Wawrzynek główkowy
| ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | okrytonasienne | |
Klasa | Magnoliopsida | |
Nadrząd | różopodobne | |
Rząd | ślazowce | |
Rodzina | wawrzynkowate | |
Rodzaj | wawrzynek | |
Gatunek | wawrzynek główkowy | |
Nazwa systematyczna | ||
Daphne cneorum L Sp. pl. 1:357. 1753 |
Wawrzynek główkowy, wawrzynek główkowaty (Daphne cneorum L.) – gatunek krzewu należący do rodziny wawrzynkowatych. Występuje dziko w południowej i środkowej Europie[3]. W Polsce (gdzie osiąga północno-zachodnią granicę zasięgu) znaleźć go można na Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Sandomierskiej i w Kotlinie Sandomierskiej.
Morfologia
- Pokrój
- Niski, słabo rozgałęziony, zimozielony krzew lub krzewinka, wysokości 10-50 cm.
- Pędy
- Płożące, cienkie, szarobrunatne.
- Liście
- Ciemnozielone, od spodu sinozielone, lancetowate, długości 1-2 cm i szerokości 3-5 mm, skórzaste, całobrzegie, na szczycie ostro zakończone.
- Kwiaty
- Różowe lub białe, wonne, długości 1,3 cm, zebrane w szczytowych główkach po 5-10 sztuk.
- Owoce
- Żółtobrunatne pestkowce
Biologia i ekologia
Kwitnie w maju i czerwcu. Ze względu na długą rurkę kwiaty są zapylane przez długopyszczkowe trzmiele i motyle. Siedlisko: widne bory sosnowe i zarośla, nasłonecznione stoki. Preferuje suche, jałowe, bogate w węglan wapnia gleby. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy Erico-Pinetea[4].
Roślina trująca: cała roślina jest trująca.
Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta jest ścisłą ochroną gatunkową. Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[5] i na obszarze Polski uznany za gatunek narażony na wyginięcie (kategoria zagrożenia V). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię CR (krytycznie zagrożony)[6]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii CR (krytycznie zagrożony)[7].
Zastosowanie
Roślina ozdobna – chętnie sadzona w ogródkach skalnych. Wymaga słonecznego miejsca, stale wilgotnej i próchnicznej gleby. Rozmnaża się przez sadzonki lub przez odkłady. Źle znosi przesadzanie.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-09-15].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.