Wei Jingsheng

Wei Jingsheng

Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone 魏京生 Pismo tradycyjne 魏京生 Hanyu pinyin Wèi Jīngshēng Wade-Giles Wei Ching-sheng

Wei Jingsheng (ur. 20 maja 1950) – chiński dysydent, z zawodu elektryk.

W wieku 16 lat został członkiem Czerwonej Gwardii, w 1967 roku podczas walk frakcyjnych na kilka miesięcy znalazł się w więzieniu^[1]. Po wyjściu na wolność pracował jako elektryk w pekińskim zoo^[1].

5 grudnia 1978 roku na fali odwilży po rewolucji kulturalnej wywiesił słynne dazibao o „piątej modernizacji" (第五个现代化), czyli demokracji^[2]. Następnie publikował w miesięczniku Tansuo. Za coraz ostrzejszą krytykę Deng Xiaopinga i atakowanie Mao Zedonga (obu nazwał tyranami) został aresztowany 29 marca 1979 roku i 16 października skazany na 15 lat więzienia^[2].

Zwolniony w 1993 roku, pół roku przed końcem kary^[2]. Aresztowany ponownie 21 listopada 1995 roku i 13 grudnia skazany na 14 lat więzienia^[2].

W 1996 roku otrzymał Nagrodę Sacharowa^[3]. Rok później zwolniony z więzienia „ze względów medycznych” i wydalony z kraju^[2]. Obecnie mieszka w USA.

W swoich listach do Deng Xiaopinga często obrażał go, krytykował także prowadzoną przezeń politykę. W 1979 roku odrzucił propozycję spotkania z nim, twierdząc że Deng „nie ma żadnego prawa z nim rozmawiać”^[1]. W liście z 1989 roku określał Denga jako człowieka „o ograniczonym umyśle” i „małych talentach”^[4], zaś w 1992 roku zakwestionował historyczne związki Tybetu z Chinami, wysuwając jednocześnie postulat przyłączenia go do Indii^[5]. Niepochlebnie wyraził się także o Pokojowej Nagrodzie Nobla dla innego chińskiego dysydenta, Liu Xiaobo, stwierdzając że był bardziej niż inni skory do współpracy z władzami, a w Chinach były dziesiątki lepszych kandydatów do nagrody Nobla^[6].

Przypisy