Welf I (książę Bawarii)
| ||
 | ||
.png) | ||
| książę Bawarii | ||
| Okres | od 1070 do 1077 | |
| Poprzednik | Otto II z Northeimu | |
| Następca | Henryk IV Salicki | |
| Okres | od 1096 do 1101 | |
| Poprzednik | Henryk IV Salicki | |
| Następca | Welf II | |
| Dane biograficzne | ||
| Dynastia | Welfowie | |
| Data urodzenia | 1030/1040 | |
| Data i miejsce śmierci | 9 listopada 1101 Pafos | |
| Ojciec | Albert Azzo II d’Este | |
| Matka | Kunegunda z Altdorfu | |
| Żona | Etelinda z Northeimu od przed 1070 do 1070 | |
| Żona | Judyta z Flandrii od ok. 1070 do 1094 | |
| Dzieci | Welf II (V), Henryk IX Czarny, Kunizza | |
Welf I (często także określany jako Welf IV), (ur. 1030/1040, zm. 9 listopada 1101 w Pafos) – książę Bawarii w latach 1070–1077 i ponownie od 1096, protoplasta młodszej linii dynastii Welfów.
Życiorys
Welf był najstarszym synem Alberta Azzona II z Este oraz Kunegundy z Altdorfu. Po bezpotomnej śmierci w 1055 księcia Karyntii Welfa III został wezwany z Italii do południowych Niemiec przez swą babkę ze strony matki, Ermentrudę, matkę zmarłego. Przejął jego dobra, mimo że Welf III zamierzał przekazać je klasztorowi Altdorf. Stał się w ten sposób kontynuatorem starszej linii i pierwszym przedstawicielem młodszej linii dynastii Welfów.
Ożenił się z córką księcia Bawarii Ottona II z Northeimu Etelindą, jednak odesłał ją do ojca w 1070 po tym, jak Otton popadł w niełaskę króla Niemiec Henryka IV Salickiego. W grudniu tego samego roku otrzymał od króla tytuł księcia Bawarii odebrany Ottonowi. W 1074 doszło do napięć między Welfem a Henrykiem spowodowanych obietnicą złożoną przez tego ostatniego Ottonowi, że odda mu Bawarię z powrotem. Mimo to w 1075 Welf stał po stronie Henryka w bitwie nad Unstrutą. Jednak wkrótce Welf znalazł się w szeregach antykrólewskiej opozycji: w sporze o inwestyturę opowiedział się po stronie papieża Grzegorza VII, a w 1077 uczestniczył w wyborze na króla Rudolfa z Rheinfelden. Jednak został zmuszony do ucieczki, Henryk IV w maju tego roku pozbawił go tytułu księcia Bawarii i sam objął tam rządy, a jego stronnicy spustoszyli także szwabskie dobra Welfa.
Mimo utraty Bawarii Welf pozostawał aktywnym i znaczącym przedstawicielem opozycji antykrólewskiej. Uczestniczył w wojnie prowadzonej ze stronnikami Henryka w południowych Niemczech (m.in. trzykrotnie zdobywał Augsburg), blokował przejście króla przez przełęcze alpejskie. Po śmierci Rudolfa był rozważany jako papieski kandydat do tronu niemieckiego; antykrólem został Herman z Salm, którego Welf wspierał. Związki Welfa z papieżem umocniło małżeństwo syna Welfa, Welfa II (V) z Matyldą, margrabiną Toskanii i Canossy. Jednak w połowie lat 90. XI w. to małżeństwo się rozpadło, a Welf dzięki pośrednictwu swego ojca pogodził się z Henrykiem IV, dzięki czemu w 1096 odzyskał księstwo Bawarii. Po śmierci ojca próbował przejąć dobra rodowe w Italii, czemu sprzeciwili się jego bracia przyrodni Hugon i Fulko. Powiększał swoje posiadłości w południowych Niemczech.
W kwietniu 1101 Welf wyruszył do Jerozolimy, jako jeden z wodzów tzw. krucjaty 1101 roku. W orszaku Welfa podążał m.in. arcybiskup Salzburga Thiemo oraz Ida, wdowa po margrabim Austrii Leopoldzie II Pięknym. Swoje siły po drodze połączył z oddziałami księcia Akwitanii Wilhelma IX Trubadura oraz Hugona z Vermandois. Oddział został rozgromiony pod Herakleą przez Kilidża Arslana I, Welf z resztkami swego hufca zdołał dotrzeć do Antiochii[1].
Zmarł w drodze powrotnej do Europy w listopadzie 1101 na Cyprze.
Rodzina
Przed 1070 Welf poślubił córkę księcia Bawarii Ottona II z Northeimu. Było to bezdzietne małżeństwo, rozwiązane w 1070. Wkrótce potem Welf ożenił się z Judytą (zmarłą w 1094), córką hrabiego Flandrii Baldwina IV i wdowę po poległym w 1066 earlu Northumbrii Tostigu, bracie króla Anglii Harolda II. Z tego związku pochodziło troje dzieci:
- Welf II (V) (ok. 1073–1120), następca ojca jako książę Bawarii,
- Henryk IX Czarny (ok. 1074–1126), następca swego brata jako książę Bawarii,
- Kunizza, żona Fryderyka z Reichenhallu.
Przypisy
- ↑ Steven Runciman: Dzieje wypraw krzyżowych. Wyd. III. T. 2: Królestwo Jerozolimskie i frankijski Wschód 1100–1187. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 36–38. ISBN 83-06-02542-3.
Bibliografia
- Sigmund von Riezler: Welf I.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 41. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1896, s. 666–670.
- Welf IV.. W: Genealogie Mittelalter: Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer: Materialsammlung [on-line]. [dostęp 2017-07-04].
- Welf IV. Herzog v.Baiern. W: WW-Person [on-line]. [dostęp 2017-07-04].
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Weingartener Stifterbüchlein, Württembergische Landesbibliothek Stuttgart, Cod.hist.qt.584, fol. 25v, Stifterbild Herzog Welf IV.
Guelf der viert ain sun Cunise ain hertzog ze norgau vnd pair ain stiffter des gotzhuß wingarttenAutor: Stefan Josef Bittl, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Coats of arms of the House of Wittelsbach