Wieś
Wieś – jednostka osadnicza o zwartej, skupionej, lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych, lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych, nieposiadająca praw miejskich lub statusu miasta (art. 2 ustawy z 29 sierpnia 2003 o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych).
Zgodnie ze schematem aplikacyjnym załączonym do rozporządzenia z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów, jest zaliczana do rodzaju miejscowości[1].
Definicje wsi
Definicja Marii Kiełczewskiej-Zaleskiej – wieś to osada, w której ludność zajmuje się uprawą roślin i chowem zwierząt[2].
Definicja Józefa Szymańskiego – zbiorowisko ludzi albo osiedla z należącymi doń gruntami[3].
Definicja Jana Turowskiego – wieś to społeczność lokalna, której funkcję produkcyjną uzupełnia funkcja rodziny i czyni to w sposób jednolity z zachowaniem kontroli społecznej[4].
Definicja Jana Tkocza – wieś to twór terytorialny mający granicę, rozłóg ziemi, siedlisko (zagrodę) stanowiące całość przestrzenną o określonych więzach społecznych oraz uprawnieniach prawnych[5].
Gospodarstwa domowe
Gospodarstwa domowe na wsi są zdecydowanie liczebniejsze niż w miastach. W 2008 r. w miastach zaledwie 6% stanowiły gospodarstwa o liczbie osób 5 lub więcej, tymczasem na wsiach było to około 19,6%. Na skutek zmian demograficznych również ta struktura ulegnie zmianom i tak w 2035 roku wielkości te będą wynosić odpowiednio: 5,6% oraz 14,0%[6].
Rodzaje układów przestrzennych
- łańcuchówka (wieś leśno-łanowa)
- okolnica (wieś placowa)
- rzędówka
- szeregówka
- ulicówka
- wielodrożnica
- widlica
Rodzaje wsi
- wieś letniskowa
- wieś samotnicza
- wieś służebna
- wieś czynszowa
- wieś folwarczna
- wieś ziemiańska
- wieś szlachecka
- wieś rozproszona
- wieś fryderycjańska, wieś józefińska
- wieś pruska
- wola, wólka
- wieś przygraniczna
- wieś sołecka
Wsie w Polsce
Liczba miejscowości wiejskich w Polsce (stan 06.03.2013)[7], a w nim[8]
- podstawowych ogółem 52 543, w tym wsi 43 058, inny rodz. 9485
- części integralnych ogółem 43 015, w tym części wsi, kolonii, osady 36 530, przysiółków 4731, o innym rodzaju 1754.
Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 w Polsce było 40 540 sołectw[9].
Najludniejsze wsie w Polsce
Wsie liczące powyżej 7000 mieszkańców na podstawie danych z 2011 r.[10]
- Kozy (województwo śląskie) – 12 271 mieszkańców
- Koziegłowy (województwo wielkopolskie) – 11 878 mieszkańców
- Pawłowice (województwo śląskie) – 9771 mieszkańców
- Wola (województwo śląskie) – 8657 mieszkańców
- Jabłonna (województwo mazowieckie) – 8176 mieszkańców
- Świerklany (województwo śląskie) – 7652 mieszkańców
- Raszyn (województwo mazowieckie) – 7477 mieszkańców
- Sierakowice (województwo pomorskie) – 7373 mieszkańców
- Luzino (województwo pomorskie) – 7264 mieszkańców
- Józefosław (województwo mazowieckie) – 7130 mieszkańców
- Gorzyce (województwo podkarpackie) – 7116 mieszkańców
Zobacz też
- geografia osadnictwa
- ruralizm
- gmina, sołectwo, sołtys
- rolnictwo, chłopi, zagroda, zasadźca
- Państwowe gospodarstwo rolne, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna
- wioska olimpijska
- wioska tematyczna
Przypisy
- ↑ Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów (Dz.U. z 2021 r. poz. 1368).
- ↑ Maria Kiełczewska Zaleska, Geografia osadnictwa, Warszawa 1972.
- ↑ J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2004.
- ↑ Jan Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993.
- ↑ Jan Tkocz, Organizacja przestrzenna wsi w Polsce, Katowice 1998.
- ↑ Damian Walczak, Pozafilarowe formy oszczędzania na emeryturę na przykładzie rodzinnych gospodarstw rolnych, Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia 2012, nr 45, s. 41.
- ↑ TERYT, stat.gov.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-16] .
- ↑ http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bip/BIP_liczba_miejscowosci_wiejskich_06032012.pdf dostęp dnia 2013.10.25.
- ↑ 2. Organizacja państwa, [w:] Mały Rocznik Statystyczny Polski 2012, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 23 lipca 2012, s. 82, ISSN 1640-3630 .
- ↑ Lista wsi w Polsce (pol.). [dostęp 2021-10-18].
Media użyte na tej stronie
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Autor: Hansueli Krapf, Licencja: CC BY-SA 3.0
Aerial View of Dörflingen
Wieś Kabaty pod Warszawą.
map of Iagodovo, Bulgaria
Autor: Lieven Smits, Licencja: CC BY-SA 3.0
Aerial photograph from the South towards the village centre of Hekelgem (commune of Affligem, Belgium). Nikon D60 f=55mm f/7.1 1/160s, color correction in Adobe Photoshop 4.0
Autor: Mirek256, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Luftbild von Dorf Rybniště, Czech republic