Wieś

Wieś Kabaty pod Warszawą w 1925

Świsłoczany, Polska

Hekelgem, Belgia

Dörflingen i okolice, Szwajcaria

Rybniště, Czechy

Monsanto, Portugalia

Žužemberk, Słowenia

Plan miejscowości Jagodowo, Bułgaria

Wieś – jednostka osadnicza o zwartej, skupionej, lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych, lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych, nieposiadająca praw miejskich lub statusu miasta (art. 2 ustawy z 29 sierpnia 2003 o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych).

Zgodnie ze schematem aplikacyjnym załączonym do rozporządzenia z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów, jest zaliczana do rodzaju miejscowości^[1].

Definicje wsi

Definicja Marii Kiełczewskiej-Zaleskiej – wieś to osada, w której ludność zajmuje się uprawą roślin i chowem zwierząt^[2].

Definicja Józefa Szymańskiego – zbiorowisko ludzi albo osiedla z należącymi doń gruntami^[3].

Definicja Jana Turowskiego – wieś to społeczność lokalna, której funkcję produkcyjną uzupełnia funkcja rodziny i czyni to w sposób jednolity z zachowaniem kontroli społecznej^[4].

Definicja Jana Tkocza – wieś to twór terytorialny mający granicę, rozłóg ziemi, siedlisko (zagrodę) stanowiące całość przestrzenną o określonych więzach społecznych oraz uprawnieniach prawnych^[5].

Gospodarstwa domowe

Gospodarstwa domowe na wsi są zdecydowanie liczebniejsze niż w miastach. W 2008 r. w miastach zaledwie 6% stanowiły gospodarstwa o liczbie osób 5 lub więcej, tymczasem na wsiach było to około 19,6%. Na skutek zmian demograficznych również ta struktura ulegnie zmianom i tak w 2035 roku wielkości te będą wynosić odpowiednio: 5,6% oraz 14,0%^[6].

Rodzaje układów przestrzennych

• łańcuchówka (wieś leśno-łanowa)
• okolnica (wieś placowa)
• rzędówka
• szeregówka
• ulicówka
• wielodrożnica
• widlica

Rodzaje wsi

• wieś letniskowa
• wieś samotnicza
• wieś służebna
• wieś czynszowa
• wieś folwarczna
• wieś ziemiańska
• wieś szlachecka
• wieś rozproszona
• wieś fryderycjańska, wieś józefińska
• wieś pruska
• wola, wólka
• wieś przygraniczna
• wieś sołecka

Wsie w Polsce

Liczba miejscowości wiejskich w Polsce (stan 06.03.2013)^[7], a w nim^[8]

• podstawowych ogółem 52 543, w tym wsi 43 058, inny rodz. 9485
• części integralnych ogółem 43 015, w tym części wsi, kolonii, osady 36 530, przysiółków 4731, o innym rodzaju 1754.

Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 w Polsce było 40 540 sołectw^[9].

Najludniejsze wsie w Polsce

Wsie liczące powyżej 7000 mieszkańców na podstawie danych z 2011 r.^[10]

1. Kozy (województwo śląskie) – 12 271 mieszkańców
2. Koziegłowy (województwo wielkopolskie) – 11 878 mieszkańców
3. Pawłowice (województwo śląskie) – 9771 mieszkańców
4. Wola (województwo śląskie) – 8657 mieszkańców
5. Jabłonna (województwo mazowieckie) – 8176 mieszkańców
6. Świerklany (województwo śląskie) – 7652 mieszkańców
7. Raszyn (województwo mazowieckie) – 7477 mieszkańców
8. Sierakowice (województwo pomorskie) – 7373 mieszkańców
9. Luzino (województwo pomorskie) – 7264 mieszkańców
10. Józefosław (województwo mazowieckie) – 7130 mieszkańców
11. Gorzyce (województwo podkarpackie) – 7116 mieszkańców

Zobacz też

• geografia osadnictwa
• ruralizm
• gmina, sołectwo, sołtys
• rolnictwo, chłopi, zagroda, zasadźca
• Państwowe gospodarstwo rolne, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna
• wioska olimpijska
• wioska tematyczna

Przypisy