Wieża Gourgion

Wieża Gourgion
It-Torri ta' Gourgion
It-Torri Gorġun
ilustracja
Państwo

 Malta

Miejscowość

Xewkija, Gozo

Inwestor

Giovanni Gourgion

Ukończenie budowy

1690

Zniszczono

16-20.06.1943

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Wieża Gourgion”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wieża Gourgion”
Ziemia36°01′47,8″N 14°15′46,6″E/36,029944 14,262944

Wieża Gourgion (malt. It-Torri ta' Gourgion, It-Torri Gorġun, wł. Torre Gourgion, ang. Gourgion Tower) - był to ufortyfikowany budynek mieszkalny w formie wieży, stojący na obrzeżach Xewkija na wyspie Gozo, Malta. Wieża zbudowana została w roku 1690 przez Giovanniego Gourgion, i szybko stała się symbolem wioski Xewkija. Mimo że w roku 1925 umieszczona została na Liście Zabytków, została zburzona przez armię amerykańską, aby zrobić miejsce na lotnisko polowe dla alianckiej inwazji na Sycylię.

Historia

Wieża Gourgion została zbudowana przez i nazwana od imienia Giovanniego Gourgion, szlachcica z wyspy Gozo, który wzbogacił się na korsarstwie przeciwko okrętom Imperium Osmańskiego, i który również był osobistym sekretarzem Wielkich Mistrzów Gregorio Carafy i Adriena de Wignacourt. Budowa wieży została zakończona w roku 1690, od tego czasu była ona punktem centralnym posiadłości Gourgiona na Gozo. Jak mówią ustne przekazy, Wielki Mistrz de Wignacourt osobiście uczestniczył w ceremonii otwarcia wieży, lecz nie ma na to żadnych pisemnych dowodów w archiwach.[1]

W roku 1798, podczas francuskiej okupacji Malty, niektóre z tarcz herbowych na wieży Gourgion zostały usunięte przez siły okupacyjne. w przeciągu lat zrobione zostały pewne modyfikacje budowli, między innymi dobudowano pomieszczenie na pierwszym piętrze.[2]

Wieża była umieszczona na Liście Zabytków 1925 (Antiquities List of 1925).[3]

Zburzenie wieży

Wieża została zburzona pomiędzy 16 a 20 czerwca 1943 roku w celu zrobienia miejsca dla pasa startowego nr 1 lotniska polowego Xewkija. Prace wyburzeniowe prowadzone były przez Amerykanów z 21. Lotniczego Pułku Inżynierskiego, przy pomocy około 300 robotników z Gozo. Lotnisko zostało otwarte 23 czerwca i było używane podczas inwazji aliantów na Sycylię, która rozpoczęła się 9 lipca. Lotnisko stało się niepotrzebne 14 lipca, kiedy amerykańskie samoloty przeniosły się na lotnisko polowe Ponte Olivio(ang.) na Sycylii. Ostatnie samoloty opuściły lotnisko 19 lipca[2] i w czerwcu 1944 roku lotnisko zostało przywrócone do stanu rolniczego.[4]

Pewne przekazy mówią, że wieża została rozebrana, nie zburzona, a Amerykanie ponumerowali wszystkie kamienie, więc wieża mogła być odbudowana. Kiedy w 1944 roku teren byłego lotniska został zrekultywowany, władze podobno spytały właścicieli, czy chcą, aby wieża została odbudowana, czy raczej wolą finansową rekompensatę. Ci wybrali tę drugą możliwość. Jednakże nie jest to potwierdzone żadnymi dokumentami.[2]

Wiele inskrypcji i kamiennych elementów dekoracyjnych z wieży zostało odzyskanych przez Lawrence'a Zammit Habera; zostały one później przekazane przez niego do Muzeum Archeologii Gozo. Były tam eksponowane przez szereg lat, lecz zostały później przeniesione i są przechowywane teraz w Heritage Malta.[2]

Wygląd wieży

Wieża Gourgion była w zamyśle przeznaczona do dwóch celów: mieszkalno-wypoczynkowego, oraz obronnego w razie zagrożenia, więc w założeniu była bardzo praktyczna. Miała prostokątną budowę, podobną do wieży Bubaqra w centrum Malty. Wyróżniającą cechą wieży była, przykryta kopułą, klatka schodowa, podobna do bartyzany, jaką można znaleźć w fortyfikacjach Malty z epoki Joannitów.[1] Wieża posiadała też osiem konstrukcji podobnych do balkonu, wyglądających jak machikuły we wcześniejszych budowlach, np. w wieży Gauci.[2]

W fasadzie wieży znajdowały się otwory strzeleckie, była ona udekorowana tarczami herbowymi rodzin Gourgion, Carafa i Wignacourt, jak też kilkoma inskrypcjami i innymi rzeźbionymi w kamieniu ozdobami. Trzy tarcze herbowe zostały zniszczone podczas francuskiej okupacji.[2]

Posiadłość Gourgiona w pobliżu wieży otoczona była murem granicznym, na którym znajdowało się kilka inskrypcji, oraz zawierającym zdobioną publiczną studnię.[2]

Przypisy

  1. ↑ a b Joe Azzopardi. The Gourgion Tower - Gone but not Forgotten (Part 1). „Vigilo”, s. 45–47, 10.2013. Din l-Art Ħelwa. ISSN 1026-132X. [zarchiwizowane z adresu 2014-02-11]. (ang.). 
  2. ↑ a b c d e f g Joe Azzopardi. The Gourgion Tower - Gone but not Forgotten (Part 2). „Vigilo”, s. 44–47, 05.2014. Din l-Art Ħelwa. ISSN 1026-132X. [zarchiwizowane z adresu 2015-11-15]. (ang.). 
  3. ↑ Protection of Antiquities Regulations 21st November, 1932 Government Notice 402 of 1932, as Amended by Government Notices 127 of 1935 and 338 of 1939.. Malta Environment and Planning Authority. (ang.).
  4. ↑ Ta Lambert. forgottenairfields.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-26)]. (ang.).
Historyczne wieże strażnicze na Malcie
Wieże Wignacourta
Wieże Lascarisa
Wieże de Redina
Tour-Reduit
Inne
  • ^ Zburzona / Zrujnowana

Media użyte na tej stronie