Wiatr katabatyczny

Powstawanie wiatrów katabatycznych na Antarktydzie
Wiatr katabatyczny docierający do morza

Wiatr katabatyczny (z gr. κατάβασις "zstąpienie") – wiatr spływający z pochyłości wzgórz lub z lodowca. Terminu wiatr katabatyczny (od greckiego słowa katabatikos – idący w dół) zazwyczaj używa się dla określenia wiatru zimniejszego niż otoczenie. Wiele silnych wiatrów katabatycznych jest wyzwalanych synoptycznie lub jest aktywowanych przez zjawiska pogodowe na dużą skalę, takie jak układy wysokiego ciśnienia na dużych wysokościach, jak na Grenlandii, w Kalifornii lub na przykład fiordy w Norwegii[1].

Wiatr cieplejszy niż otoczenie nosi nazwę fen, przykładami są chinook, Santa Ana, zonda, bergwind, diabolo czy wiatr halny w Tatrach. Wiatry zimne to mistral – na Morzu Śródziemnym, bora na Adriatyku lub oroshi w Japonii, a jako wiatr opadający grawitacyjnie wiatr górski zwany nocnym.

Istnieje też pojęcie cyrkulacji dolinno-górskiej. Cyrkulacja ta zależy od dziennej zmiany temperatury.

Zobacz też

Przypisy

  1. wiatr - świat: Katabatic winds | weatheronline.pl, www.weatheronline.pl [dostęp 2022-11-20] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Katabatic-wind pl.svg
Autor: Hannes Grobe, Alfred Wegener Institute for Polar and Marine Research, Bremerhaven, Germany; polish version by Szczureq, Licencja: CC BY-SA 3.0
Schemat powstawania wiatru katabatycznego na Antarktydzie.