Wezen
| |||||||||||||||||||||
| δ Canis Majoris | |||||||||||||||||||||
 Położenie gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | Wielki Pies | ||||||||||||||||||||
| Rektascensja | 07h 08m 23,484s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja | -26° 23′ 35,52″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | 0,00202 ± 0,00038[2]″ | ||||||||||||||||||||
| Odległość | 1610 ± 300 ly 495 ± 93[2] pc | ||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | 1,84[1]m | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | −3,12 ± 0,26[1] mas/rok | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) | 3,31 ± 0,34[1] mas/rok | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna | 33,67 ± 0,24[1] km/s | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | żółty nadolbrzym | ||||||||||||||||||||
| Typ widmowy | F8 Ia[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | 14,9 ± 1,6[2] M☉ | ||||||||||||||||||||
| Promień | 205[3] R☉ | ||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] | 0,19[4] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | −6,54[4]m | ||||||||||||||||||||
| Jasność | ~39 000[4] L☉ | ||||||||||||||||||||
| Okres obrotu | <1 rok[3] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu | 28[3] km/s | ||||||||||||||||||||
| Wiek | 12 mln lat[2] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura | 5850 ± 150[2] K | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | Centrum Galaktyki | ||||||||||||||||||||
| Półoś wielka | 7343[4] pc | ||||||||||||||||||||
| Mimośród | 0,0429[4] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
Wezen (Delta Canis Majoris, δ CMa) – jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa (obserwowana wielkość gwiazdowa: 1,84m). Jest odległa od Słońca o około 1610 lat świetlnych.
Nazwa
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Wezen, pochodzi od arabskiego وزن wazan, „waga”, „ważyć”[3][5]. Pochodzenie nazwy jest niepewne. Tworzy ona parę z nazwą Hadari(حضار) i najprawdopodobniej odnosiła się ona dawniej do innej gwiazdy[3]. Przypisywano jej związek z „ciężkim wznoszeniem się nad horyzontem”[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Wezen na określenie tej gwiazdy[6].
Właściwości fizyczne
Jest to jasna, białożółta gwiazda, nadolbrzym należący do typu widmowego F8[1]. Jego wielkość absolutna to –6,54m[4]. Temperatura tej gwiazdy to około 5850 K, ma ona masę około 15 razy większą niż Słońce i istnieje od około 12 milionów lat[2]. Pomimo tak niewielkiego wieku gwiazda zakończyła okres syntezy wodoru w hel i zeszła z ciągu głównego, stając się nadolbrzymem i znacznie zwiększając rozmiary – promień tej gwiazdy jest około 205 razy większy niż promień Słońca. Jest to związane z bardzo dużą masą gwiazdy; eksploduje ona jako supernowa, a jej jądro stanie się gwiazdą neutronową[3].
Zobacz też
- Lista gwiazd w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa
- Lista najjaśniejszych gwiazd według jasności wizualnej
- Lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
- Lista największych gwiazd
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Wezen w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f Leonid S. Lyubimkov et al. Accurate fundamental parameters for A-, F- and G-type Supergiants in the solar neighbourhood. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 402 (2), s. 1369–1379, 2010-02-21. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2009.15979.x (ang.).
- ↑ a b c d e f Jim Kaler: WEZEN (Delta Canis Majoris) (ang.). W: STARS [on-line]. [dostęp 2018-01-23].
- ↑ a b c d e f Anderson E., Francis C: HIP 34444 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-01-23].
- ↑ a b Canis Major, the Greater Dog. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publishing Inc., 1963, s. 358.
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-23].
Media użyte na tej stronie
Autor: Szczureq, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gwiazdozbiór Wielkiego Psa. Mapa została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Wersję wektorową stworzył Szczureq według wzoru z wersji rastrowej, której autorem jest BlueShade.