Watsonia

Watsonia

Watsonia borbonica
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządszparagowce
Rodzinakosaćcowate
RodzajWatsonia
Nazwa systematyczna
Watsonia P. Miller
Fig. Pl. 184. t. 276. 22 Dec 1758[3]
Typ nomenklatoryczny

W. meriana (Linnaeus) P. Miller[3]

Synonimy
  • Lomenia Pourr.[4]
  • Meriana C. J. Trew[3]
  • Warneria Mill.[4]
Watsonia stenosiphon
Watsonia inclinata

Watsonia – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 52[5]–56[6] gatunków. Rośliny te występują w naturze w Afryce Południowej, z centrum zróżnicowania w Prowincji Przylądkowej Zachodniej[5]. Rosną w różnych siedliskach – od miejsc skalistych i suchych formacji trawiastych i zaroślowych po górskie mokradła[5]. Nie są wymagające w uprawie i wiele gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne, ale w obszarach pod wpływem klimatu ciepłego – tylko część gatunków znosi kilkustopniowe przymrozki[5].

Morfologia

Pokrój
Byliny z bulwocebulami, tworzące zwykle zbite kępy i darnie, osiągające do 2 m wysokości[5].
Liście
U różnych gatunków zimotrwałe lub zamierające zimą, dwurzędowe, wąskie, zwykle krótsze od pędów kwiatostanowych[5].
Kwiaty
Zwykle liczne, zebrane w kłosokształtne kwiatostany, często rozgałęzione u dołu. Kwiaty wsparte są dwoma przysadkami. Okwiat efektowny, barwny (czerwony, różowy, pomarańczowy, liliowy, jasnożółty lub biały). Sześć listków okwiatu podobnych jest wielkością, u dołu zrastają się w krótszą lub dłuższą rurkę. Pręciki są trzy. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa, z nielicznymi zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy cienkie i rozwidlające się ramiona[5].
Owoce
Trójkomorowe, niewielkie torebki zawierające często oskrzydlone nasiona[5].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Watsonieae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[4].

Wykaz gatunków[6]
  • Watsonia aletroides (Burm.f.) Ker Gawl.
  • Watsonia amabilis Goldblatt
  • Watsonia amatolae Goldblatt
  • Watsonia angusta Ker Gawl.
  • Watsonia bachmannii L.Bolus
  • Watsonia bella N.E.Br. ex Goldblatt
  • Watsonia borbonica (Pourr.) Goldblatt
  • Watsonia canaliculata Goldblatt
  • Watsonia coccinea (Herb. ex Baker) Baker
  • Watsonia confusa Goldblatt
  • Watsonia densiflora Baker
  • Watsonia distans L.Bolus
  • Watsonia dubia Eckl. ex Klatt
  • Watsonia elsiae Goldblatt
  • Watsonia emiliae L.Bolus
  • Watsonia fergusoniae L.Bolus
  • Watsonia fourcadei J.W.Mathews & L.Bolus
  • Watsonia fulgens Ker Gawl.
  • Watsonia galpinii L.Bolus
  • Watsonia gladioloides Schltr.
  • Watsonia humilis Mill.
  • Watsonia hysterantha J.W.Mathews & L.Bolus
  • Watsonia inclinata Goldblatt
  • Watsonia knysnana L.Bolus
  • Watsonia laccata (Jacq.) Ker Gawl.
  • Watsonia latifolia N.E.Br. ex Oberm.
  • Watsonia lepida N.E.Br.
  • Watsonia × longifolia J.W.Mathews & L.Bolus
  • Watsonia marginata (L.f.) Ker Gawl.
  • Watsonia marlothii L.Bolus
  • Watsonia meriana (L.) Mill.
  • Watsonia minima Goldblatt
  • Watsonia mtamvunae Goldblatt
  • Watsonia obrienii V. Tibergen
  • Watsonia occulta L.Bolus
  • Watsonia parvifolia G.J. Lewis
  • Watsonia pillansii L.Bolus
  • Watsonia pondoensis Goldblatt
  • Watsonia pulchra N.E.Br. ex Goldblatt
  • Watsonia rogersii L.Bolus
  • Watsonia rourkei Goldblatt
  • Watsonia schlechteri L.Bolus
  • Watsonia spectabilis Schinz
  • Watsonia stenosiphon L.Bolus
  • Watsonia stokoei L.Bolus
  • Watsonia strictiflora Ker Gawl.
  • Watsonia strubeniae L.Bolus
  • Watsonia tabularis J.W.Mathews & L.Bolus
  • Watsonia transvaalensis Baker
  • Watsonia vanderspuyae L.Bolus
  • Watsonia versfeldii J.W.Mathews & L.Bolus
  • Watsonia watsonioides (Baker) Oberm.
  • Watsonia wilmaniae J.W.Mathews & L.Bolus
  • Watsonia wilmsii L.Bolus
  • Watsonia zeyheri L.Bolus

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
  3. ↑ a b c Watsonia (ang.). W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03].
  4. ↑ a b c Genus: Watsonia Mill.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
  5. ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 448. ISBN 0-333-74890-5.
  6. ↑ a b Watsonia (ang.). The Plant List. [dostęp 2019-03-03].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Watsonia stenosiphon kz1.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Watsonia sp. (not Watsonia stenosiphon) in Auckland Botanic Gardens
Watsonia inclinata 1DS-II 9179.jpg
Autor: SAplants, Licencja: CC BY-SA 4.0
Watsonia inclinata, flowers (front view); grassland on sandstone, Umtamvuna Nature Reserve, Port Edward, KwaZulu-Natal, South Africa