Wawrzyniec Łobaczewski

Wawrzyniec Łobaczewski
Laurenz Łobaczewski von Wnuczek-Jastrzębiec
pułkownik kawalerii pułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1875
Zagórz

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1895–1923

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

Pułk Ułanów Obrony Krajowej Nr 1
7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich

Stanowiska

dowódca pułku kawalerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska

Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913
Kamień pamiątkowy przy Dębie Pamięci honorującym Wawrzyńca Łobaczewskiego w Zagórzu

Wawrzyniec Czesław Franciszek Łobaczewski-Wnuczek herbu Jastrzębiec (ur. 17 lipca 1875 w Zagórzu, zm. 1940 w ZSRR) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Wawrzyniec Czesław Franciszek Łobaczewski[1] wywodził się z rodu Łobaczewskich herbu Jastrzębiec, używających przydomku „Wnuczek”[2][3]. Urodził się 17 lipca 1875 w Zagórzu jako syn Erazma[1] (zm. 1899, adwokat, burmistrz Sanoka i Przemyśla, właściciel Zagórza) oraz Heleny z Rittelschildów. Jego rodzeństwem byli: Stanisław (ur. 1866, prawnik), Zygmunt (ur. 1869, również pułkownik kawalerii Wojska Polskiego), Maria Celestyna Helena. W Sanoku zamieszkiwał z rodziną przy ulicy Lwowskiej[1].

W roku szkolnym 1887/1888 uczył się w II klasie C. K. Gimnazjum w Sanoku[1]. Kształcił się w Gimnazjum oo. Jezuitów w Bąkowicach koło Chyrowa[4].

W 1895 roku został powołany do 2 pułku ułanów w celu odbycia jednorocznej służby wojskowej. We wrześniu 1896 roku zdał egzamin oficerski zorganizowany w Jarosławiu dla jednorocznych ochotników (razem z nim egzamin złożył Lucjan Borek-Prek)[5]. W następnym roku został powołany do służby w pułku ułanów Obrony Krajowej nr 2 w Hohenmauth, w charakterze zastępcy oficera[6]. W 1900 roku został przeniesiony do pułku ułanów Obrony Krajowej nr 1, który w 1917 roku został przemianowany na Pułk Strzelców Konnych Nr 1[7]. W czasie służby awansował kolejno na stopień: kadeta – zastępcy oficera (1 listopada 1897 roku[8]), podporucznika (1 listopada 1898), porucznika (1 listopada 1902 roku), rotmistrza (1 maja 1912 roku[9]) i majora (1 lutego 1918 roku).

21 czerwca 1919 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1918 roku[10][11]. W tym samym roku zorganizował szwadron zapasowy 6 pułku Ułanów Kaniowskich podczas wojny polsko-ukraińskiej[12]. Został awansowany do stopnia pułkownika w korpusie oficerów kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[13][14]. 20 września 1920 roku został mianowany dowódcą 5 pułku strzelców konnych, który w następnym miesiącu został przemianowany na 7 pułk strzelców konnych wielkopolskich w Poznaniu[15][16]. W październiku 1924 został przydzielony z 7 psk do Zapasu Młodych Koni nr 3 na stanowisko kierownika[17][18]. W 1924 uczestniczył w wyścigach konnych na torze w Ławicy pod Poznaniem[19]. W grudniu 1926 ogłoszono jego przeniesienie do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X[20]. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku[21].

Na emeryturze mieszkał we Lwowie[22]. W 1934, jako pułkownik kawalerii w stanie spoczynku, był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[23]. Był członkiem zwyczajnym Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie[24].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany 22 grudnia 1939 we Lwowie przez NKWD. Został zamordowany w Kijowie w więzieniu przy ul. Karolenkiwskiej 17 (lista wywozowa nr 55/5; pod numerem 1718)[25]. Jego nazwisko znajduje się na Ukraińskiej Liście Katyńskiej. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Czterej pułkownicy kawalerii w stanie spoczynku z Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI w 1934 wymienieni jako oficerowie przewidziani do użycia w czasie wojny, tj. Stefan Cieński, Rudolf Lang, Wawrzyniec Łobaczewski, Gwido Poten, zostali zamordowani w 1940 i widnieją na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej.

Upamiętnienie

27 kwietnia 2010 w Zagórzu z inicjatywy ks. Eugeniusza Dryniaka odbyła się uroczystość zasadzenia dębów pamięci koło Krzyża Milenijnego na wzgórzu nad miastem. W ten sposób uhonorowano trzech zagórzan zamordowanych na Wschodzie; byli to: płk. Wawrzyniec Łobaczewski, por. Jerzy Franciszek Albert oraz ppor. Zbigniew Wyskiel[26][27].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1887/1888 (zespół 7, sygn. 6). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 114.
  2. ↑ Zagadnienia i odpowiedzi. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie”. Nr 8, s. 215, 1926-1927. Polskie Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie. 
  3. ↑ Adam Boniecki: Herbarz polski. T. 15: Liwscy – Łopuscy. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1912, s. 336, 337.
  4. ↑ Sprawozdanie Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem za rok szkolny 1914/15 i 1915/16. Przemyśl: 1916, s. 100.
  5. ↑ Kronika. Egzamin oficerski. „Słowo Polskie”, s. 3, nr 232 z 4 października 1896. 
  6. ↑ Rocznik oficerski c. k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1898 ↓, s. 439.
  7. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1918 ↓, s. 405, 423.
  8. ↑ Rocznik oficerski c. k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1898 ↓, s. 413.
  9. ↑ Awans majowy w c. k. obronie krajowej. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 102 z 4 maja 1912. 
  10. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 73 z 5 lipca 1919 roku, s. 1650.
  11. ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 67.
  12. ↑ Henryk Kiszko-Zgierski: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920. 6 Pułk Ułanów Kaniowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1930, s. 14.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 675.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 597.
  15. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 39 z 13 października 1920 roku, poz. 919.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 666.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 29 października 1924 roku, s. 642.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 592, 1356.
  19. ↑ Sprawozdanie z wyścigów konnych na torze wyścigowym w Ławicy koło poznania, 27-go kwietnia 1924 r.. „Postęp”, s. 4, nr 103 z 2 maja 1924. 
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 7 grudnia 1926 roku, s. 428.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 885.
  23. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 971.
  24. ↑ Sprawozdanie Wydziału Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 przedłożone Walnemu Zgromadzeniu w dniu 29 maja 1935. Lwów: 1935, s. 32.
  25. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 55. [dostęp 2014-12-18].
  26. ↑ Katyńskie dęby w: Verbum, Miesięcznik parafii Wniebowzięcia NMP w Zagórzu, nr 5(75) z 2010 s. 4.
  27. ↑ KATYŃ… OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA. W Zagórzu zostaną posadzone Dęby Pamięci. podkarpacie24.pl, 14 kwietnia 2010. [dostęp 2014-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 stycznia 2014)].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Dąb Pamięci to Wawrzyniec Łobaczewski in Zagórz 3.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kamień pamiątkowy przy Dębie Pamięci honorującym Wawrzyńca Łobaczewskiego w Zagórzu
Signum laudis2.gif
Baretka Signum laudis
Med. Austria 1912-1913.JPG
Austrian mobilitation cross of 1912/1913's ribbon
AUT Jubiläumskreuz 1908.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Jubileuszowy 1908 (Austro-Węgry)
PL Epolet plk.svg
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
AUT KuK Kriegsbande BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).