Wiśniowy sad

Wiśniowy sad
Вишнëвый сад
Ilustracja
Autor

Antoni Czechow

Typ utworu

dramat

Wydanie oryginalne
Język

rosyjski

Data wydania

1904

Wiśniowy sad (ros. Вишнëвый сад) – dramat Antona Czechowa, napisany w 1903 r.[1], po raz pierwszy wystawiony 17 stycznia 1904 przez Konstantina Stanisławskiego[2]. To ostatnia sztuka teatralna Czechowa[1]. Tematem utworu jest degradacja rosyjskiej szlachty[1].

Choć sam Czechow uważał, że utwór jest komedią, a w pewnych momentach wręcz farsą, wystawiany był jako melodramat, wbrew zamysłom i protestom autora[3]. Spór ten wystąpił już podczas pierwszego wystawienia sztuki - Stanisławski upierał się, żeby przedstawić ją w tonacji tragicznej. Czechow był temu tak przeciwny, że nie chciał pojawić się na premierze; namówiony, pojawił się dopiero na początku drugiego aktu[2].

Zarys fabuły

Scena z inscenizacji Wiśniowego sadu w 1904

Tematyką utworu jest rozpad dawnych gniazd szlacheckich i degeneracja ziemiaństwa. Treścią dramatu są dzieje wdowy Raniewskiej, jej brata Gajewa i ich najbliższego otoczenia. Raniewska po śmierci syna wyjechała za granicę z kochankiem, który ją porzucił i okradł. Obecnie wraz z córką Anią wraca do rodzinnego majątku, w którym rezyduje Gajew - jej brat. Majątek jest zadłużony, a jedyny sposób na wyjście z długów to rozparcelowanie starego wiśniowego sadu, przylegającego do dworu, i sprzedanie go na działki budowlane. Raniewska nie zgadza się na to. Majątek i sad zostają jednak zlicytowane. Nowym właścicielem zostaje Łopachin, syn pańszczyźnianego chłopa, którego kiedyś nie wpuszczano nawet na pokoje. Wszyscy opuszczają dwór. Raniewska powraca do Paryża wezwana przez chorego kochanka. Na miejscu pozostaje tylko Firs, wierny sługa, o którym wszyscy zapomnieli. Wśród powszechnego poczucia klęski jedynie Ania i Trofimow nie tracą nadziei. Zamierzają poświęcić się nauce i zdobyć zawód.

Przypisy

  1. a b c Rene Śliwowski, Wstęp, [w:] Antoni Czechow, Wybór dramatów, Wrocław: Ossolineum, 1979, XLIII, ISBN 83-04-00280-9.
  2. a b Cengage Learning Gale, A Study Guide for Anton Chekhov's Cherry Orchard, Gale Cengage Learning, 24 września 2015, ISBN 978-1-4103-3481-7 [dostęp 2016-09-21] (ang.).
  3. Rene Śliwowski, Wstęp, [w:] Antoni Czechow, Wybór dramatów, Ossolineum, 1979, XLVI, ISBN 83-04-00280-9.

Bibliografia

  • Tomasz Miłkowski i Janusz Termer Leksykon lektur szkolnych, Wydawnictwo Graf-Punkt, Warszawa 1996.

Media użyte na tej stronie

The Cherry Orchard poster.jpg
Експозиція Київського музея театрального, музичного та кіномистецтва України. Афіша вистави «Вишневий сад», Київ (1904?)
The Cherry Orchard MAT.jpg
Scene from The Cherry Orchard, Moscow Art Theater, 1904.
The MAT setting demonstrates a conscious attempt to avoid the stiffness and artificiality of the perfectly symmetrical box set. Variation of planes and glimpses into other rooms in the house continue the environment beyond the stage room and help to combat unintentional rigidity.