Wiaczesław Plehwe

Wiaczesław Plehwe
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia20 kwietnia 1846
Mieszczowsk
Data i miejsce śmierci28 lipca 1904
Petersburg
minister spraw wewnętrznych Imperium Rosyjskiego
Okresod 4 kwietnia 1902
do 28 lipca 1904
PoprzednikDmitrij Sipiagin
NastępcaPiotr Światopołk-Mirski

Wiaczesław Konstantynowicz von Plehwe ros. Вячеслав Константинович фон Плеве, (ur. 20 kwietnia 1846 w Mieszczowsku, zm. 28 lipca 1904 w Petersburgu) – rosyjski arystokrata pochodzenia niemieckiego, rosyjski urzędnik państwowy, minister spraw wewnętrznych Cesarstwa Rosyjskiego i szef tajnej policji politycznej.

Życiorys

Pochodził ze szlacheckiej rodziny niemieckiej wyznania luterańskiego. W młodości dokonał konwersji najpierw na katolicyzm, a następnie na prawosławie[1]. Swoje pochodzenie przez całe życie ukrywał, co sprawiło, że za życia uważano go za Łotysza lub Polaka[1]. Jego rodzina żyła w guberni kałuskiej, po czym przeniosła się do Warszawy, gdzie przyszły polityk rozpoczął naukę w gimnazjum, ukończył je jednak w Kałudze[1]. W 1867 ukończył prawo na Uniwersytecie Moskiewskim. Po studiach został praktykantem w sądzie okręgowym w Moskwie, już po roku awansując na stanowisko sekretarza sądu okręgowego we Włodzimierzu, a następnie kolejno na wiceprokuratora sądu okręgowego w Tule, prokuratora gubernialnego w Wołogdzie, prokuratora sądu okręgowego w tymże mieście, wiceprokuratora trybunału sądowego w Warszawie, wreszcie w 1880 prokuratora w Moskwie[1]. Po zamachu Stiepana Chałturina na petersburski Pałac Zimowy referował przed carem Aleksandrem II postępy śledztwa, zaś po zabójstwie cara w marcu 1881 kierował nim[1].

15 kwietnia 1881 został nominowany na dyrektora Departamentu Policji[1]. W 1884 został senatorem, rok później był już wiceministrem spraw wewnętrznych, w 1894 - kierownikiem Kancelarii państwowej[1]. Dwa lata później został sekretarzem stanu, zaś w 1900 - sekretarzem stanu Wielkiego Księstwa Finlandzkiego (po roku sprawowania tychże zadań jako p.o.). Jego nominacja, równoczesna z wyznaczeniem Nikołaja Bobrikowa na generał-gubernatora Finlandii, zapoczątkowała szeroko zakrojoną rusyfikację Finlandii[2].

4 kwietnia 1902, po zamordowaniu Dmitrija Sipiagina przez członka Organizacji Bojowej eserowców Stiepana Bałmaszowa[3], został ministrem spraw wewnętrznych[1] i szefem Samodzielnego Korpusu Żandarmów.

Zdaniem Bazylowa Plehwe nie miał oryginalnego programu politycznego, lecz stawiał przed sobą jedynie zadanie zwalczania wszystkich wrogów samodzierżawia (ruchu robotniczego, ruchów chłopskich). Ograniczał swobodę działania ziemstw i zainicjował konfiskatę majątku Kościoła ormiańskiego[1]. Jak pisze ten sam autor

Przyznawał on niejednokrotnie (...), że głównym zadaniem jest zdecydowana walka z "konstytucyjną smutą", która stanowi - jego zdaniem - najgroźniejszą chorobę współczesnego życia społecznego[1]

Dostrzegając zachodzące w społeczeństwie przemiany, uważał, że aparat władzy carskiej musi odpowiednio na nie zareagować, modyfikując swoje mechanizmy działania, nie podważając przy tym samej idei samowładztwa carskiego[1].

Działalność Plehwego sprawiła, że stał się on osobą powszechnie znienawidzoną[1]. Zginął w 1904 w zamachu bombowym Jegora Sazonowa[4], zorganizowanym przez Organizację Bojową eserowców[5].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l L. Bazylow: Polityka wewnętrzna caratu i ruchy społeczne w Rosji na początku XX wieku. Warszawa: Książka i Wiedza, 1966, s. 264-268.
  2. Riasanovsky N. V., Steinberg M. D.: Historia Rosji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009. ISBN 978-83-233-2615-1.
  3. Bazylow L.: Dzieje Rosji. 1801-1917. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 456.
  4. L. Bazylow: Polityka wewnętrzna caratu i ruchy społeczne w Rosji na początku XX wieku. Warszawa: Książka i Wiedza, 1966, s. 291-293.
  5. Riasanovsky N. V., Steinberg M. D.: Historia Rosji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 423. ISBN 978-83-233-2615-1.

Media użyte na tej stronie