Wgłobienie
 schemat wgłobienia | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Wgłobienie (łac. invaginatio, intussusceptio, ang. intussusception) – patologiczny stan, w którym część jelita cienkiego wsuwa się teleskopowo w inną część jelita. Najczęstszym miejscem wgłobienia jest okolica kątnicy. Wgłobienie jest jedną z najczęstszych przyczyn ostrego brzucha u niemowląt[1].
Etiologia
W 90% przypadków przyczyna wgłobienia jest nieznana. Zachorowania często występują sezonowo - częściej wiosną i jesienią[1], co koreluje z sezonowością infekcji adenowirusowych.[2]. Czynniki mechaniczne wpływające na perystaltykę (np. uchyłek Meckela, polipy, naczyniaki, zdwojenie jelit, krwiaki śródścienne w przebiegu zapalenia naczyń związanego z IgA) częściej obserwowane są u pacjentów powyżej 2 r.ż.[2]
Wgłobienie może występować również pooperacyjnie w każdym wieku, przyczyną jest wybiórczy powrót perystaltyki.
Pierwsza wprowadzona na rynek szczepionka przeciwko rotawirusom Rotashield została wycofana po niespełna roku stosowania, w 1998 roku[3], ponieważ stwierdzono większą częstość występowania wgłobienia jelit u dzieci ją otrzymujących[4].
Patogeneza
W przebiegu wgłobienia odpływ krwi z naczyń krezkowych jest utrudniony, co powoduje obrzęk ściany jelita powodujący przesiękanie krwi do światła jelita. Wymioty i nudności w przebiegu wgłobienia na początku są wynikiem podrażnienia otrzewnej, a z czasem niedrożności mechanicznej. W miarę przedłużania się wgłobienia, poprzez zaburzenia w ukrwieniu dochodzi do martwicy, a w rezultacie do perforacji ściany[5].
Objawy i przebieg
W podręcznikach opisywana jest charakterystyczna triada objawów: ostry ból brzucha, podbarwiony krwią stolec, nazywany objawem "galaretki malinowej (porzeczkowej)", wyczuwalny guz w jamie brzusznej. Objawy te razem występują jednak u mniej niż 50% dzieci z wgłobieniem[1].
Bóle brzucha w przebiegu wgłobienia mają charakter trwających od kilku do kilkunastu sekund napadów, pojawiających się w kilkunastominutowych odstępach, które zgodne są z ruchami perystaltycznymi jelita. U większości pacjentów dochodzi do pojawienia się wymiotów oraz zatrzymania stolca i gazów[1]. U małych niemowląt oraz u pacjentów z wgłobieniem pooperacyjnym ból brzucha może nie być wyraźnie zaznaczony, a głównym objawem są wymioty[2].
Rozpoznanie
Poza objawami klinicznymi podstawowym badaniem, wykorzystywanym w rozpoznaniu wgłobienia jest USG, w którym widoczny jest charakterystyczny obraz tarczy strzelniczej. Czułość tego badania wynosi około 98-100%[1]. W wątpliwych przypadkach wykonuje się zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej, które wykazuje cechy niedrożności mechanicznej przewodu pokarmowego[5]. Inną metodą diagnostyczną jest wlew kontrastowy z zawiesiny barytowej, który może być równocześnie metodą leczenia wgłobienia[1].
Leczenie
W dolegliwościach, które trwają mniej niż 24h wgłobienie jelita, przy braku objawów wskazujących na perforację przewodu pokarmowego wgłobienie leczy się nieoperacyjnie. W tym celu wykorzystywane są wlewki doodbytnicze w zawiesiny barytowej, lub wlew doodbytniczy z soli fizjologicznej (0,9% roztworu NaCl) wykonywany pod kontrolą USG oraz doodbytnicze podanie powietrza[1]. Odgłobienie za pomocą podania soli fizjologicznej jest obecnie standardem postępowania[5]. W przypadkach trwających dłużej, lub w razie niepowodzenia wlewów wykonuje się zabieg operacyjny.
Rokowanie
Nawet w zaawansowanych przypadkach jest dobre, śmiertelność jest bardzo niska. Nawroty występują z częstością 5% u pacjentów leczonych zachowawczo oraz 1% u pacjentów leczonych operacyjnie[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Wybrane chirurgiczne schorzenia przewodu pokarmowego, [w:] Piotr Albrecht, Hanna Szajewska, Choroby przewodu pokarmowego u dzieci, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7637-162-7.
- ↑ a b c d Wall J, Albanese CT, Current Diagnosis & Treatment: Surgery, 13e, accessmedicine.mhmedical.com [dostęp 2015-11-21].
- ↑ Szczepienie przeciwko rotawirusom AD 2015 Nie wylejmy dziecka z kąpielą, www.mp.pl [dostęp 2015-11-21].
- ↑ TV. Murphy, PM. Gargiullo, MS. Massoudi, DB. Nelson i inni. Intussusception among infants given an oral rotavirus vaccine. „N Engl J Med”. 344 (8), s. 564-572, 2001. DOI: 10.1056/NEJM200102223440804. PMID: 11207352.
- ↑ a b c Andrzej Kamiński, Wybrane zagadnienia z chirurgii, urologii, neurochirurgii i ortopedii dziecięcej, [w:] Wanda Kawalec, Ryszard Grenda, Helena Ziółkowska, Pediatria, PZWL, ISBN 978-83-200-4309-9.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Autor: de:Benutzer:Kalumet, selbst erstellt, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Sonographic image of an intestine-invagination.
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC BY-SA 3.0
Schemat wgłobienia jelita. Wgłobiony fragment widoczny na przekroju w środkowej części rysunku.