Wasilij Sokołowski

Wasilij Sokołowski

Василий Данилович Соколовский

(c) Mil.ru, CC BY 4.0
Marszałek Związku Radzieckiego
Data i miejsce urodzenia	21 lipca 1897 Koźliki, gubernia grodzieńska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	10 maja 1968 Moskwa, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1918–1968
Siły zbrojne	Armia Czerwona Armia Radziecka
Stanowiska	wojskowe: d-ca Frontu Zachodniego, d-ca grupy wojsk radzieckich w NRD, szef SG Armii Radzieckiej państwowe: zastępca ministra obrony ZSRR
Główne wojny i bitwy	wojna domowa w Rosji walki z Basamactwem; II wojna światowa bitwa pod Moskwą bitwa na łuku kurskim operacja smoleńska operacja berlińska
Odznaczenia

Wasilij Daniłowicz Sokołowski (ros. Василий Данилович Соколовский; ur. 9 lipca^?/ 21 lipca 1897 w Koźlikach, zm. 10 maja 1968 w Moskwie) – radziecki dowódca wojskowy, marszałek Związku Radzieckiego (1946), dowódca Grupy Wojsk Radzieckich w Niemczech, szef Sztabu Generalnego Armii Radzieckiej, I zastępca ministra obrony ZSRR, Bohater Związku Radzieckiego (1945), deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 2., 3., 4., 5., 6. i 7. kadencji.

Życiorys

Urodził się 21 lipca 1897 r. we wsi Koźliki koło Białegostoku, w białoruskiej rodzinie chłopskiej. W 1918 r. wstąpił do Armii Czerwonej, motywowany chęcią walki o wolność ludu^[1]. Uczestniczył w rosyjskiej wojnie domowej walcząc na frontach Północnym i Wschodnim w Azji jako dowódca kompanii, pułku, brygady, szef sztabu dywizji. W 1919 roku dowodził pułkiem a w 1920 brygadą^[1]. W 1921 r. ukończył Akademię Wojskową Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej.

Od 1921 r. w Azji Środkowej – pomocnik szefa zarządu operacyjnego sztabu Frontu Turkiestańskiego, szef sztabu i dowódca dywizji, dowódca Grupy Wojsk Fergańskich i Samarkandzkich obwodów. Po wojnie domowej szef sztabu dywizji strzeleckiej, 5 i 9 Korpusu Armijnego (1922–1930), dowódca dywizji (1930–1934), zastępca szefa sztabu Nadwołżańskiego Okręgu Wojskowego i szef sztabu Uralskiego i Moskiewskiego Okręgu Wojskowego (1935–1941).

W 1931 wstąpił do RKP(b). Od lutego 1941 zastępca szefa Sztabu Generalnego. W czasie II wojny światowej 1941–1945 szef sztabu Frontu Zachodniego (lipiec 1941 – styczeń 1942 i maj 1942 – luty 1943), szef sztabu Kierunku Zachodniego (1942), dowódca Frontu Zachodniego (1943–1944), szef sztabu 1 Frontu Ukraińskiego (styczeń 1944 – kwiecień 1945), I zastępca dowódcy 1 Frontu Białoruskiego (kwiecień – maj 1945).

Po wojnie zastępca, a następnie od marca 1946 dowódca Grupy Okupacyjnych Wojsk Radzieckich w Niemczech i kierujący radziecką administracją wojskową w Niemczech, jednocześnie członek Rady Kontroli ZSRR ds. kierowania Niemcami (marzec 1946 – marzec 1949). Od marca 1949 I zastępca ministra obrony ZSRR. Od czerwca 1952 szef Sztabu Generalnego Armii Radzieckiej – I zastępca ministra obrony ZSRR. W latach 1960–1968 generalny inspektor w Grupie Generalnych Inspektorów Ministerstwa Obrony ZSRR. Deputowany do Rady Najwyższej ZSRR od 2. do 7. kadencji.

