Wasilij Mitrochin

Wasilij Nikiticz Mitrochin (ros. Василий Никитич Митрохин; ur. 3 marca 1922 w Jurasowie niedaleko Riazania, zm. 23 stycznia 2004 w Londynie) – major i archiwista I Zarządu Głównego KGB, współautor Archiwum Mitrochina, książki opartej na przekazanych wywiadowi brytyjskiemu MI6 planach tajnych operacji KGB w czasie zimnej wojny.

Po ukończeniu Szkoły Artylerii Armii Czerwonej wstąpił na uniwersytet Kazachskiej SRR. Tam ukończył historię i prawo. Pod koniec II wojny światowej skierowany jako prokurator wojskowy do Charkowa. Został kadrowym pracownikiem wywiadu zagranicznego Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego.

Po 1956 został archiwistą I Zarządu Głównego KGB.

W latach 1972–1984 nadzorował przeniesienie archiwów KGB z Łubianki do nowej siedziby KGB w Jasieniewie. W tym czasie zrobił kopie mikrofilmowe szczególnie ważnych dokumentów. W 1985 przeszedł na emeryturę.

Już po upadku ZSRR (w 1992 roku) w ambasadzie USA w Rydze bezskutecznie próbował przekazać swoje mikrofilmy CIA, która uznała go za rosyjskiego prowokatora. Podobną propozycję złożył w ambasadzie Wielkiej Brytanii, gdzie agent MI6 przyjął od niego zmikrofilmowane 25 000 stron dokumentów sowieckich. Wkrótce w tajemnicy Brytyjczycy wydostali z jelcynowskiej Rosji jego rodzinę, z którą też osiadł na stałe na Wyspach Brytyjskich.

Rewelacje Mitrochina są dostępne w książce: Andrew Christopher, Wasilij Mitrochin: Archiwum Mitrochina, wydanie polskie 2001, Wydawnictwo Muza. Natomiast obszerne uzupełnienie zawiera następna książka: Andrew Christopher, Wasilij Mitrochin: Archiwum Mitrochina II - KGB i świat, wydanie polskie 2006, wydawnictwo REBIS, ISBN 83-7301-867-0, ponad 660 stron; (ta ostatnia książka omawiana jest też jako „tom drugi”).

Bibliografia, literatura, linki

  • "Archiwum Mitrochina" w: Christopher Andrew, Wasilij Mitrochin, Archiwum Mitrochina, t. I. KGB w Europie i na Zachodzie, Poznań 2009, Wyd. Rebis, Wyd. II poprawione, ISBN 978-83-7510-348-9 s.23-56
  • Christopher Andrew, Wasilij Mitrochin Archiwum Mitrochina, t.II KGB i świat Poznań 2006 Wyd. Rebis, ISBN 83-7301-867-0
  • Dokumenty z Archiwum Mitrochina w wersji elektronicznej

Zobacz też