Wasilij Szorin

Wasilij Szorin

Василий Иванович Шорин

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1870 Kalazin, gubernia twerska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	29 czerwca 1938 Leningrad, RFSRR, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1892–1925
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armia Czerwona
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska, I wojna światowa, wojna domowa w Rosji
Odznaczenia

Wasilij Iwanowicz Szorin, ros. Василий Иванович Шорин (ur. 26 grudnia 1870^?/ 7 stycznia 1871 w Kalazinie, zm. 29 czerwca 1938 w Leningradzie) – rosyjski i radziecki wojskowy, uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej, I wojny światowej oraz wojny domowej w Rosji, ofiara stalinowskich czystek w Armii Czerwonej.

Życiorys

Ukończył szkołę junkrów w Kazaniu w 1892, następnie szkołę oficerską. Był dowódcą kompanii podczas wojny rosyjsko-japońskiej, podczas I wojny światowej dowodził batalionem, następnie pułkiem, dosłużył się stopnia pułkownika^[1]. Po rewolucji październikowej poparł bolszewików. Żołnierze wybrali go na dowódcę dywizji, włączonej w skład tworzonej Armii Czerwonej. Od września 1918 r. Szorin dowodził 2 Armią Frontu Wschodniego, w której tworzeniu brał osobisty udział^[1]. 2 Armia pod jego dowództwem brała jeszcze w tym samym miesiącu udział w tłumieniu powstania iżewsko-wotkińskiego^[1], w grudniu 1918 r. bez powodzenia starała się opóźnić marsz sił adm. Aleksandra Kołczaka na Kungur i Perm^[2]. Następnie w marcu-kwietniu 1919 r. Szorin na czele 2 Armii ponownie brał udział w walkach z Armią Rosyjską Kołczaka, powstrzymując jej ofensywę w kierunku zachodnim^[1].

W maju-czerwcu 1919 r. na czele Grupy Północnej Frontu Wschodniego (2 i 3 Armia) odbił z rąk białych Perm, a następnie Jekaterynburg^[1]. W sierpniu 1919 r.^[3] mianowany dowódcą specjalnej grupy uderzeniowej i otrzymał rozkaz odbicia Carycyna, który - po wcześniejszej kilkumiesięcznej obronie - został zdobyty przez białych pod dowództwem Piotra Wrangla w czerwcu tego samego roku^[4].

Na czele swoich 50-tysięcznych sił, jednych z najlepszych w całej Armii Czerwonej^[5], rozpoczął 14 sierpnia marsz w kierunku Carycyna, zmuszając Wrangla do zarzucenia marszu na północ w ramach ofensywy moskiewskiej Sił Zbrojnych Południa Rosji i opuszczenia Kamyszyna. Wrangel wycofał się na przedmieścia Carycyna, gdzie skutecznie bronił się przed siłami Szorina, zadając im poważne straty^[6]. Po sześciu tygodniach walk były zdolne jedynie do pasywnej obrony^[6]. Zamiary przegrupowania i kontynuowania marszu na Carycyn ostatecznie udaremnił Szorinowi nieoczekiwany rajd kawalerii Konstantina Mamontowa na tyły Armii Czerwonej^[4][7].

27 września 1919 r. grupa Szorina została przekształcona we Front Południowo-Wschodni^[4] (9 i 10 Armia^[8]), on sam zachował jego dowództwo. W październiku Armia Czerwona przystąpiła do nowej kontrofensywy, której celem było powstrzymanie marszu wojsk Denikina na Moskwę. W końcu października Szorin polecił dowódcy 1 Armii Konnej Siemionowi Budionnemu przemieszczenie się w kierunku południowo-zachodnim. Budionny zignorował te dyspozycje, gdyż pragnął bezpośrednio zmierzyć się ze słynnymi dowódcami kawalerii białych - Mamontowem oraz Andriejem Szkuro. 1 Armia Konna odniosła w starciu wielkie zwycięstwo i 24 października 1919 r. zajęła Woroneż^[9]. Ta klęska Sił Zbrojnych Południa Rosji, w zestawieniu z utratą Orła kilka dni wcześniej, a następnie z kolejną klęską w bitwie o węzeł kolejowy Kastornoje, oznaczała nie tylko załamanie się ofensywy moskiewskiej białych, ale i oznaczała trwałe przejście inicjatywy w konflikcie na rzecz czerwonych^[9]. Na początku stycznia 1920 r. jednostki Frontu Południowo-Wschodniego wzięły udział w zdobyciu Rostowa nad Donem i Nowoczerkaska^[10]. Mimo to w końcu stycznia 1920 r. Szorin został pozbawiony dowództwa frontu, oficjalnie z powodu tego, iż zadanie odzyskania Carycyna jednostki Armii Czerwonej wykonały dopiero w pierwszych dniach 1920 r., a także z powodu ciężkich strat poniesiony podczas przekraczania Donu. O jego odejściu przesądził fakt, iż był skłócony z wpływowym Budionnym^[3][10].

W styczniu 1920 r. Wasilij Szorin został dowódcą Frontu Kaukaskiego, a następnie asystentem dowódcy Sił Zbrojnych RFSRR na Syberii^[1][11]. Dowodził tłumieniem powstań chłopskich na Syberii^[12]. Brał udział w rozbiciu wojsk Romana von Ungerna-Sternberga^[1]. W styczniu 1922 r. postawiony na czele Frontu Turkiestańskiego, dowodził Armią Czerwoną w walce z basmaczami. Latem 1922 r. wspólnie z Nikołajem Kakurinem w serii bitew rozbił siły Enwera Paszy^[13].

W latach 1923-1925 był zastępcą dowódcy Leningradzkiego Okręgu Wojskowego. W 1925 r. odszedł do rezerwy, pracował w leningradzkim oddziale Towarzystwa Współdziałania w sprawach Obrony i Budownictwa Lotniczo-Chemicznego (Osoawiachim)^[1] jako przewodniczący komitetu wojskowo-naukowego leningradzkiej rady obwodowej Osoawiachimu. W okresie "wielkiej czystki" 24 lutego 1938 aresztowany przez NKWD. 27 czerwca 1938 przewieziony w związku ze stanem zdrowia do szpitala więziennego GUGB, gdzie zmarł w dwa dni później o godzinie 3.45 nad ranem, według oficjalnego świadectwa zgonu z powodu ustania akcji serca w związku z miażdżycą serca^[14]. Pochowany potajemnie na Cmentarzu Bogosłowskim.

Po 1956 rehabilitowany.

Podczas wojny domowej odznaczony orderem Czerwonego Sztandaru, honorową bronią, orderami Republik Bucharskiej i Chorezmijskiej^[1].

Przypisy

Bibliografia

• P. Kenez, Red Advance, White Defeat. Civil War in South Russia 1919-1920, New Academia Publishing, Washington DC 2004, ISBN 0-9744934-5-7.
• EvanE. Mawdsley EvanE., Wojna domowa w Rosji 1917-1920, MonikaM. Popławska (tłum.), Warszawa: Bellona, 2010, ISBN 978-83-11-11638-2, OCLC 750846354 .
• J. D. Smele, The "Russian" Civil Wars 1916-1926. Ten Years That Shook the World, Hurst&Company, London 2015, ISBN 978-1-84904-721-0.
• Русская армия в Великой войне: Шорин Василий Иванович