Wechselburg (klasztor)

Wechelsburg dawniej Zschillen
kościół klasztorny
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia
Miejscowość	Wechselburg
Właściciel	benedyktyni (dawniej augustianie)
Typ zakonu	męski
Obiekty sakralne
kościół	Świętego Krzyża
Fundator	Dedo III
Data budowy	po 1156–po 1180
Data zamknięcia	1278/1543
Data reaktywacji	1993
Położenie na mapie Saksonii Wechelsburg dawniej Zschillen
Położenie na mapie Niemiec Wechelsburg dawniej Zschillen
51°00′17″N 12°46′17″E/51,004833 12,771250
Strona internetowa klasztoru

Zabudowania klasztorne benedyktynów

Wechselburg (dawniej Zschillen) – klasztor w Wechselburgu w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia, założony w XII w. dla augustianów, w 1278 przekazany krzyżakom, w 1543 zsekularyzowany. Na fundamentach budynków klasztornych powstał w XVII–XVIII w. zamek Wechselburg, z założenia pozostał natomiast kościół klasztorny. W 1993 w bocznym skrzydle zamku reaktywowano klasztor, tym razem benedyktynów.

Historia

Klasztor Zschillen ufundował późniejszy margrabia Łużyc Dedo III z dynastii Wettynów po tym, gdy odziedziczył miasto Rochlitz z okolicami w 1156^[1][2]. Kronika klasztoru Lauterberg zawiera wzmiankę o tej fundacji pod datą 1174, jednak faktycznie nastąpiła ona wcześniej^[3]. Powstał wówczas kościół Świętego Krzyża oraz klasztor dla sprowadzonych tu z Lauterbergu augustianów. Do budowy założenia użyto porfiru z Rochlitz. Kościół ukończono zapewne ok. 1180, klasztor wkrótce później^[1][2].

Z klasztorem związana jest historia śmierci fundatora. Dedo, którego tusza uniemożliwiała mu udział w wyprawie z cesarzem do Italii, poddał się tutaj operacji usunięcia nadmiaru tłuszczu, wskutek której zmarł^[4].

Wskutek zaburzeń w klasztorze (według jednego z późniejszych przekazów mnisi mieli zabić i wrzucić do rzeki Zwickauer Mulde przeora próbującego doprowadzić do przestrzegania przez zakonników reguły^[4][5]) jeden z następców Dedona, Henryk III Dostojny, w uzgodnieniu z biskupem miśnieńskim rozwiązał w 1278 klasztor i przekazał go krzyżakom^[1][2][5]. Siedzibę miała tu ich komturia^[6]. W 1537 doszło w klasztorze do pożaru^[7].

W dobie reformacji, gdy w 1539 zmarł katolicki książę saski Jerzy Brodaty i jego dobra przejął jego luterański brat Henryk Pobożny, dobra krzyżackie zostały zsekularyzowane^[8]. W 1543 syn Henryka, Maurycy Wettyn zamienił klasztor i jego dobra za inne dobra w Saskiej Szwajcarii (Hohnstein, Lohmen i Wehlen) z hrabiami Schönburga^[1][2][9]. Tej zamianie dobra zawdzięczają obecną nazwę: Wechselburg^[1][4][8].

Dawne zabudowania klasztorne zniszczył pożar w połowie XVI w.^[6][10] Na ich miejscu (z klasztoru pozostały tylko romańskie piwnice), zbudowano barokowy zamek Wechselburg, ukończony w XVIII w. Romańska świątynia stała się kościołem zamkowym^[2][11]. Po usunięciu właścicieli po drugiej wojnie światowej zamek przekształcono na sanatorium dla dzieci, a następnie szpital dziecięcy. W 1993 boczne skrzydło zamku (kleines Schloss) zamieniono z powrotem na klasztor, tym razem benedyktynów, którzy przybyli tu z klasztoru Ettal. Pozostała część zamku od 2006 jest nieużywana^[2].

Zobacz też

• Kościół Świętego Krzyża w Wechselburgu
• Wechselburg (zamek)

Przypisy

Bibliografia

• Geschichte. W: Benediktinerkloster und Pfarrgemeinde Heilig Kreuz in Wechselburg [on-line]. [dostęp 2018-09-02].
• Kostbare romanische Kunst: Basilika, Kloster und Schloss Wechselburg. W: Rochlitzer Muldental: Auf ins Tal der Burgen [on-line]. [dostęp 2018-12-06].
• Joseph Prill: Die Schlosskirche zu Wechselburg, dem ehemaligen Kloster Zschillen. Leipzig: Hugo Lorenz, 1884.
• Otto Moser: Wanderungen durch die Umgebung Leipzigs: Neuester Führer für Touristen durch die nahe und weitere Umgebung Leipzigs (1879). Weitsüchtig, 2015. ISBN 978-3-95656-276-1.