Wertheim (niemieckie przedsiębiorstwo)

Wertheim przy Oranienstraße w Berlinie, rok 1900

Wertheim – niemiecka sieć domów towarowych założona w Stralsundzie w 1852 r.

Powstanie

W roku 1852 bracia Wertheim założyli „Manufaktur & Modewarengeschäft der Gebrüder Abraham und Theodor Wertheim”. W 1875 Abraham Wertheim założył sklep pasmanteryjny w Stralsundzie, a w 1884 filię w Rostocku. Rok później jego synowie Georg, Franz, Wilhelm i Wolf założyli manufakturę w Berlinie, zaś w 1894 otwarli pierwszy dom towarowy z wystawionymi towarami i stałymi cenami przy Rosenthaler Straße 27. W 1897 zbudowano znacznie większy dom towarowy Wertheim w Berlinie, zaprojektowany przez Alfreda Messela, który zapoczątkował wielokrotnie rozbudowywany słynny kompleks przy Leipziger Straße, który swego czasu był, osiągnąwszy powierzchnię handlową 106 000 m², największym domem towarowym Europy.

Okres nazizmu

W 1934 naziści zdecydowali o konfiskacie mienia żydowskiego. Wówczas Georg Wertheim przekazał cały majątek firmy swej żonie Ursuli, niebędącej Żydówką, jednak w 1935 firma została zaliczona do „czysto żydowskich” i w 1937 znacjonalizowana. Domy towarowe Wertheim, w tym najnowszy przy ul. Świdnickiej we Wrocławiu, przeszły na własność firmy Allgemeine Warenhaus Gesellschaft AG.

Lata powojenne

Po II wojnie światowej firma odzyskała jedynie dom towarowy mieszczący się przy Moritzplatz w Berlinie Zachodnim, pozostałe znalazły się w strefie radzieckiej, a wrocławski dom towarowy w Polsce. W 1952 r. otwarto dom towarowy przy Wilmersdorfer Straße (obecnie Karstadt), w tym samym roku przy Schloßstraße i w 1971 r. przy Kurfürstendamm.

W połowie lat 80. koncern został przejęty przez Hertie, ten zaś w 1994 r. przez Karstadt. Do 2009 w Berlinie istniały dwa domy towarowe działające pod marką Wertheim.

Domy towarowe

Dawny Wertheim w Stralsundzie

Dawny Wertheim we Wrocławiu

• Stralsund (1875 – sklep)
• Rostock (1881 – sklep)
• Berlin, Rosenthaler Straße (1885, zastąpiony nowym w 1903)^[1]
• Berlin, Oranienstraße (1894)^[2]
• Berlin, Leipziger Straße^[3]
• Berlin, Columbushaus przy placu Poczdamskim (1945-1948)
• Berlin, Moritzplatz (1913-1945)
• Berlin, Königstraße (1911-1945)
• Berlin, Schloßstraße (nowo zbudowany, od 1952)
• Berlin, Kurfürstendamm (nowo zbudowany, od 1970)
• Bochum (zamknięty w 1986)
• Wrocław (1931-1944)
  zobacz: dom towarowy Wertheim we Wrocławiu
• Essen (zamknięty w 1986)
• Essen-Steele (nowo zbudowany, 1972-1979)
• Hanower, Kröpcke-Center (nowo zbudowany, zamknięty w 1980)
• Hannover, Raschplatz (nowo zbudowany, zamknięty w 1979)
• Kaiserslautern, Stiftsplatz (zamknięty)

Przypisy