Wiar

Wiar
Ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska
 Ukraina

Rzeka
Długość70,4 km
Powierzchnia zlewni

798,2 km²

Średni przepływ

6 m³/s

Źródło
Miejscena północnych stokach szczytu Brańcowa
Wysokość

620

Współrzędne

49°32′09,1″N 22°35′39,9″E/49,535861 22,594417

Ujście
Recypient

San

Miejscena terenie Przemyśla
Współrzędne

49°47′32,4″N 22°49′48,5″E/49,792333 22,830139

Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Wiar (ukr. Вігор Wihor) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce i północno-zachodniej Ukrainie, w dorzeczu Wisły. Długość – 70,4 km, z tego 59,1 km w Polsce, 11,3 km na Ukrainie. Prawy dopływ rzeki San. Powierzchnia zlewni – 798,2 km².

Źródła Wiaru znajdują się na wysokości około 620 m n.p.m. na północnych stokach szczytu Brańcowej (677 m n.p.m.) w paśmie Chwaniów w Górach Sanocko-Turczańskich, koło wsi Jureczkowa. Płynie na północny zachód, wypływa na Pogórze Przemyskie, następnie zatacza łuk i zmienia kierunek na wschodni. W rejonie wsi Sierakośce/Podmostycze przecina granicę polsko-ukraińską i zaczyna zataczać obszerny łuk na północ. Na odcinku ukraińskim płynie wzdłuż granicy. Tam przyjmuje swój największy dopływ – Wyrwę (która również ma źródła w Polsce, kilka kilometrów na wschód od źródeł Wiaru). Przepływa przez wieś Niżankowice i ponownie przecina granicę. Po kilku kilometrach uchodzi do rzeki San na terenie Przemyśla.

Jak podaje Kodeks Hipacki, wiosną 1099 król Koloman Uczony przekroczył północny łuk Karpat uderzając na księstwo halickie, gdzie w bitwie nad Wiarem doznał porażki. Pisarze węgierscy twierdzą, iż żadna klęska nie była większa dla ich narodu[1]. Według Jana Długosza w bitwie tej miało zginąć ponad 8000 Węgrów.

Główne dopływy to:

  • prawe – Tuczański, Mszaniec, Jamninka, Turnica, Wyrwa, Buchta
  • lewe – Sienkowiec, Krzywiec, Łomna, Zalesie

Hydronimia

Nazwa polska rzeki Wiar (1424 Wyar[2]) jest adaptacją ruskiej (ukraińskiej) – Wihor w znaczeniu kręty, rwącą. Nazwa rzeki ma etymologię celtycką[3][4].

Zobacz też

Przypisy

  1. J. Turocz, A. Bonfini. Bella non ex libidine sed reipublicae commando a regibus suscipi oportere. k. 100.
  2. [w:] "Item Wyar, cuius fons in montibus sarmaticis ex monte Trybuch, ostium in flumine Saan circa villam Orsko" [w:] Ioannis Dlugossii Annales: seu, Cronicae incliti Regni Poloniae, t.1-2. Jan Długosz. Dzieła wszystkie. 1873. str. 12.
  3. Według Niederle'go celtyckie są Orawa (dopływ Wagu), Laborca (dopływ Cisy), Wiar (dopływ Sanu), Nida, Raba (dopływy Wisły), Ropa (dopływ Wisłoki), San, [w:] Swiatowit. Uniwersytet Warszawski. 1948. str. 316.; Jan Michał Rozwadowski. Studia nad nazwami wód słowiańskich. 1948. s. 298.
  4. "Liczba nazw pochodzenia przedsłowiańskiego nie motywowanych przez języki słowiańskie, bałtyckie czy niemiecki jest zwykle bardzo niewielka. Nazwy te odnoszą się do dużych i średnich rzek. W dorzeczu Sanu będą to San, Sawa, Łada, Stryj, a może też Tanew, Wiar, Hocza i Hoczew, Taba, Osława, Tyrawa, Morawa, Poława, Piela, Orysko.[w:] Hydronimia słowiańska. Instytut Języka Polskiego (Polska Akademia Nauk). 1989. s. 105.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief ocation map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Vigor-8.jpg
Autor: MSha, Licencja: CC BY-SA 3.0
річка Вігор (біля смт Нижанковичі, Старосамбірський район)