Wełnianka szerokolistna
 | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | eukarionty |
|---|---|
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny zielone |
| Nadgromada | rośliny telomowe |
| Gromada | rośliny naczyniowe |
| Podgromada | rośliny nasienne |
| Nadklasa | okrytonasienne |
| Klasa | Magnoliopsida |
| Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) |
| Rząd | wiechlinowce |
| Rodzina | ciborowate |
| Rodzaj | wełnianka |
| Gatunek | wełnianka szerokolistna |
| Nazwa systematyczna | |
| Eriophorum latifolium Hoppe Taschenb. (1800) 108 | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Wełnianka szerokolistna (Eriophorum latifolium) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych (Cyperaceae) (turzycowatych). Występuje w umiarkowanej strefie zarówno na niżu, jak i w górach w Europie, Ameryce Północnej i Azji. W Polsce jest dość rozpowszechniony (częstość występowania 3 w 5–stopniowej skali), jednak ostatnio liczebność tego gatunku maleje[4].
Morfologia
- Pokrój
- Bylina trwała tworząca rozległe okazałe darnie.
- Łodyga
- Tępa, o trójkątnym przekroju, wewnątrz pełna, prosto wzniesiona, o wysokości od 20 do 60. Na szczycie szarozielonej łodygi, w kącie najkrótszego liścia - tzw. podsadki - wyrasta kilka kłosów zawierających kilkanaście do kilkudziesięciu kwiatów.
- Liście
- Odziomkowe płaskie o szerokości od 4 do 8 mm i długich wąskich blaszkach na górnej stronie rynienkowate, na dolnej ostrogrzbieciste, szorstkie na brzegach, najwyższe liście są znacznie krótsze łodygowe, bez blaszkowe, jest ich niewiele. Pochwy liściowe czarnobrunatne.
- Kwiat
- Kwiatostanem jest rozrzutka złożona z 5-12 kłosków. Kwiat zebrany w jajowaty szczytowy kłos o długości od 1 do 2,5 cm, zawierający kilkanaście do kilkudziesięciu kwiatów. Okwiat złożony z licznych prostych miękkich, białych włosków wydłużających się podczas owocowania – tworzą biały wełnisty pióropusz. Kwiaty obupłciowe. Przysadki kwiatowe podłużnie lancetowate, zaostrzone; szare, białoszare lub srebrzyste, błoniaste, przejrzyste, jedno nerwowe. Kwitnie od kwietnia do maja.
- Owoce
- Niewielkie około 1 do 2 mm długości orzeszki, z których każdy zawiera tylko jedno nasienie. Małe szczecinki, w które przekształciły się listki okwiatu, zaczynają wydłużać się podczas owocowania i wyrastają w długie na 1 do 2,5 cm włoski, tworząc śnieżnobiały puch. Stanowi on aparat lotny nasion, ułatwiający rozsiewanie i roznoszenie nasion na większe odległości przez wiatr. Biały puch utrzymuje się na szczytach łodyg przez znaczną część roku.
Biologia i ekologia
Gatunek spotykany w szuwarach turzycowych, na torfowiskach niskich, rzadziej przejściowych. Rośnie w miejscach podmokłych, lekko kwaśnych, o dużej ilości światła. W górach występuje aż do piętra kosówki. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Caricetalia davallianae[5]. Roślina żywicielska motyla strzępotka soplaczka.
Zastosowanie
- Puchu z wełnianek używano dawniej w tapicerstwie do wypełniania poduszek oraz próbowano z niego wyrabiać nici.
- Dziś rośliny wykorzystywane są niekiedy na suche bukiety.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-17] (ang.).
- ↑ Eriophorum latifolium, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Rutkowski L. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2006.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Media użyte na tej stronie