Wiśnia wonna
 | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | wiśnia wonna |
| Nazwa systematyczna | |
| Cerasus mahaleb (L.) Mill. Gard. Dict., ed. 8. n. 4. 1768 | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Wiśnia wonna, antypka (Cerasus mahaleb) – gatunek z rodziny różowatych z rodzaju wiśnia. Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to synonim gatunku Prunus mahaleb L. Sp. pl. 1:474. 1753[4]. Rośnie dziko w Europie, środkowej, południowej i zachodniej części Azji, na Kaukazie, w Turkiestanie, Tadżykistan, Kirgistanie i w Maroku[4].
Morfologia
- Pokrój
- Krzew lub drzewo z szeroką koroną, wysokości 3–10 m.
- Liście
- Drobne, połyskujące, kształtu okrągławego lub jajowatego, ostro zakończone.
- Kwiaty
- Koloru białego zebrane w baldachach po 3–12 sztuk.
- Owoc
- Pestkowiec o średnicy 8–10 mm, po dojrzeniu czarny. Miąższ otaczający nasiono cienki i bardzo kwaśny.
Zastosowanie
Gatunek uprawiany jako ozdobny. Posiada małe wymagania glebowe i jest odporny na mróz. W Polsce forma hodowana jako krzew ozdobny lub jako podkładka dla wiśni i czereśni. Szczepione na antypce dają formy karłowate. Z pędów antypki wyrabia się cybuchy do fajek, uchwyty do lasek, ozdobne pudełka. W krajach południowo-wschodniej Europy i w Turcji gatunek ten uprawiany jest jako roślina przyprawowa – nasiona po wysuszeniu i zmiażdżeniu stosowane są do wyostrzenia smaku wyrobów cukierniczych. Nasiona mają bardzo silny aromat przypominający zarówno gorzkie migdały, jak i wiśnie. Owoce są mało przydatne w celach kulinarnych, ponieważ w smaku są zbyt cierpkie i gorzkie; niekiedy bywają przerabiane na likier. Ponieważ wiśnia wonna zawiera kumarynę znajduje czasem zastosowanie przy produkcji perfum[5].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
- ↑ Cerasus mahaleb, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
- ↑ Jurke Grau, Reinhard Jung, Bertram Munker, Zioła i owoce leśne, Warszawa 1996: Świat Książki, s. 36, ISBN 83-7129-274-0.
Bibliografia
- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.}
- African Plant Database: 152762
- BioLib: 39528
- EoL: 628570
- EUNIS: 179650
- Flora of North America: 242341561
- FloraWeb: 4592
- GBIF: 3022789
- INaturalist: 126808
- IPNI: 729931-1
- ITIS: 24789
- NCBI: 129217
- The Plant List: rjp-57
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:729931-1
- Tela Botanica: 53552
- Tropicos: 27801106
- USDA PLANTS: PRMA
Media użyte na tej stronie