Wezuwian
Krzyształki wezuwianu | |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Inne nazwy | idokraz |
---|---|
Skład chemiczny | krzemian wapnia, magnezu, żelaza i glinu (Ca10(Mg,Fe) 2Al4[(OH) 4/(SiO4)5/(Si2O7)2]) |
Twardość w skali Mohsa | 6,5 |
Przełam | muszlowy |
Łupliwość | niewyraźna |
Układ krystalograficzny | tetragonalny |
Gęstość minerału | 3,27 – 3,45 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa | ciemnozielona, oliwkowa, żółtobrązowa, niekiedy niebieska, czerwona, różowa, bywa też bezbarwny |
Rysa | biała |
Połysk | szklisty, tłusty |
Wezuwian (nazywany także: idokrazem) – minerał z gromady krzemianów, należy do minerałów szeroko rozpowszechnionych, występuje w bardzo wielu regionach Ziemi.
Nazwa pochodzi od Wezuwiusza, minerał odkryto bowiem w produktach erupcyjnych tego włoskiego wulkanu (A.G. Werner, 1795 r.).
Właściwości
Często tworzy dobrze wykształcone kryształy słupkowe i tabliczkowe. Ściany słupów wykazują niekiedy prążkowanie. Występuje w formie skupień ziarnistych, promienistych, igiełkowych. Jest kruchy i przezroczysty.
Niektóre barwne odmiany mają swoje odrębne nazwy (mineralogiczne, gemmologiczne):
- wiluit – ciemnozielony, czarnozielony
- egeran – brązowy, często tworzy promieniste skupienia
- cypryn – jasnoniebieski
- ksantyt – żółty, żółtozielony, żółtobrązowy
- kalifornit – jasnozielony, tworzący zbite skupienia
Występowanie
Występuje głównie w skałach metamorficznych, najczęściej w marmurach i skarnach, a także w obrębie masywów serpentynowych. Znaczne rzadziej w syenitach nefelinowych.
Miejsca występowania na świecie: USA – Kalifornia, Oregon, Arkansas, MontanaPensylwania; Meksyk, Brazylia, Kenia, Pakistan, Rosja, Norwegia, Czechy, Austria, Niemcy.
W Polsce stwierdzony w okolicach Strzegomia i Strzelina, na Pogórzu Kaczawskim, w Górach Izerskich.
Zastosowanie
- ma znaczenie kolekcjonerskie,
- niektóre odmiany (kalifornit) bywają stosowane w jubilerstwie (kamień półszlachetny) do wyrobu biżuterii (kaboszony, paciorki). Kryształy jubilerskie pochodzą z Brazylii, Kanady, Meksyku.
Bibliografia
- G.G. Gormaz, J.J. Casanovas: Atlas mineralogii, „Wiedza i życie”1992 r.
- O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały, „Świat Książki” - 1996 r.
- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski, Wyd. „Antykwa” - 1998 r.
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II Sp. z o. o - 2003 r.
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma- Press” 2003 r.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Kluka (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
wezuwian, pochodzenie Włochy, Toskania, autor zdjęcia Piotr Menducki
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Luna04~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Vesuvianite
I took this photo in october 2005