Wichman z Seeburga

Wichman z Seeburga
Płyta nagrobna Wichmana z katedry w Magdeburgu
Data urodzenia	przed 1116
Data i miejsce śmierci	25 sierpnia 1192 Könnern
Miejsce pochówku	katedra Świętego Maurycego i Świętej Katarzyny
Arcybiskup Magdeburga
Okres sprawowania	1152–1192
Biskup Naumburga
Okres sprawowania	1149–1154
Wyznanie	katolicyzm

Wichman (postać w środku, nieco bliżej prawej strony) na drzwiach płockich

Wichman z Seeburga (ur. krótko przed 1116, zm. 25 sierpnia 1192 w Könnern^[1][2][3][4]) – biskup Naumburga od 1149 do 1154, arcybiskup Magdeburga od 1152, z rodu Billungów; bliski współpracownik Fryderyka I Barbarossy, odgrywający ważną rolę w polityce Niemiec swych czasów.

Życiorys

Wichman był synem Gerona, hrabiego Seeburga z rodu Billungów (zmarłego w 1122^[2]), oraz Matyldy, siostry margrabiego Miśni i Łużyc Konrada z rodu Wettinów. Kształcił się w Halberstadt^[1][2][3][4]. W 1136 jest poświadczony jako kanonik kapituły katedralnej w Halberstadt^[1][2], a w 1146 został prepozytem tej kapituły. W 1149 został wybrany (zapewne pod wpływem swego wuja Konrada Wielkiego^[2]) biskupem Naumburga^[1][2][3][4], a funkcję tę objął w kolejnym roku i piastował do 1154^[2]. W 1152 po podwójnym, niezgodnym wyborze arcybiskupa Magdeburga przez tamtejszą kapitułę, cesarz Fryderyk I Barbarossa postanowił odrzucić obu kandydatów i przenieść na to stanowisko Wichmana, wbrew woli papieża Eugeniusza III^[1][2][3][4], przeciwnego przeniesieniu biskupa z jednej diecezji do innej^[3]. Wichman przyjął tytuł arcybiskupa, ale nie przejął faktycznie archidiecezji magdeburskiej i nadal zarządzał diecezją naumburską^[4]. Papież wzywał kapitułę magdeburską i biskupów niemieckich do nieuznawania Wichmana jako arcybiskupa^[2][4], a w 1153 legaci papiescy podczas sejmu w Wormacji bezskutecznie próbowali zmusić Wichmana do ustąpienia^[1][4]. Ten jednak w 1154 udał się do Rzymu i z rąk kolejnego papieża Anastazego IV otrzymał paliusz arcybiskupi^[1][2][4].

Podczas swych długich rządów w archidiecezji magdeburskiej Wichman popierał cesarza Fryderyka I Barbarossę i stał się jednym z najważniejszych książąt duchownych w Niemczech swoich czasów^[2]. Dbał także o rozwój terytorialny i gospodarczy księstwa arcybiskupiego^[2][3], zmodernizował jego administrację i prawo^[3]. Kilkakrotnie uczestniczył we włoskich wyprawach cesarza^[2][4]. W 1157 zwołał synod w Merseburgu^[1]. W tym samym roku uczestniczył w wyprawie Fryderyka I przeciwko Polsce i zdobył wraz z margrabią Marchii Północnej Albrechtem Niedźwiedziem Brennę^[1][3]. W 1160 uczestniczył w synodzie w Pawii, podczas którego wybrano antypapieża Wiktora IV^[1][3][4]. Uzyskał przy tym od Wiktora podporządkowanie arcybiskupstwu Magdeburga biskupstwa pomorskiego^[4]. W 1164 udał się do Ziemi Świętej^[1][3][4]. W 1165 brał udział w synodzie w Würzburgu, gdzie zajął stanowisko mediacyjne pomiędzy papieżem Aleksandrem III i antypapieżem Paschalisem II^[1]. W 1166 stał na czele koalicji przeciwko księciu Henrykowi Lwu. Z czasem jednak jego stosunki z Henrykiem się poprawiły i w 1172 książę, wyjeżdżając do Ziemi Świętej, powierzył mu regencję w Saksonii^[3][4]. W tym samym roku uczestniczył w wyprawie cesarskiej przeciwko Bolesławowi Kędzierzawemu^[3]. W 1176 wziął udział w bitwie pod Legnano^[3][4], a następnie miał duży udział w wynegocjowaniu zawartego rok później pokoju pomiędzy cesarzem i papieżem Aleksandrem III^[1][2][3][4]. W 1178 pośredniczył w zawarciu pokoju pomiędzy księciem Henrykiem Lwem i arcybiskupem Kolonii Filipem z Heinsbergu^[1]. W 1179 wziął jednak udział w wojnie przeciwko Henrykowi, który wysłał przeciwko Wichmanowi oddziały Słowian^[3]. W 1181 zdobył i kazał zniszczyć Haldensleben^[1][3][4]. W tym samym roku doprowadził Henryka Lwa przed sąd w Erfurcie, na którym książę został skazany na banicję^[3]. Aż do śmierci uczestniczył w sporach cesarsko-papieskich, m.in. w 1187 występował w imieniu biskupów niemieckiego do papieża Urbana III^[1][4]. W 1192 na zlecenie króla Henryka VI zwołał saskich możnych do Goslaru w celu omówienia działań przeciwko Welfom^[3].

Był fundatorem i darczyńcą liczbych klasztorów, m.in. założył w 1181 klasztor Zinna koło Jüterbogu. Prowadził akcję kolonizacyjną na terenach sobie podległych^[1][2][3][4]. Organizował strukturę parafialną archidiecezji^[3]. Był inicjatorem kodyfikacji prawa magdeburskiego^[1][2] – nadał je swej stolicy w 1188^[4].

Został pochowany w katedrze w Magdeburgu^[1][2][4] (jego wnętrzności pochowano w Könnern)^[4]. Jest jedną z postaci przedstawionych na drzwiach płockich^[2][4].

Przypisy