Wełniak

Wełniak
	Lagothrix
	É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812
	; Przedstawiciel rodzaju – wełniak brunatny (L. lagotricha)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Infrarząd	małpokształtne
Rodzina	czepiakowate
Podrodzina	czepiaki
Rodzaj	wełniak
	Typ nomenklatoryczny
	Lagothrix humboldtii É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 (= Simia lagothricha Humboldt, 1812)
Synonimy
	Gastrimargus Spix, 1823; Oreonax O. Thomas, 1927; Lagothris Rochereau, 1961;
	Gastrimargus Spix, 1823; Oreonax O. Thomas, 1927; Lagothris Rochereau, 1961;
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście

Wełniak^[6], wełnik^[6] (Lagothrix) – rodzaj ssaka naczelnego z podrodziny czepiaków (Atelinae) w rodzinie czepiakowatych (Atelidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej^[7]^[8]^[9]^[10].

Morfologia

Długość ciała 40–65 cm, ogona 53–80 cm; masa ciała samic 5–7 kg, samców 7–10 kg^[10].

Systematyka

Etymologia

Lagothrix (Lagothris): gr. λαγως lagōs „zając”; θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”^[11].
Gastrimargus: gr. γαστριμαργος gastrimargos „żarłoczny”^[12]. Gatunek typowy: Gastrimargus olivaceus Spix, 1823 (= Simia cana É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812).
Oreonax: gr. ορος oros, ορεος oreos „góra”^[13]; αναξ anax, ανακτος anaktos „władca, pan”^[14]. Gatunek typowy: Simia flavicauda Humboldt, 1812.

Podział systematyczny

Tradycyjnie do rodzaju Lagothrix zalicza się cztery gatunki (L. lagothricha, L. lugens, L. poeppiggii i L cana)^[8], ale dane molekularne sugerują, że istnieje tylko jeden gatunek z kilkoma podgatunkami^[15]; ponadto L. flavicauda tradycyjnie umieszczany w monotypowym rodzaju Oreonax^[9] jest blisko spokrewniony z L. lagotricha tschudii i L. lagotricha cana, i powinien być umieszczony w rodzaju Lagothrix^[15]. Do rodzaju należą następujące gatunki^[7]^[6]:

Lagothrix lagotricha (Humboldt, 1812) – wełniak brunatny
Lagothrix flavicauda (Humboldt, 1812) – wełnik żółtoogonowy

Uwagi

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Lagothrix É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812.

Przypisy

↑ Lagothrix, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire. Tableau des Quadrumanes, Ou des Animaux composant le premier Ordre de la Classe des Mammifères. „Annales du Muséum national d’Histoire Naturelle”. 19, s. 106, 1812. (fr.).
↑ J.B. von Spix: Simiarum et Vespertilionum Brasiliensium species novae. Monachii: typis F.S. Hübschmanni, 1823, s. 39. (ang.).
↑ O. Thomas. A remarkable new monkey from Peru. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 19 (109), s. 156, 1927. DOI: 10.1080/00222932708633584. (ang.).
↑ H.J. Rochereau. Los Tunebos. Grupo Unkasia. (Datos etnográficos, etnobotánicos y etnozoológicos recogidos entre los años de 1914 y 1939). „Revista Colombiana de Antropología”. 10, s. 71, 1961. DOI: 10.22380/2539472X.1640. (hiszp.).
↑ ^a ^b ^c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 44. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 218. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Lagothrix. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-07].
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Oreonax. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-07].
↑ ^a ^b A.B. Rylands, R.A. Mittermeier, F.M. Cornejo, T.R. Defler, K.E. Glander, W.R. Konstant, L.P. Pinto & M. Talebi: Family Atelidae (Howlers, Spider and Woolly Monkeys and Muriquis). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 545–547. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 362.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 291.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 155.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 153.
↑ ^a ^b M. Ruiz-García, M. Pinedo-Castro & J.M. Shostell. How many genera and species of woolly monkeys (Atelidae, Platyrrhine, Primates) are there? The first molecular analysis of Lagothrix flavicauda, an endemic Peruvian primate species. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 79, s. 179198, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.05.034. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 71-718, seria: North American Fauna. (ang.).

[5] Niepoprawna późniejsza pisownia Lagothrix É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812.

[itis-1] Lagothrix, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Geoffroy-2] É. Geoffroy Saint-Hilaire. Tableau des Quadrumanes, Ou des Animaux composant le premier Ordre de la Classe des Mammifères. „Annales du Muséum national d’Histoire Naturelle”. 19, s. 106, 1812. (fr.).

[Spix-3] J.B. von Spix: Simiarum et Vespertilionum Brasiliensium species novae. Monachii: typis F.S. Hübschmanni, 1823, s. 39. (ang.).

[Thomas-4] O. Thomas. A remarkable new monkey from Peru. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 19 (109), s. 156, 1927. DOI: 10.1080/00222932708633584. (ang.).

[roch-6] H.J. Rochereau. Los Tunebos. Grupo Unkasia. (Datos etnográficos, etnobotánicos y etnozoológicos recogidos entre los años de 1914 y 1939). „Revista Colombiana de Antropología”. 10, s. 71, 1961. DOI: 10.22380/2539472X.1640. (hiszp.).

[Cichocki&inni-7] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 44. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 218. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Lagothrix. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-07].

[Wilson&Reeder2-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Oreonax. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-07].

[Rylands&inni-11] A.B. Rylands, R.A. Mittermeier, F.M. Cornejo, T.R. Defler, K.E. Glander, W.R. Konstant, L.P. Pinto & M. Talebi: Family Atelidae (Howlers, Spider and Woolly Monkeys and Muriquis). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 545–547. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/370/mode/1up_362]-12] Palmer 1904 ↓, s. 362.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/299/mode/1up_291]-13] Palmer 1904 ↓, s. 291.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=185_155]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 155.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=183_153]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 153.

[Ruiz-García&inni-16] M. Ruiz-García, M. Pinedo-Castro & J.M. Shostell. How many genera and species of woolly monkeys (Atelidae, Platyrrhine, Primates) are there? The first molecular analysis of Lagothrix flavicauda, an endemic Peruvian primate species. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 79, s. 179198, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.05.034. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne