25
Warszawa

Data założenia

1951

Data likwidacji

1965

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Warszawska Fabryka Motocykli”
Ziemia52°14′58,9″N 21°03′39,9″E/52,249694 21,061083
Produkcja w Warszawskiej Fabryce Motocykli w latach 50.

Warszawska Fabryka Motocykli (WFM) – nieistniejąca fabryka motocykli w Warszawie przy ul. Mińskiej 25, produkująca motocykle, skutery i dwusuwowe silniki motocyklowe pod marką WFM.

Opis

Logotyp fabryki na zbiorniku paliwa (1964)
Logotyp na osłonie iskrownika silnika (1964)
Logotyp na błotniku skutera WFM Osa
Motocykl WFM M06-S34 z roku 1964
Skuter WFM M52 Osa

WFM, zwyczajowo nazywana wuefemką, powstała w 1951 r. z przekształcenia Warszawskich Zakładów Naprawy Samochodów, które utworzono na bazie Zakładów Sprzętu Transportowego nr 2 i Państwowych Zakładów Samochodowych nr 2. WFM przejęła z wrocławskiej Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego Psie Pole produkcję silników motocyklowych o pojemności 125 cm3, a także produkcję motocykla SHL 125 cm3 z Kieleckich Zakładów Wyrobów Metalowych (KZWM). WFM opracowała własne konstrukcje motocykli: M06 w kilku odmianach, prototypowy M16 oraz skuterów: prototypy Żuk, Bąk i Osa produkowana w odmianach M50 i M52.

Wieloletnim dyrektorem fabryki był Wacław Laskowski[1][2][3].

W dniu 1 stycznia 1965 r.[4] nastąpiło połączenie zakładów WFM z sąsiednimi Polskimi Zakładami Optycznymi, po czym zaczęto stopniowo wygaszać produkcje. Nieruchomości i maszyny przejęły PZO, nadal produkując silniki i części zamienne[5].

Motocykle skonstruowane w WFM: M06, M06R, M06-S34, M06-S01-Z1, M16 TARPAN[6]

Skutery skonstruowane w WFM: M08 Osa[7], M50 Osa, M52 Osa, M55 Osa, M57 Osa

Silniki produkowane w WFM: S01, S06[5], S06A, S32[5], S32U[5][a], S33

Produkcja 1951–1965

  • motocykle (4 typy) – 600 000 sztuk
  • skutery (2 typy) – 28 000 sztuk
  • silniki (6 typów) – 250 000 sztuk – dostarczane zakładom w Świdniku i Kielcach

W kulturze masowej

  • Obecnie na ośmiohektarowym zrewitalizowanym terenie dawnej fabryki WFM przy ul. Mińskiej 25 zlokalizowana jest przestrzeń kulturalno-mieszkaniowa Soho Factory Warszawa[8]. Znajduje się tu Muzeum Neonów.
  • Pod koniec lat 50. nad sklepem firmowym WFM na ul. Kruczej 16/18 umieszczono neon autorstwa Tadeusza Rogowskiego przedstawiającego motocyklistę na motocyklu wraz z napisem "-W-F-M-"[9][10]. W Muzeum Neonów znajduje się częściowa rekonstrukcja neonu[11].
  • W Polskiej Kronice Filmowej przedstawiono historię posiadacza nowego motocykla SHL M05 wyprodukowanego w WFM, który po bardzo krótkim czasie od zakupu ulega awarii. Komentator skarży się na nieskuteczny proces kontroli technicznej w Warszawskiej Fabryce Motocykli[12].
  • Motocykle z WFM można zobaczyć m.in. w filmach Dzięcioł[13], Małżeństwo z rozsądku[14] i Jestem mordercą[15].

Nowa WFM

Na początku XXI wieku powstał projekt reaktywacji marki WFM przy współpracy z Mińską Fabryką Motocykli i Rowerów Motovelo z Białorusi[16][17] Pomysłodawcą projektu był Włodzimierz Gąsiorek posiadający prawa do znaku towarowego WFM poprzez klub Motor Klub Wawer[18]. Motocykl był modyfikacją motocykla Mińsk Lider[16]. W sprzedaży dostępne były wersję z silnikiem 125 cm3 i 50 cm3[17].

