Wieża (wieś)
| Artykuł | 51°00'36"N 15°24'10"E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°59'N, 15°25'E |
| - błąd | 19827 m |
| Odległość | 813 m |
| wieś | |
_sm.jpg) Zabytkowa pastorówka, obecnie dom mieszkalny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 376[1] |
| Strefa numeracyjna | 75 |
| Kod pocztowy | 59-620[2] |
| Tablice rejestracyjne | DLW |
| SIMC | 0189658 |
Położenie na mapie gminy Gryfów Śląski _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Gryfów Śląski") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
 51°00′36″N 15°24′10″E/51,010000 15,402778 | |
Wieża (niem. Wiesa) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski.
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Nazwa
W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Wes.[3][4] W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Wise pagus[5].
Historia
Wieś, położona na terenie historycznych Łużyc Górnych przy granicy ze Śląskiem, została założona przez kolonistów niemieckich, prawdopodobnie w II połowy XIII w. Najstarszy zachowany dokument wymieniający jej nazwę pochodzi z 1294 r. (według innych źródeł z 1346 r.)[6]. Dzięki nadgranicznemu położeniu miejscowość pełniła ważną rolę w XVII i XVIII w., kiedy to istniejący w górnej części wsi kościół ewangelicki stał się ośrodkiem religijnym dla prześladowanych na Śląsku protestantów (kościół graniczny). W roku 1669 wzniesiono drugą świątynię ewangelicką w dolnej części wsi, która służyła przede wszystkim mieszkańcom pobliskiego Gryfowa Śląskiego; wkrótce stała się ona znaczącym centrum pietyzmu[6].
Przed 1945 r. obecna Wieża dzieliła się na dwie wsie: Nieder-Wiesa (Wieża Dolna) i Ober-Wiesa (Wieża Górna).
W 1946 r. zniszczony został kościół w górnej części wsi, w 1949 r. zniszczono również kościół w Wieży Dolnej[6].
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[7]:
- pastorówka, obecnie dom mieszkalny, z 1780 r., przebudowana na początku XX w.
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1467 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 182. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ a b c Wieża. Gmina i Miasto Gryfów. [dostęp 2011-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-14)].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 115. [dostęp 2012-09-14].
- Siedziba gminy: Gryfów Śląski
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wieża - pastorówka, obecnie dom mieszkalny, 1780, pocz. XX (zabytek nr A/866/1503)