Wawrzyn

Wawrzyn
Ilustracja
Wawrzyn szlachetny
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

wawrzynowce

Rodzina

wawrzynowate

Rodzaj

wawrzyn

Nazwa systematyczna
Laurus L.
Sp. Pl. 2, 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

L. nobilis Linnaeus[3]

Kwiaty wawrzynu szlachetnego
Kwitnący pęd wawrzynu azorskiego

Wawrzyn (Laurus L.), nazywany także laurem, drzewem laurowym – rodzaj drzew i krzewów z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Obejmuje dwa gatunki, spośród których jeden (wawrzyn szlachetny) rośnie w basenie Morza Śródziemnego, a drugi (wawrzyn azorski) spotykany jest na wyspach Makaronezji. Wawrzyn szlachetny rośnie w zaroślach, zwykle w pobliżu wybrzeży, w wąwozach, nad strumieniami i przy źródłach[4]. Wawrzyn azorski jest charakterystyczny dla lasów wawrzynolistnych[5]. Oba gatunki charakterystyczne są z powodu skórzastych i bardzo aromatycznych liści[4].

Wawrzyn szlachetny jest uprawiany w całym basenie Morza Śródziemnego, a w formie wąskolistnej (f. angustifolia) także jako roślina pojemnikowa w pomieszczeniach w chłodniejszym klimacie. Liście tego gatunku stanowią popularną przyprawę. Olejek laurowy wykorzystywany jest w perfumerii. W Starożytnej Grecji wawrzyn poświęcony był bogu Apollinowi[4] i z jego liści tworzono wieniec laurowy będący symbolem zwycięstwa i nagrodą za nie[5].

Morfologia

Pokrój
Krzewy lub niewielkie drzewa osiągające do 15 m wysokości. Łatwo rozkrzewiają się u podstawy pnia, tworząc pędy odroślowe w następstwie pożaru lub uszkodzeń mrozowych[4].
Liście
Skrętoległe, aromatyczne, wiecznie zielone, skórzaste, pierzasto unerwione. Osiągają do 10 cm długości i u wawrzynu szlachetnego mają kształt podługowato-lancetowaty, a u wawrzynu azorskiego są szeroko lancetowate do kolistych. Od spodu owłosione[4].
Kwiaty
Drobne, obu- lub jednopłciowe. W formie pąka powstają jesienią, ale otwierają się dopiero na wiosnę. Okwiat z 4 listków, ma barwę kremowożółtą. Pręcików jest 12[4].
Owoce
Kulisto-jajowate, podobne do jagód, o długości do 1,5 cm, połyskująco czarne[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]

Jeden z około 50 rodzajów zaliczanych do rodziny wawrzynowatych (Lauraceae), wchodzącej w skład rzędu wawrzynowców (Laurales) stanowiącego klad w obrębie grupy magnoliowych w obrębie wczesnych dwuliściennych.

Pozycja według systemu Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Magnoliopsida Brongn., podklasa Magnoliidae Novák ex Takht., nadrząd Lauranae Takht., rząd wawrzynowce (Laurales Perleb), rodzina wawrzynowate (Lauraceae Juss.), podrodzina Lauroideae Burnett, plemię Magnolieae Le Maout & Decne., rodzaj wawrzyn (Laurus L.)[6].

Wykaz gatunków[7]

Zastosowanie

Zobacz też

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-08-06] (ang.).
  3. a b Laurus. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-02-20].
  4. a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. I. Trees and shrubs. London: Macmillan, 1988, s. 66. ISBN 0-333-73003-8.
  5. a b David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 508. ISBN 978-1-107-11502-6.
  6. Crescent Bloom: Laurus (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-05-30].
  7. Laurus. W: The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2014-02-20].

Media użyte na tej stronie

LaurusNobilisFleurs.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Jean-Philippe DANIEL (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Fleurs de laurier sauce (Laurus Nobilis)
Laurus nobilis g2.jpg
Autor: Giancarlo Dessì, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flowers of Laurus nobilis (Place: Professional Institute of Agriculture and Environment "Cettolini" Villacidro, Sardinia, Italy).
Laurus azorica.jpg
Autor: Cillas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Laurus azorica. Real Jardín Botánico, Madrid, España.