Jest autorem lub koedytorem wielu publikacji wojskowych, m.in. „Strategia wojenna” (1962), „Rozgromienie wojsk niemiecko-faszystowskich pod Moskwą” (1964) i innych.

Zmarł 10 maja 1968 i został pochowany pod murem kremlowskim na placu Czerwonym w Moskwie.

Awanse

• komdiw – 21 listopada 1935
• komkor – 31 grudnia 1939
• generał porucznik – 4 czerwca 1940
• generał pułkownik – 13 czerwca 1942
• generał armii – 27 sierpnia 1943
• marszałek Związku Radzieckiego – 3 lipca 1946

Odznaczenia i wyróżnienia

• Medal Złota Gwiazda Bohater Związku Radzieckiego (29 maja 1945)
• Order Lenina – ośmiokrotnie (1941, 1942, 1945, 1945, 1947, 1948, 1957, 1967)
• Order Rewolucji Październikowej (1968)
• Order Czerwonej Gwiazdy – trzykrotnie (1928, 1944, 1949)
• Order Suworowa I stopnia – trzykrotnie (1943, 1943, 1945)
• Order Kutuzowa I stopnia – trzykrotnie (1943, 1944, 1956)
• Medal „Za obronę Moskwy”
• Medal „Za zdobycie Berlina”
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”
• Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
• Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
• Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
• Honorowa Broń ze Złotym Godłem Państwowym ZSRR (1968)
• Order Republiki (1942, Tuwińska Republika Ludowa)
• Krzyż Kawalerski Orderu Wojennego Virtuti Militari (Polska)
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (Polska)
• Medal za Warszawę 1939–1945 (Polska)
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk (Polska)
• Order Białego Lwa I stopnia (CSSR)
• Medal Pamiątkowy Orderu Słowackiego Powstania Narodowego (CSSR)
• Złota Gwiazda Partyzancka (Jugosławia)
• Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia)
• Złoty Order Zasług dla Ojczyzny – dwukrotnie (NRD)
• Krzyż Wielkiego Oficera Legii Honorowej (Francja)
• Komandorska Legia Zasługi (USA)
• Order Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania)
• I inne

Przypisy

Bibliografia

• BolesławB. Potyrała BolesławB., HieronimH. Szczegóła HieronimH., Czerwoni marszałkowie. Elita Armii Radzieckiej 1935–1991, Zielona Góra: Wyd. WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego, 1997, ISBN 83-86832-23-1, OCLC 835148265 .
• BolesławB. Potyrała BolesławB., WładysławW. Szlufik WładysławW., Who is who? Trzygwiazdkowi generałowie i admirałowie radzieckich sił zbrojnych z lat 1940–1991, Częstochowa: WSP, 2001, ISBN 83-7098-662-5, OCLC 831020923 .
• MariuszM. Świder MariuszM., Jak budowaliśmy Rosję. Polskie korzenie imperium, Warszawa: FRONDA, 2021, ISBN 978-83-8079-605-8 .
• Mała Encyklopedia Wojskowa, t. III, s. 172, Wyd. MON, Warszawa 1971
• Encyklopedia II wojny światowej, Wyd. MON, Warszawa 1975
• (ros.) W. Jegorszyn – Feldmarszałkowie i marszałkowie, Moskwa 2000
• (ros.) K. Zalesskij – Imperium Stalina. Biograficzny słownik encyklopedyczny, Moskwa 2000
• (ros.) Radziecka Encyklopedia Wojskowa, t. IX, Moskwa
• (ros.) Wielka Encyklopedia Radziecka, t. 24, ss. 136–137, Moskwa 1969–1978
• (ros.) Wojskowy słownik encyklopedyczny, Moskwa 1986
• Василий Данилович Соколовский – Герои страны (ros.)
• Василий Данилович Соколовский – Проект ХРОНОС (ros.)