Wczesne dwuliścienne
Wczesne dwuliścienne, dwuliścienne pierwotne, bazalne okrytozalążkowe[1] (ang. paleodicots) — parafiletyczna i nieformalnie wyróżniana grupa roślin zawierająca klady roślin okrytozalążkowych, które w dawnych systemach klasyfikacyjnych zaliczane były do dwuliściennych, a powstały przed dwuliściennymi właściwymi (ang. eudicots). Część z tych roślin (rzędy Amborellales, Nymphaeales i Austrobaileyales) oddzieliła się od wspólnego pnia drzewa filogenetycznego pozostałych okrytozalążkowych jeszcze przed wyodrębnieniem się monofiletycznego kladu roślin jednoliściennych. Zaliczane są tu także pozostałe klady o długiej historii, takie jak Chloranthales i klad magnoliowych obejmujący rzędy: Laurales, Magnoliales, Canellales, Piperales. Rośliny te łączy fakt wczesnego oddzielenia się od pozostałych okrytozalążkowych oraz plezjomorficzne (powstałe przed rozdzieleniem) cechy wspólne z jednoliściennymi, różne od cech dwuliściennych właściwych (np. rozproszone wiązki przewodzące, trójkrotne kwiaty, jednobruzdowe ziarna pyłku).
Wczesne dwuliścienne były wymieszane wśród różnych taksonów dwuliściennych w dawnych systemach klasyfikacyjnych. W systemie Cronquista odpowiadają w części podklasie Magnoliidae (bez Ranunculales i Papaverales). W systemie Takhtajana odpowiadają częściowo podklasom Magnoliidae i Nymphaeidae.
Filogeneza roślin okrytonasiennych wciąż jest przedmiotem badań, których wyniki wprowadzają istotne zmiany w systemie naturalnym tych organizmów. Na przykład dopiero w publikacji z marca 2007 r. w Nature ogłoszono np. że jednym z najdawniejszych odgałęzień filogenetycznych roślin okrytonasiennych jest rodzina Hydatellaceae, zaliczana wcześniej do jednoliściennych[2].
Relacje pokrewieństwa między taksonami zaliczanymi do grupy wczesnych dwuliściennych
Na podstawie Yang i in. (2020)[3]:
| ← |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Na podstawie APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[4]:
| ← |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
- ↑ Cole T.CH. i inni, Filogeneza roślin okrytozalążkowych – Systematyka Roślin Kwiatowych, Polskie tłumaczenie/Polish version of (2018) Angiosperm Phylogeny Poster – Flowering Plant Systematics, 2018.
- ↑ Saarela i in. 2007. Hydatellaceae identified as a new branch near the base of the angiosperm phylogenetic tree. Nature 446, 312-315 (15 March 2007)
- ↑ Lingxiao Yang i inni, Phylogenomic Insights into Deep Phylogeny of Angiosperms Based on Broad Nuclear Gene Sampling, „Plant Communications”, 1 (2), 2020, s. 100027, DOI: 10.1016/j.xplc.2020.100027, PMID: 33367231, PMCID: PMC7747974 [dostęp 2021-01-24] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-10-23] (ang.).
Bibliografia
- Leitch, I. J., M. W. Chase, and M. D. Bennett. 1998. Phylogenetic analysis of DNA C-values provides evidence for a small ancestral genome size in flowering plants. Annals of Botany 82 (Suppl. A): 85-94.
- Rudolphe Spichiger & Vincent Savolainen. 1997. Present state of Angiospermae phylogeny. Candollea 52: 435-455 (tekst na web.archive.org)