Wieża Jana III Sobieskiego na Wawelu
| ||
 nr rej. A-7 20.II.1933 | ||
 Wieża Jana III Sobieskiego | ||
| Państwo |  Polska | |
| Miejscowość | Wawel, Kraków | |
| Typ budynku | wieża | |
| Ukończenie budowy | ok. 1620 r. | |
Plan budynku | ||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | ||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | ||
Położenie na mapie Krakowa  | ||
 50°03′17,83″N 19°56′09,72″E/50,054953 19,936033 | ||
Wieża Jana III Sobieskiego – jedna z czterech wież Zamku Królewskiego na Wawelu zajmująca północno-zachodni narożnik.
Historia
Wieża została zaprojektowana przez architekta królewskiego Giovanniego Trevano, podobnie jak wcześniej powstała bliźniacza wieża Zygmunta III Wazy położona nieco dalej obok Kurzej Stopki. Po pożarze zamku w 1595 na zlecenie króla Zygmunta III Wazy wzniesiono do 1603 roku Wieżę Zygmunta III Wazy, a do 1620 roku właśnie wieżę Jana III Sobieskiego. Wieża pierwotnie miała wysoki hełm widoczny na widoku autorstwa Wilhelma Hondiusa z 1649 roku, który w XVIII wieku zastąpiono obecnym niższym.
W latach 1912–1914 wymieniono więźbę i pokrycie hełmu wieży. W momencie rozpoczęcia remontu okazało się, że zarówno dach pokryty blacha cynkową jak i cała drewniana szkielet jest w złym stanie. Latem 1912 roku rozebrano dach wieży. Pracami przy restauracji zamku, a także wieży od 1905 roku kierował architekt b. dyrektor szkoły przemysłowej we Lwowie Zygmunt Hendel. W 1914 roku jego obowiązki przejął Ignacy Sowiński. Dach wieży został wykonany na wzór poprzedniego, pokryto go jednak blachą miedzianą. Roboty budowlane wykonali: majstrowie ciesielscy Leopold Karola i Kazimierz Zieliński, majster blacharski Władysław Stopiński i majster pozłotnik Zygmunt Wałaszek. Ukończono je latem 1914 roku umieszczając 17 sierpnia w gałce na szczycie hełmu nową ołowianą puszkę do której włożono dokumenty takie jak: Konstytucja W. M. Krakowa z 1818 roku i 1827 roku, dokument delegatów Towarzystwa Naukowego Krakowskiego z 1865 roku informujący o zawartości szklanego walca z 1827 roku (daty remontu wieży) i dokument Dyrekcji Inżynierii z tego samego roku świadczący o przeprowadzeniu remontu wieży i hełmu, egzemplarze Czasu I Nowej Reformy oraz monety austriackie z 1914 roku. Część tych dokumentów znaleziono 23 września 1912 roku po otwarciu żelaznej puszki umieszczonej w miedzianej gałce ze śladami złoceń[1].
Nazwę wieży nadano współcześnie dla upamiętnienia zasług króla Jana III Sobieskiego w odnowieniu zamku.
Wieża Sobieskiego w 1649 roku na widoku Hondiusa
Wieża Sobieskiego w 1652 na widoku Libalta
Przypisy
- ↑ Odnawianie Wawelu, „Nowa Reforma” (351), 18 sierpnia 1914, s. 2.
Bibliografia
- Kazimierz Kuczman, