Warta

Warta
Ilustracja
Warta niedaleko Wronek
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Rzeka
Długość808,2 km
Powierzchnia zlewni

54 529 km²

Średni przepływ

195 m³/s przy ujściu

Źródło
MiejsceZawiercie-Kromołów
Wysokość

380 m n.p.m.[1]

Współrzędne

50°29′26,5″N 19°29′23,6″E/50,490700 19,489900

Ujście
Recypient

Odra

MiejsceKostrzyn nad Odrą
Wysokość

12 m n.p.m.[1]

Współrzędne

52°35′55″N 14°36′37″E/52,598611 14,610278

Mapa
Mapa rzeki
Warta w dorzeczu Odry
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „ujście”
Źródła Warty w Kromołowie-Kaplica św. Jana Nepomucena
Źródło Warty w Zawierciu poniżej kaplicy św. Jana Nepomucena
Warta w okolicach Częstochowy
Warta niedaleko miejscowości Warta
Warta w okolicach Międzychodu
Ujsćie Warty do Odry w Kostrzynie nad Odrą

Warta – trzecia pod względem długości rzeka Polski, druga w pełni w jej granicach; główny, prawy dopływ Odry.

Przebieg rzeki

Odcinek górny

Źródła Warty znajdują się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej w Kromołowie (w kaplicy św. Jana Nepomucena), dawnym mieście, obecnie przyłączonym do Zawiercia. Płynie tektonicznym Obniżeniem Górnej Warty wzdłuż krawędzi Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W Częstochowie rzeka zmienia kierunek biegu na wschodni, by za miastem spotkać się z Wyżyną Wieluńską (miejsce styku z Wyżyną Częstochowską), przełamując się przez nią głęboką na 70 m doliną – jest to Mirowski Przełom Warty. Pokonawszy go, łagodnie skręca na północ, a w okolicach Radomska na zachód. Następnie ponownie przełamuje się przez Wyżynę Wieluńską poprzez Działoszyński Przełom Warty, by nieco dalej przełamać się przez nią po raz trzeci, pokonując rozległy Łuk Załęczański i zawracając na krótko bieg o 180 stopni (na wschód). Pomiędzy miastem Warta a Skęczniewem tworzy zbiornik wodny Jeziorsko. Opuszczając ostatecznie wyżynę, obiera kierunek północny, niezmienny do wysokości miasta Koło, gdzie skręca na zachód, mija Konin i wpływa w Pradolinę Warciańsko-Odrzańską, tym samym kończąc swój górny bieg.

Odcinek środkowy

W pobliżu Śremu Warta wpływa w Poznański Przełom Warty. Po przepłynięciu przez Poznań, rzeka natrafia w okolicy Obornik na przeszkodę w postaci wyższego obszaru Pojezierza Południowopomorskiego i ponownie zmienia kierunek na zachodni wpływając w Pradolinę Toruńsko-Eberswaldzką.

Odcinek dolny

Na początku dolnego biegu rzeki, w miejscowości Santok, do Warty uchodzi jej największy dopływ – Noteć. Po przepłynięciu przez Gorzów Wielkopolski Warta wpływa w obszar, na którym został utworzony Park Narodowy Ujście Warty, po czym w Kostrzynie nad Odrą, przy granicy z Niemcami, w północno-wschodniej części miasta uchodzi do Odry.

Zbiorniki na Warcie

Warta w sieci międzynarodowych dróg wodnych

Warta Dolna (68,2 km, od Santoka do ujścia do Odry) jest elementem międzynarodowej drogi wodnej E70, ustalonej w 1996 r. w porozumieniu AGN (European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance)[2].

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych[3], Warta ma następujące klasy żeglowne:

