Wieś

Wieś Kabaty pod Warszawą w 1925
Hekelgem, Belgia
Dörflingen i okolice, Szwajcaria
Rybniště, Czechy
Monsanto, Portugalia
Plan miejscowości Jagodowo, Bułgaria

Wieśjednostka osadnicza o zwartej, skupionej, lub rozproszonej zabudowie i istniejących funkcjach rolniczych, lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych, nieposiadająca praw miejskich lub statusu miasta (art. 2 ustawy z 29 sierpnia 2003 o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych).

Zgodnie ze schematem aplikacyjnym załączonym do rozporządzenia z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów, jest zaliczana do rodzaju miejscowości[1].

Definicje wsi

Definicja Marii Kiełczewskiej-Zaleskiej – wieś to osada, w której ludność zajmuje się uprawą roślin i chowem zwierząt[2].

Definicja Józefa Szymańskiego – zbiorowisko ludzi albo osiedla z należącymi doń gruntami[3].

Definicja Jana Turowskiego – wieś to społeczność lokalna, której funkcję produkcyjną uzupełnia funkcja rodziny i czyni to w sposób jednolity z zachowaniem kontroli społecznej[4].

Definicja Jana Tkocza – wieś to twór terytorialny mający granicę, rozłóg ziemi, siedlisko (zagrodę) stanowiące całość przestrzenną o określonych więzach społecznych oraz uprawnieniach prawnych[5].

Gospodarstwa domowe

Gospodarstwa domowe na wsi są zdecydowanie liczebniejsze niż w miastach. W 2008 r. w miastach zaledwie 6% stanowiły gospodarstwa o liczbie osób 5 lub więcej, tymczasem na wsiach było to około 19,6%. Na skutek zmian demograficznych również ta struktura ulegnie zmianom i tak w 2035 roku wielkości te będą wynosić odpowiednio: 5,6% oraz 14,0%[6].

Rodzaje układów przestrzennych

Rodzaje wsi

Wsie w Polsce

Liczba miejscowości wiejskich w Polsce (stan 06.03.2013)[7], a w nim[8]

  • podstawowych ogółem 52 543, w tym wsi 43 058, inny rodz. 9485
  • części integralnych ogółem 43 015, w tym części wsi, kolonii, osady 36 530, przysiółków 4731, o innym rodzaju 1754.

Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 w Polsce było 40 540 sołectw[9].

Najludniejsze wsie w Polsce

Wsie liczące powyżej 7000 mieszkańców na podstawie danych z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań przeprowadzonego w 2021[10]

  1. Józefosław (województwo mazowieckie) – 14 806 mieszkańców[11] (2021)
  2. Plewiska (województwo wielkopolskie) - 14 160 mieszkańców[11] (2021)
  3. Kozy (województwo śląskie) – 13 098 mieszkańców[11] (2021)
  4. Koziegłowy (województwo wielkopolskie) – 11 598 mieszkańców[11] (2021)
  5. Komorniki (województwo wielkopolskie) – 10 996 mieszkańców[11] (2021)
  6. Jabłonna (województwo mazowieckie) – 10 981 mieszkańców[11] (2021)
  7. Straszyn (województwo pomorskie) – 10 816 mieszkańców[11] (2021)
  8. Kiełczów (województwo dolnośląskie) – 10 569 mieszkańców[11] (2021)
  9. Banino (województwo pomorskie) – 9 806 mieszkańców[11] (2021)
  10. Bolszewo (województwo pomorskie) – 9 780 mieszkańców[11] (2021)
  11. Mierzyn (województwo zachodniopomorskie) – 9 766 mieszkańców[11] (2021)
  12. Skórzewo (województwo wielkopolskie) – 9 559 mieszkańców[11] (2021)
  13. Rokietnica (województwo wielkopolskie) – 9 369 mieszkańców[11] (2021)
  14. Pawłowice (województwo śląskie) – 9 098 mieszkańców[11] (2021)
  15. Zalasewo (województwo wielkopolskie) – 8 344 mieszkańców[11] (2021)
  16. Świerklany (województwo śląskie) – 8 318 mieszkańców[11] (2021)
  17. Zielonki (województwo małopolskie) – 8 240 mieszkańców[11] (2021)
  18. Sierakowice (województwo pomorskie) – 8 184 mieszkańców[11] (2021)
  19. Suchy Las (województwo wielkopolskie) – 8 145 mieszkańców[11] (2021)
  20. Luzino (województwo pomorskie) – 8 014 mieszkańców[11] (2021)
  21. Pogórze (województwo pomorskie) – 7 796 mieszkańców[11] (2021)
  22. Wola (województwo śląskie) – 7 738 mieszkańców[11] (2021)
  23. Bojszowy (województwo śląskie) – 7 690 mieszkańców[11] (2021)
  24. Łodygowice (województwo śląskie) – 7 683 mieszkańców[11] (2021)
  25. Smolec (województwo dolnośląskie) – 7 476 mieszkańców[11] (2021)
  26. Jaworze (województwo śląskie) – 7 325 mieszkańców[11] (2021)
  27. Raszyn (województwo mazowieckie) – 7 183 mieszkańców[11] (2021)

Zobacz też

Przypisy

  1. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów (Dz.U. z 2021 r. poz. 1368).
  2. Maria Kiełczewska Zaleska, Geografia osadnictwa, Warszawa 1972.
  3. J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2004.
  4. Jan Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993.
  5. Jan Tkocz, Organizacja przestrzenna wsi w Polsce, Katowice 1998.
  6. Damian Walczak, Pozafilarowe formy oszczędzania na emeryturę na przykładzie rodzinnych gospodarstw rolnych, Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia 2012, nr 45, s. 41.
  7. TERYT, stat.gov.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-16].
  8. http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bip/BIP_liczba_miejscowosci_wiejskich_06032012.pdf dostęp dnia 2013.10.25.
  9. 2. Organizacja państwa, [w:] Mały Rocznik Statystyczny Polski 2012, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 23 lipca 2012, s. 82, ISSN 1640-3630.
  10. Lista wsi w Polsce. [dostęp 2021-10-18]. (pol.).
  11. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa GUS - Bank Danych Lokalnych, 2021 [dostęp 2022-09-05].

Media użyte na tej stronie

Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
2015-7-Žužemberk (14).JPG
Autor: ModriDirkac, Licencja: CC0
Žužemberk
Map Iagodovo.jpg
map of Iagodovo, Bulgaria
Świsłoczany 05.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Świsłoczany (gmina Gródek)
Centre of Hekelgem, Belgium (aerial view).jpg
Autor: Lieven Smits, Licencja: CC BY-SA 3.0
Aerial photograph from the South towards the village centre of Hekelgem (commune of Affligem, Belgium). Nikon D60 f=55mm f/7.1 1/160s, color correction in Adobe Photoshop 4.0
Luftbild von Dorf Rybniště, Czech republic.jpg
Autor: Mirek256, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Luftbild von Dorf Rybniště, Czech republic