Wiśnia

Wiśnia
Ilustracja
Kwitnąca wiśnia pospolita
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

śliwa

Podrodzaj

wiśnia

Sekcja

wiśnia

Nazwa systematyczna
Cerasus Mill.
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754
© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0
Kwiaty wiśni pospolitej
Owoce czereśni

Wiśnia, czereśnia (Cerasus Mill. ≡ Prunus subgen. Cerasus sect. Cerasus) – rodzaj, podrodzaj lub sekcja (w zależności od ujęcia klasyfikacyjnego) roślin z rodziny różowatych. Ze względu na zagnieżdżenie w obrębie rodzaju śliwa Prunus zwykle wyróżniany w randze sekcji, co oznacza, że gatunki zaliczane są do rodzaju śliwa Prunus. Obejmuje ok. 150 gatunków. Występują one w strefie umiarkowanej półkuli północnej, głównie we wschodniej Azji[3]. W Polsce występują dwa gatunki rodzime: wiśnia karłowata (C. fruticosa ≡ Prunus fruticosa) oraz wiśnia ptasia, zwana czereśnią (C. avium ≡ Prunus avium), dwa kolejne gatunki mają status zadomowionych antropofitów: wiśnia wonna (C. mahaleb ≡ Prunus mahaleb) i wiśnia pospolita (C. vulgaris ≡ Prunus cerasus)[4]. Liczne gatunki z tego rodzaju/sekcji są uprawiane jako ozdobne lub owocowe.

Morfologia

Pokrój
Drzewa i krzewy z pędami zakończonymi pąkiem szczytowym[5], pozbawionymi cierni, zróżnicowanymi na długopędy i krótkopędy[3].
Liście
W pąku złożone[5]. Przylistki szybko odpadające, piłkowane z gruczołkami na końcach ząbków. Liście pojedyncze, skrętoległe, ogonkowe, z parą miodników pozakwiatowych na końcu ogonka lub u nasady blaszki. Blaszka pojedynczo lub podwójnie piłkowana[3].
Kwiaty
Osadzone na długich zwykle szypułkach w baldaszkach lub baldachogronach, zwykle skąpokwiatowych, nierzadko zredukowanych do pojedynczych kwiatów[5]. Kwiaty promieniste, 5-krotne. Działki kielicha odgięte lub wzniesione. Płatki korony białe lub różowe. Pręcików od 15 do 50. Zalążnia jednokomorowa, z jednego owocolistka, zawiera dwa zalążki[3].
Owoce
Kuliste i soczyste pestkowce zawierające kulistą lub jajowatą[3], niespłaszczoną pestkę[5].

Systematyka

Wykaz gatunków w sekcji Cerasus[6]
  • Prunus alaica (Pojark.) Gilli
  • Prunus apetala (Sieb. & Zucc.) Franch. & Sav
  • Prunus avium (L.) L. – czereśnia, wiśnia ptasia
  • Prunus campanulata Maxim.
  • Prunus canescens Bois
  • Prunus cerasoides D.Don
  • Prunus cerasus L. – wiśnia pospolita
  • Prunus clarofolia C.K.Schneid.
  • Prunus concinna Koehne – wiśnia wytworna
  • Prunus conradinae Koehne
  • Prunus cyclamina Koehne
  • Prunus ×dawyckensis Sealy (≡ P. canescens × P. dielsiana)
  • Prunus dielsiana C.K.Schneid.
  • Prunus emarginata (Douglas) Eaton
  • Prunus ×eminens Beck (≡ P. cerasus × P. fruticosa) – wiśnia osobliwa
  • Prunus ×fontanesiana (Spach) C. K. Schneid. (≡ P. avium × P. mahaleb)
  • Prunus fruticosa Pall. – wiśnia karłowata, wisienka stepowa
  • Prunus ×furuseana Ohwi (≡ P. incisa × P. jamasakura)
  • Prunus glandulifolia Rupr. & Maxim.
  • Prunus ×gondouinii (Poit. & Turpin) Rehder (≡ P. avium × P. cerasus)
  • Prunus himalaica Kitam.
  • Prunus ×incam Ingram ex R. T. Olsen & Whittem. (≡ P. incisa × P. campanulata)
  • Prunus incisa Thunb. – śliwa wczesna
  • Prunus ×juddii E. S. Anderson (≡ P. sargentii × P. yedoensis)
  • Prunus leveilleana Koehne
  • Prunus maackii Rupr. – czeremcha Maacka
  • Prunus mahaleb L. – wiśnia wonna, antypka
  • Prunus maximowiczii Rupr.
  • Prunus meyeri Rehder
  • Prunus nipponica Matsum.
  • Prunus pensylvanica L. f. – wiśnia pensylwańska
  • Prunus pleiocerasus Koehne
  • Prunus pojarkovii A. E. Murray
  • Prunus pseudocerasus Lindl.
  • Prunus rufa Hook. f.
  • Prunus sargentii Rehder – śliwa sachalińska, wiśnia Sargenta
  • Prunus ×schmittii Rehder (≡ P. canescens × P. avium) – wiśnia Schmitta
  • Prunus serrula Franch. – wiśnia tybetańska
  • Prunus serrulata Lindl. – wiśnia piłkowana
  • Prunus setulosa Batalin
  • Prunus speciosa (Koidz.) Ingram
  • Prunus stipulacea Maxim.
  • Prunus subhirtella Miq. – wiśnia różowa
  • Prunus takasagomontana Sasaki
  • Prunus takesimensis Nakai
  • Prunus trichostoma Koehne
  • Prunus ×tschonoskii Koehne
  • Prunus verecunda (Koidz.) Koehne
  • Prunus yedoensis Matsum – wiśnia jedoeńska

Zastosowanie

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
  3. ↑ a b c d e Li Chaoluan (Li Chao-luang), Jiang Shunyuan; Bruce Bartholomew: Cerasus Miller. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-05-25].
  4. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 57, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ a b c d Włodzimierz Seneta, Jakub Dolatowski, Dendrologia, wyd. 2, Warszawa: Wyd. Nauk. PWN, 1997, s. 301, ISBN 83-01-12099-1, OCLC 69314709.
  6. ↑ subg. Cerasus sect. Cerasus. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2014-01-17].

Media użyte na tej stronie

Prunus cerasus 1.jpg
© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0
Sour cherry inflorescence at Leiemeersen, Oostkamp, Belgium
Chãos Walk 08 (18233517831).jpg
Autor: Ronnie Macdonald from Chelmsford and Largs, United Kingdom, Licencja: CC BY 2.0
Cherries at a cherry farm