Wartość bieżąca netto

Wartość bieżąca netto (ang. net present value, NPV, także: wartość zaktualizowana netto, wartość obecna netto) – metoda oceny efektywności ekonomicznej inwestycji rzeczowej oraz wskaźnik wyznaczony w oparciu o tę metodę.

Jako metodaNPV należy do kategorii metod dynamicznych i jest oparta na analizie zdyskontowanych przepływów pieniężnych przy podanej stopie dyskonta.

Jako wskaźnikNPV stanowi różnicę pomiędzy zdyskontowanymi przepływami pieniężnymi a nakładami początkowymi i jest dany wzorem:

gdzie:

– wartość bieżąca netto,
– przepływy gotówkowe (netto) w okresie t,
stopa dyskonta,
– nakłady początkowe,
– kolejne okresy (najczęściej lata) eksploatacji inwestycji

Interpretacja

Wartość wskaźnika NPV może być interpretowana jako:

W takim ujęciu NPV daje jednoznaczne przesłanki w zakresie decyzji inwestycyjnych. Zgodnie z tymi przesłankami inwestycja jest akceptowana, jeżeli jej NPV oraz odrzucana, gdy NPV<0.

Zależności

Istnieje odwrotna, lecz nieliniowa zależność pomiędzy wysokością przyjętej stopy dyskonta a wartością wskaźnika NPV: wraz ze wzrostem przyjętej stopy dyskonta wartość wskaźnika NPV danej inwestycji spada (dla typowych przepływów pieniężnych), co ma wpływ na ocenę rentowności inwestycji i ewentualną decyzję, co do jej realizacji.

Dla danej inwestycji (o typowych przepływach pieniężnych) zachodzą także następujące zależności:

Zalety

Wady

Przykład zastosowania

Przykład podstawowy

Dana jest inwestycja, generująca w kolejnych okresach (latach) przychody i koszty, jak w poniższej tabeli (wartości w PLN):

OkresPrzychodyKoszty
12.0001.000
26.0001.000
38.0001.000
44.0001.000
52.0001.000

Nakłady początkowe, które ponoszone są w okresie są równe Przyjęto stopę dyskonta na poziomie

  • Dla każdego okresu oblicza się przepływy gotówkowe równe przychodom, pomniejszonym o koszty ( z ang. cash flow – przepływ gotówki)
  • Dla każdego okresu oblicza się współczynnik dyskontowy zgodnie ze wzorem:

Okres CF d
  1 1.000 0,9091
  2 5.000 0,8264
  3 7.000 0,7513
  4 3.000 0,6830
  5 1.000 0,6209

Współczynnik dyskontowy dla danego okresu jest traktowany podobnie jak waga przy liczeniu średniej ważonej, z tą różnicą, że w przypadku NPV jest to „suma ważona”. Można także powiedzieć, że poprzez współczynnik dyskontowy wyliczamy tę wartość gotówki, którą musimy odłożyć dzisiaj w banku na procent równy stopie dyskonta tak aby otrzymać zakładane – odpowiednie przychody w przyszłych okresach.

Zgodnie z tą przesłanką dalszym etapem jest zdyskontowanie przepływów pieniężnych poprzez pomnożenie wartości przepływów pieniężnych z danego okresu przez wartość współczynnika dyskontowego (wyniki w kolumnie dCF poniższej tabeli), a następnie zsumowanie wartości tej kolumny.

Okres CF d dCF
  1 1.000 0,9091 909,10
  2 5.000 0,8264 4.132,00
  3 7.000 0,7513 5.259,10
  4 3.000 0,6830 2.049,00
  5 1.000 0,6209 620,90
                        ---------
                        12.970,10

Suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych Pomniejszając tę wartość o nakłady początkowe otrzymujemy wartość

W związku z tym, że NPV>0 inwestycja może być zaakceptowana do realizacji, ponieważ poza zwrotem nakładów początkowych przyniesie dodatkowo 2970,10 PLN zysku z uwzględnieniem zmiany wartości pieniądza w czasie.

Przykład alternatywny

Rozważono inwestycję identyczną jak w poprzednim przykładzie, lecz tym razem przyjęto stopę dyskonta na poziomie Wartość przepływów pieniężnych w poszczególnych okresach (kolumna CF) się nie zmieni, lecz zmienią się wartości współczynników dyskontowych (kolumna d). W związku z tym, zmianie ulegną również wartości zdyskontowanych przepływów pieniężnych (kolumna dCF). Wyniki w poniższej tabeli:

Okres CF d dCF
  1 1.000 0,8000 800,00
  2 5.000 0,6400 3.200,00
  3 7.000 0,5120 3.584,00
  4 3.000 0,4096 1.228,80
  5 1.000 0,3277 327,00
                        ---------
                         9.139,80

Suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych w tym przykładzie wynosi Pomniejszając tę wartość o nakłady początkowe otrzymujemy wartość

Jak widać wzrost wartości stopy dyskonta z do spowodował spadek wartości wskaźnika NPV poniżej zera. Dla tak przyjętej stopy dyskonta inwestycja nie będzie zaakceptowana do realizacji, ponieważ przychody uwzględniające zmianę wartości pieniądza w czasie nie pokryją nakładów początkowych poniesionych na inicjację inwestycji.

Przykład ten obrazuje wagę właściwego przyjęcia poziomu stopy dyskonta, gdyż ma ona kardynalny wpływ na wartość wskaźnika NPV i tym samym na decyzje inwestycyjne.

Zobacz też

Bibliografia

  • Paweł Felis: Metody i procedury oceny efektywności inwestycji rzeczowych przedsiębiorstw. Warszawa: Wydawnictwo WSE-I, 2005. ISBN 83-87444-12-X.
  • Kuczowic K., Kuczowic J., Michalewski M.: Decyzje inwestycyjne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2001.
  • Henryk Brandenburg: Zarządzanie projektami. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, 2002. ISBN 83-7246-078-7.