Widuchowa (województwo zachodniopomorskie)

Widuchowa

wieś
kościół NSPJ
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	gryfiński
Gmina	Widuchowa
Liczba ludności (2008)	1354
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	74-120[1]
Tablice rejestracyjne	ZGR
SIMC	0785538
Położenie na mapie gminy Widuchowa Widuchowa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Widuchowa
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Widuchowa
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego Widuchowa
53°07′40″N 14°23′20″E/53,127778 14,388889

Widuchowa (niem. Fiddichow^[2]) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Widuchowa. Dawniej samodzielne miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

31 grudnia 2008 roku w miejscowości mieszkało 1354 osób^[3].

Nazwa

Pierwszą, nieoficjalną, nazwą po II wojnie światowej było Widuchowo^[4][5].

12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Widuchowa^[2].

Położenie

Miejscowość leży nad rzeką Odrą, na granicy z Niemcami. Na wysokości Widuchowej Odra rozdziela się na dwie odnogi: Odrę Zachodnią, po której przeprowadzona jest linia graniczna oraz Odrę Wschodnią (Regalicę). Pomiędzy tymi dwiema odnogami rozciąga się obszar zwany Międzyodrzem, na którym ustanowiono Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry.

Historia

W X wieku był to gród słowiański przy przeprawie przez Odrę, mieściła się w nim komora celna. W 1283 utracił prawa targowe na rzecz Gryfina, w 1347 miejscowość otrzymała prawa miejskie^[6]. W XV wieku przez miasto przebiegała granica Pomorza i Brandenburgii. Od 1653 do 1679 Widuchowa należała do Szwecji, a następnie do Brandenburgii. W latach 1733–1788 było to prywatne miasto margrabiów ze Schwedt, w XVIII wieku było znane z jarmarków, czemu towarzyszył rozwój rzemiosła. Przed II wojną światową było znane z przetwórstwa tytoniu^[7]. W 1945 Widuchowa została zniszczona w 80% i utraciła prawa miejskie, obecnie trwają starania o przywrócenie praw miejskich^[8].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Zabytki

• Kościół romański z XIII wieku, przebudowany w XVIII, otynkowany, nad fasadą ryglowa wieżyczka barokowa z XVIII–XIX w. z hełmem i latarenką. Kamienną nawę zdobią romańskie portale i blendy, od wschodu w kształcie krzyża. Posiada portal z uskokami, wyposażenie zabytkowe m.in. barokowy ołtarz^[9];
• Fundamenty zamku z XIII wieku, zniszczonego w XVII w., pozostały relikty murów oporowych;
• Zespół stodół i spichlerzy tytoniowych z przewiewnymi dachami;
• Domy ryglowe z XVIII–XIX w.^[7]
• Stylowe wille z przełomu XIX i XX w.^[9]

Komunikacja

Przez Widuchową przebiega droga krajowa nr 31, łącząca Szczecin ze Słubicami. Miejscowość jest także portem na międzynarodowej drodze wodnej: Świnoujście – Szczecin – Gryfino – Widuchowa – Hohensaaten – Eberswalde – Berlin.

W 1877 r. miejscowość uzyskała połączenie kolejowe (zelektryfikowane w 1983 roku) po wybudowaniu ostatniego odcinka Nadodrzańskiej Magistrali Kolejowej Wrocław – Szczecin z Chojny do nieistniejącego już szczecińskiego Dworca Wrocławskiego. Przystanek kolejowy Widuchowa znajduje się ok. 3,7 km na wschód od centrum miejscowości.

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin – Szczecin – Bałtyk.

Do 21 grudnia 2007 r. funkcjonowało tu rzeczne przejście graniczne Widuchowa – Gartz, które na mocy układu z Schengen zostało zlikwidowane.

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Widuchowej

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Historia Widuchowej
• Widuchowo al. Widuchowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 292 .