Wehikuł czasu (maszyna)

Ten artykuł od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wehikuł czasu na okładce czasopisma Famous Fantastic Mysteries, sierpień 1950; grafika autorstwa Normana Saundersa.

Wehikuł czasu – hipotetyczne urządzenie, które pozwala przenosić się w czasie.

Możliwości budowy

Jak dotąd ludziom nie udało się skonstruować maszyny pozwalającej przenosić się w czasie wstecz. Argumentem za tym, że ona nie istnieje i nigdy nie powstanie (przy założeniu dalszego postępu techniki), jest to, że w przeciwnym razie obecnie żyliby podróżnicy z przyszłości i dali tego świadectwo (np. udostępniając współczesnym ludziom technologie bardziej zaawansowane). Ponadto przybysze z przyszłości mogliby pojawiać się w czasie istotnych wydarzeń historycznych. Jednak wiele rodzajów wehikułów czasu nie pozwala na podróż do czasu przed ich zbudowaniem, więc brak turystów z przyszłości nie ma tak istotnego znaczenia^[1]. W literaturze fantastycznej (np. Pan Samochodzik i człowiek z UFO) pojawia się też motyw przybyszów z przyszłości, którzy ukrywają swoją obecność w przeszłości.

Czysto teoretycznym sposobem na podróż w czasie wstecz jest przekroczenie prędkości światła w próżni. O ile szczególna teoria względności wyklucza taką możliwość, to przy prędkościach bliskich prędkości światła w próżni następuje dylatacja czasu, a zarówno szczególne rozwiązania równań ogólnej teorii względności (między innymi hipoteza o istnieniu tuneli czasoprzestrzennych) i idea sumy po historiach pozwalają na podróże w czasie w przeszłość.

Odbywanie podróży w przyszłość z innym tempem niż robi to większość mieszkańców Ziemi jest powszechne, bo występuje ono przy każdym ruchu. Efekt ten to dylatacja czasu, która jest opisywana przez szczególną teorię względności.

Ingerencja w przeszłość

Nierozwiązaną kwestią jest zmiana przyszłości podczas podróży w czasie (będąca konsekwencją zmiany przeszłości w czasie jej trwania), a zwłaszcza taka ingerencja, która uniemożliwiałaby odbycie tej podróży. Skutkiem jednej z nich może być powstanie paradoksu dziadka, który jednak – jak też podobne mu sytuacje – ma kilka rozwiązań, np. zasada samospójności Nowikowa.

Fikcja

• Samochód DeLorean przerobiony na wehikuł w filmie Powrót do przyszłości
• tytułowa maszyna z powieści i filmów Wehikuł czasu
• W serii Terminator pokazany zostaje dopiero w filmie Terminator: Genisys,
• film 12 małp i serial o tym samym tytule
• film Looper – Pętla czasu
• książka Felix, Net i Nika oraz Teoretycznie Możliwa Katastrofa oraz oparty na niej film
• serial Doktor Who
• serial Poza czasem
• serial Hotel 13
• film Faceci w czerni III
• visual novel Steins;Gate
• film Strażnik Czasu
• serial The Dark
• serial The Umbrella Academy
• film Avengers Endgame
• Anime Steins;Gate'

Przypisy

Linki zewnętrzne

• JohnJ. Earman JohnJ., ChristianCh. Wüthrich ChristianCh., JohnJ. Manchak JohnJ., Time Machines, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 29 marca 2016, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-16]  (ang.).