Wieża Gocławska

Wieża Gocławska

nr rej. A-865 z 20.05.1994[1]
Wieża Gocławska w Szczecinie
Państwo	Polska
Miejscowość	Szczecin
Typ budynku	wieża widokowa
Rozpoczęcie budowy	1914
Ukończenie budowy	1921
Położenie na mapie Szczecina Wieża Gocławska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wieża Gocławska
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Wieża Gocławska
53°28′30,44″N 14°36′15,18″E/53,475122 14,604217

Wieża Gocławska w Szczecinie (dawniej Wieża Bismarcka) – wieża Bismarcka z tarasem widokowym znajdująca się na Zielonym Wzgórzu na szczecińskim osiedlu Gocław. Była najdroższą z wybudowanych wież Bismarcka. Do wzgórza, na którym znajduje się wieża, można dotrzeć tramwajem linii numer 6 (pętla Gocław leży u jego stóp). Kierować się należy do ulicy Narciarskiej i dalej turystycznym szlakiem pieszym oznakowanym kolorem żółtym.

Historia

Budowę wieży zainicjowano w 1899 roku, jednak problemy z lokalizacją budowli opóźniły rozpoczęcie budowy (brano pod uwagę Wyspę Grodzką). W 1910 roku Związek Budowy Pomnika Bismarcka Prowincji Pomorze pod przewodnictwem gubernatora von Eisenharta rozpisał konkurs na projekt wieży. Do realizacji wybrano projekt autorstwa Wilhelma Kreisa wzorowany na mauzoleum Teodoryka w Rawennie i grobowcu Cecylii Metelli. Kamień węgielny położono w ramach obchodów setnej rocznicy bitwy pod Lipskiem w 1913 roku. 10 sierpnia 1921 roku odbyło się uroczyste otwarcie wieży.

Od 1844 roku na przeciwległym krańcu Zielonego Wzgórza znajdowała się dwudziestometrowa drewniana wieża widokowa. Zwieńczoną stożkowatym dachem i posiadającą dwa tarasy budowlę rozebrano w 1908 roku, w związku z planowaną budową Wieży Bismarcka^[2].

26 czerwca 1986 w wieży odbyła się pierwsza w Polsce czarna msza^[3].

W 2001 roku podpisano umowę dzierżawy. Dzierżawcami stali się Irena i Adam Załuscy^[4] (Spółka KPW Bismark Kałuski^[5]). Mieli oni odnowić wieżę i stworzyć w tym miejscu centrum turystyczne, ale żadnych prac nie rozpoczęto. W związku z tym w 2008 roku miasto Szczecin wytoczyło proces o odebranie obiektu. 20 stycznia 2010 roku zapadła prawomocna decyzja sądu na mocy której wieża pozostała w dotychczasowych rękach^[5].

Stan współczesny

Z początkiem 2020 roku pojawił się nowy dzierżawca Wojciech Kłodziński – Rentumi Tower Sp. z o.o. W 2021-2022 r. wykonane zostały zalecenia Konserwatora Miasta m.in. demontaż 30-metrowego masztu antenowego, scalenie konstrukcji pseudoportyku nad wejściem do wieży, wzmocnienie pęknięć uzupełnienie brakujących elementów wokół wejścia poprzez flekowanie z oryginalnego surowca.

W latach 2021–2020 r. odbyły się festyny, koncerty, setna rocznica budowy wieży^[6], wernisaż obrazów wykonanych przez sztuczną inteligencję AI, wydarzenia artystyczne wraz z Akademią Sztuki w Szczecinie i Teatrem Polskim.

Plan rewitalizacji

Planowana jest rewitalizacja wieży Gocławskiej oraz terenu okalającego zabytek wraz z Zielonym Wzgórzem. W 2021 i 2022 roku wygrane zostały trzy projekty Szczecińskiego Budżetu Obywatelskiego, które dotyczą pozyskania budżetu na realizację zagospodarowania przez Miasto Szczecin.

W 2023-2024 planowane jest stworzenie kawiarni na górnym tarasie widokowym oraz organizacja kolejnych wydarzeń kulturalnych.

Dane techniczne

• wysokość: 26 metrów
• wykonanie: beton licowany z zewnątrz wapieniem muszlowym
• koszt: 200 000 marek
• średnica podstawy: 27 metrów
• poziom górnego tarasu względem fundamentów: 14,5 metra
• zdemontowany maszt: stal, 30 metrów wysokości, 41 cm średnicy, 11-21 mm grubości

Spacer 3D

Dostępny jest spacer 3D po wieży Gocławskiej za pomocą nowej technologii VR^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Portal poświęcony wieżom Bismarcka. bismarcktuerme.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-09)].