Uwagi

  1. Silnik produkowany już po przejęciu WFM przez PZO

Przypisy

  1. Zbigniew Truszkiewicz, Samochód popularny pod znakiem zapytania Przemysł pomocniczy kuleje, „Dziennik Bałtycki”, 15 maja 1959 [dostęp 2020-02-07] [zarchiwizowane].
  2. I kwartał eksperymentów gospodarczych warszawskich zakładach przemysłowych, „Życie Warszawy”, 4 kwietnia 1957 [dostęp 2020-02-27] [zarchiwizowane].
  3. Byłem przekonany, że się topię – 1988 BOGUSŁAW KOPERSKI | Enduro banda docenta [dostęp 2020-02-27] (pol.).
  4. Jacek Urbańczyk, Naprawa motocykli WFM, 1966.
  5. a b c d Jerzy Pancewicz, Naprawa motocykli "SHL", Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1969, s. 15, OCLC 749581922.
  6. WFM M16 Tarpan, www.polskiemotocykle.mik.pl [dostęp 2021-01-18].
  7. OSA M08, www.polskiemotocykle.mik.pl [dostęp 2021-01-18].
  8. Soho Factory Warszawa projekty rewitalizacyjne przy ul. Mińskiej 25. www.projektpraga.pl. [dostęp 2021-04-09].
  9. Neonstory: Neonowe traktory. 03.12.2018. [dostęp 2019-09-06].
  10. Światła miasta. [dostęp 2019-09-06].
  11. Katarzyna Tutko: Muzeum Neonów w Warszawie – reklamy świetlne z dawnych lat. 2018-12-02. [dostęp 2019-09-06].
  12. Polska Kronika Filmowa: Kupiłem SHL-kę. [dostęp 2019-09-06].
  13. WFM w filmie Dzięcioł. [dostęp 2019-09-07].
  14. WFM M06 w filmie Małżeństwo z rozsądku. [dostęp 2019-09-07].
  15. WFM M06 w filmie Jestem mordercą. [dostęp 2019-09-07].
  16. a b Szymon Dziawer, WFM wraca i nie będzie to już czerwona zaraza, Świat Motocykli | testy motocykli | motocykle używane | skutery | porady [dostęp 2020-07-16] (pol.).
  17. a b Nowa - stara WFM-ka, motoryzacja.interia.pl [dostęp 2020-07-16] (pol.).
  18. E-wyszukiwarka, ewyszukiwarka.pue.uprp.gov.pl [dostęp 2020-07-16].

Bibliografia

  • Andrzej Zieliński, Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1947–1960, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1985, ISBN 83-206-1541-0
  • Andrzej Zieliński, Polskie konstrukcje motoryzacyjne 1961–1965, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 2008, ISBN 978-83-206-1671-2
  • Andrzej Zieliński, Polskie motocykle 1946–1985, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa 1999, ISBN 978-83-206-1518-0

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Industriegebiet.png
Autor: Sal73x, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sign for industry
WFM - logo fabryki umieszczane na pokrywie prądnicy silnika (1964).jpg
Autor: OtiS78, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logotyp Warszawskiej Fabryki Motocykli odlewany na pokrywie prądnicy silnika motocyklowego w 1964 roku.
WFM M06-S34 (1964).jpg
Autor: OtiS78, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oryginalny motocykl WFM M06-S34 wyprodukowany w 1964 roku w Warszawskiej Fabryce Motocykli przy ulicy Mińskiej 25.
WFM Osa emblem.jpg
Autor: MichalPL, Licencja: CC BY-SA 4.0
Emblem of WFM Osa, Polish scooter from 60s
Warszawska Fabryka Motocykli - logotyp fabryki.jpg
Autor: OtiS78, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rekonstrukcja logotypu Warszawskiej Fabryki Motocykli
WFM Osa PICT0038.jpg
Autor: Pibwl, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skuter WFM Osa M52.
Warszawska Fabryka Motocykli w latach 50.jpg
Warszawska Fabryka Motocykli w latach 50
WFM - logo fabryki umieszczane na zbiorniku paliwa v2 (1964).jpg
Autor: OtiS78, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oryginalne dwukolorowe logo Warszawskiej Fabryki Motocykli umieszczane na zbiorniku paliwa motocykli w 1964 roku.