Dorzecze Warty

Dopływy w kolejności od źródeł

Nazwa rzekiDopływŹródłoUjścieDługość
(km)
Pow. zlewni
(km²)
StradomkaLHerbyCzęstochowa19,5256,8
RadomkaPBlok DobryszyceBobry15,051,4
LiswartaLMzykiKule93,01558
OleśnicaLWieluńNiechmirów37,8608
WidawkaPWzgórza Radomszczańskie
gm. Kodrąb
Jeziorko95,82385
ŻeglinaLZłoczewSieradz30,0
PichnaPZduńska Wolazb. Jeziorsko (2 niezależne koryta)28,8
NerPŁódźMajdany134,01866
RgielewkaPJózefowoPowiercie35,0
KiełbaskaLŻdżeniceKoło45,0490,9
PowaLSmaszewRumin44,2369,5
WarcicaPKołoPogorzałki20,5
Czarna StrugaLŻelazkówZagórów52,0
MesznaPjez. PowidzkiePolicko37,0705
WrześnicaPGnieznoSamarzewo49,0355
ProsnaLWolęcinModlica216,84924,7
LutyniaLKorytnicaOrzechowo60,0
MoskawaPJózefowoJaszkowo56,4620,8
Samica StęszewskaLGrzebieniskoRogalinek37,8182,7
WirynkaLPalędzieŁęczyca17,0
Kopel[4]Pmiędzy miejscowościami Sokolniki Gwiazdowskie a Puszczykowo-ZaborzeCzapury34,0388
Strumień JunikowskiLŁawicaLuboń11,748,4
BogdankaLjez. StrzeszyńskiePoznań9,0
CybinaPIwnoPoznań41,0213
GłównaPLednicaPoznań45,6247
TrojankaPPuszcza ZielonkaMściszewo20,0147,6
WełnaPOsiniecOborniki118,02621
Samica ObornickaLjez. KierskieKiszewo36,5224,1
SamaLBatorowoObrzycko44,2448,4
OszczynicaLjez. LubocześnickieSieraków37,5293,7
ObraLStara ObraSkwierzyna254,04022
NotećPSzczecinSantok391,317300
KłodawkaPjez. Karskie WielkieGorzów Wielkopolski27,3
WitnaPjez. Wielkie, okoliceBiałczyk15,0
PostomiaLjez. PostomskoKostrzyn nad Odrą67,0425

Urbanizacja

Miasta położone nad Wartą

Pozostałe informacje

  • odległość od źródeł Warty do spotkania z Odrą jest większa niż Odry od jej źródeł do tego samego miejsca.
  • jeśli uwzględnić tylko długość rzeki znajdującej się na terytorium kraju, to Warta jest drugą co do długości rzeką w Polsce zaraz po Wiśle.
  • jest drugą rzeką wymienianą w hymnie Polski:
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę
  • pod Gorzowem Wlkp. z Wartą krzyżuje się rurociąg „Przyjaźń”.
  • nazwa miasta, w którym Warta ma swoje źródła – Zawiercie wzięła się właśnie od nazwy rzeki i określenia „za Wartą”.

Zobacz też

Warta w Uniejowie
Warta w Uniejowie

Przypisy

  1. a b Informacje o regionie wodnym Warty. [dostęp 2009-05-08].
  2. https://web.archive.org/web/20160305173809/http://bip.transport.gov.pl/pl/bip/raporty_i_analizy/transport_morski/analiza_potrzeb/px_analiza_potrzeb_inwestycyjnych....pdf Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródladowej na rzece Odrze w latach 2007–2013. Akademia Morska w Szczecinie. Instytut Inżynierii Transportu. Zakład Żeglugi Sródladowej i Gospodarki Wodnej. Szczecin 2006, s. 25.
  3. Dz. U. z 2002 r. Nr 77, poz. 695.
  4. Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red). T. 1. Cz. 1: Wody płynące, źródła, wodospady. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006. ISBN 83-239-9607-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Warta okolice Czestochowy.JPG
(c) I, Wie.tom.25, CC-BY-SA-3.0
Warta w okolicach Częstochowy.
Warta w Warcie.jpg
Warta river near Warta town in central Poland
Gorzów Wielkopolski most01.jpg
Autor: Staszek99, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gorzów Wielkopolski most i bulwar
Warta w okolicach Międzychodu.JPG
Autor: Storm1, Licencja: CC BY-SA 4.0
Warta w okolicach Międzychodu
ZrodloWarty.jpg
Autor: Pborys, Licencja: CC BY-SA 4.0
Źródło Warty w Zawierciu poniżej kapliczki Jana Nepomucena.
Źródło Warty.JPG
(c) ​Polish Wikipedia user Stimoroll, CC-BY-SA-3.0
Kapliczka w Kromołowie na której tabliczka głosi: Kapliczka pod wezwaniem św. Jana Nepomucena Główne źródło rzeki Warty.
Poznan - most sw. Rocha - Ostrow Tumski.JPG
Autor: Farinata degli Uberti, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z mostu Królowej Jadwigi w Poznaniu przy bardzo wysokim stanie wody na Warcie w dn. 29.05.2010 r.
Ujscie Warty do Odry dron (1).jpg
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ujście Warty do Odry w Kostrzynie nad Odrą
Wartakw.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dorzecze Odry mapa.png
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa dorzecza Odry, wersja polska
Jezero jeziorsko-vestacko ostrvo.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Јованвб (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Вештачко језеро Језиорско. Поглед са плаже на вештачко острво. (Пољска)

  • 25.07.2006.
  • Author:Jovan Vuković
  • If you need this picture with biger rezolution ask me there.
Warta w Uniejowie.jpg
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Warta w Uniejowie