Werner Egk

Werner Egk
ilustracja
Imię i nazwiskoWerner Joseph Mayer
Data i miejsce urodzenia17 maja 1901
Auchsesheim
Pochodzenieniemieckie
Data i miejsce śmierci10 lipca 1983
Inning am Ammersee
Instrumentyfortepian
Gatunkimuzyka poważna, muzyka neoklasycystyczna
Zawódkompozytor, dyrygent
Odznaczenia
Order Bawarski Zasługi Order Bawarski Maksymiliana za Naukę i Sztukę Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN

Werner Egk[a], właśc. Werner Joseph Mayer (ur. 17 maja 1901 w Auchsesheim, zm. 10 lipca 1983 w Inning am Ammersee)[1] – niemiecki kompozytor i dyrygent.

Życiorys

W 1921 studiował grę fortepianową u Anny Hirzel-Langenhan oraz teorię, kompozycję i dyrygenturę u Carla Orffa w Monachium[1][2]. Równocześnie pracował w teatrze Schwabing jako kierownik sceny[3]. W 1922 rozpoczął studia filozoficzne i muzykologiczne u Adolfa Sandbergera na Uniwersytecie Monachijskim[1].

Po rocznym pobycie we Włoszech (1926–1927) objął stanowisko lidera zespołu orkiestry kinowej w Monachium. Rok później przeniósł się do Berlina, gdzie nawiązał kontakty m.in. z Arnoldem Schönbergiem, Hannsem Eislerem, Kurtem Weillem, Erichem Mühsamem, Bertoltem Brechtem i Erwinem Piscatorem; w tym samym roku wrócił do Monachium[1][4]. W latach 1930-1933 współpracował z radiem bawarskim (Bayerischer Rundfunk)[2][5]. W latach 1936–1940 był dyrygentem berlińskiej Staatsoper[6], w latach 1950–1953 profesorem kompozycji i dyrektorem Musikhochschule w Berlinie Zachodnim[1][2], a później dyrektorem Bayerischen Staatsoper[4].

W latach 1941–1945 był szefem Rady Kompozytorów (Fachschaft Komponisten) w Reichsmusikkammer[7], od 1950 przewodniczącym rady doradczej Stowarzyszenia GEMA, od 1954 prezesem Deutschen Komponistenverbandes, a od 1968 przewodniczącym Deutscher Musikrates[1].

Nazwisko Egka figurowało na Gottbegnadeten-Liste (Lista obdarzonych łaską Bożą) w III Rzeszy) wśród Niezastąpionych[8].

Odznaczenia i nagrody

(na podstawie materiałów źródłowych[3])

Twórczość

Egk komponował w stylu zbliżonym do neoklasycyzmu paryskiego. Stosował prostą fakturę, z przewagą homofonii, a jego instrumentacja nie wychodziła poza straussowskie konwencje. Jego język muzyczny był odległy od silnych trendów w niemieckiem muzyce lat 30. (dodekafonia i polifonizmu Hindemitha). W utworach scenicznych wprowadzał włoską śpiewność i francuską lekkość; widoczne są też wpływy Strawinskiego w zakresie metrorytmiki[5][10]. Sam pisał libretta do swoich oper i baletów wykorzystując popularne wątki i legendy[10].

Komponował opery i balety, utwory orkiestrowe, kameralne i wokalne[5][10].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][5][10])

Opery

  • Columbus, opera radiowa(1935)
  • Die Zaubergeige wg Pocciego (1935)
  • Peer Gynt wg Ibsena (1938)
  • Cirke, wg Calderona (1945), przerobiona na semibuffa 17 Tage und 4 Minuten (1966)
  • Irische Legende, wg Yeatsa (1955)
  • Der Revisorwg Gogola (1957)

Balety

  • Joan von Zarissa (1940)
  • Abraxas (1948)
  • Ein Sommertag (1950)
  • Französische Suite nach Rameau (1952)
  • Die chinesische Nachtigall (1953)
  • Casanova in London (1969)

Utwory orkiestrowe

  • Olympische Festmusik (1936)
  • Orchester-Sonate (1947/48)
  • Französische Suite wg Rameau (1949; przerobiona na balet 1952)
  • Allegria (1952)
  • Variationen über ein karibisches Thema (1959)
  • 2. Orchestersonate (1969)
  • Spiegelzeit (1979)
  • Musik für eine verschollene Romanze. Overture (1980)
  • Der Revisor. Concert suite for trumpet and string orchestra (1981)

oraz liczne utwory kameralne, wokalne, pieśni.

Uwagi

  1. ↑ Pseudonim „Egk” ponoć powstał z inicjałów imienia i rodowego nazwiska jego żony – „Elisabeth, geborene Karl” („Elisabeth z domu Karl”)[4]. Kompozytor używał go od ślubu w 1923[3]. W 1937 pseudonim stał się jego oficjalnym nazwiskiem. Według innej opinii pseudonim ma być akronimem słów „Ein Grosser Komponist” („wielki kompozytor”) lub „Ein großer Künstler“ („wielki artysta”).

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Andrew D. McCredie: Egk [Mayer, Werner (Joseph)] (ang.). W: Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-30)]. via Oxford University Press.
  2. ↑ a b c Stawowy 1987 ↓, s. 6.
  3. ↑ a b c Werner Egk (ang. • niem. • fr.). W: Schott [on-line]. [dostęp 2020-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-30)].
  4. ↑ a b c Werner Egk (ang. • hiszp. • ros.). W: Music and the Holocaust [on-line]. [dostęp 2020-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-02)].
  5. ↑ a b c d Chodkowski 1995 ↓, s. 222.
  6. ↑ Kater 2000 ↓, s. 8.
  7. ↑ Kater 2000 ↓, s. 13.
  8. ↑ Kater 2000 ↓, s. 26.
  9. ↑ „Zeitschrift für Bayerische Landesgeschichte”. Band 47 (Heft 1), s. 398, 1984. München. 
  10. ↑ a b c d Stawowy 1987 ↓, s. 7.

Bibliografia

  • Ludomira Stawowy: Egk Werner. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987, s. 6-7. ISBN 83-224-0344-5. (pol.)
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 222. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)
  • Werner Egk. The Enigmatic Opportunist. W: Michael H. Kater: Composers of the Nazi Era: Eight Portraits. New York: Oxford University Press, 2000, s. 3-30. ISBN 0-19-515286-7. (ang.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

DE-BY Der Bayerische Verdienstorden BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bawarski Order Zasługi
GER Bundesverdienstkreuz 7 Grosskreuz.svg
Baretka: Order Zasługi RFN – Krzyż Wielki.
Werner Egk (timbre allemand).jpg
Werner Egk (1901–1983), compositeur allemand / deutscher Komponist
Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.