Warta Bolesławiecka

Warta Bolesławiecka

wieś
Pałac w Warcie Bolesławieckiej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	bolesławiecki
Gmina	Warta Bolesławiecka
Liczba ludności (III 2011)	863[1]
Strefa numeracyjna	75
Kod pocztowy	59-722
Tablice rejestracyjne	DBL
SIMC	0368125
Położenie na mapie gminy Warta Bolesławiecka Warta Bolesławiecka
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Warta Bolesławiecka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Warta Bolesławiecka
Położenie na mapie powiatu bolesławieckiego Warta Bolesławiecka
51°13′56″N 15°39′58″E/51,232222 15,666111

Warta Bolesławiecka – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Warta Bolesławiecka, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego. Miejscowość jest siedzibą władz gminy Warta Bolesławiecka.

Nazwa

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Wartha^[2][3].

Polską nazwę Warta nad Nissą w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w Głogówku w roku 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa^[4].

• 1217 Warte;
• 1305 Wartha;
• 1310 Warta;
• 1426 Wartaw.

Historia

Miejscowość powstała ok. 1200 r., ale prawdopodobnie już w XII w. templariusze wznieśli tu zamek. W dolinie Złotego Potoku prowadzono poszukiwania złota, które przerwał najazd mongolski w 1241. Wieś leżała na granicy okręgu bolesławieckiego i legnickiego, w średniowieczu pobierano od kupców cło. Właścicielami na przestrzeni wieków były rody szlacheckie von Stiebitzów, von Zedlitzów, von Glaubitzów, von Sommerfeldów i von Frankenbergów^[5].

Transport

W miejscowości był dawny przystanek kolejowy.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[6]:

Kościół parafialny w Warcie Bolesławieckiej.

• kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, pierwsza świątynia była wzmiankowana w 1305, obecny kościół powstał w XV w., kilkukrotnie przebudowywany m.in. w XVIII w. i w 1872. Świątynia orientowana, jednonawowa, z wydzielonym prezbiterium. W wyposażeniu m.in. kamienna chrzcielnica z 1569, ołtarze i ambona z I poł. XVIII w^[5].
• cmentarz przykościelny
• plebania, z około 1600 r., przebudowa XIX wiek
• cmentarz parafialny, z 1878 roku
• zespół pałacowy:
  • ruiny zamku, gotyckiego z XIV-XV wieku
  • pałac-dwór z łącznikiem – bramą, z 1540 roku^[7], przebudowywany w 1612 r., XVIII i XIX wieku
  • dwie oficyny pałacowe, z XVI wieku
  • trzy budynki gospodarcze i obora, z XVI w., XIX wieku
  • park
• domy z XVIII i XIX wieku:
  • dom nr 17, z drugiej połowy XIX wieku
  • dom nr 21, z XVIII/XIX wieku
  • dom nr 37 (vis a vis kościoła), z XVIII wieku
• wapiennik z drugiej połowy XVIII wieku.

Fikcja

Warta Bolesławiecka była wzmiankowana w Lux perpetua, trzeciej części sagi śląskiej Andrzeja Sapkowskiego, o Reynevanie z Bielawy.

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9, ss. 605-11.
• Małgorzata Kwiatkowska, Gmina Warta Bolesławiecka w zarysie dziejów i w dobie samorządności, rok 2008.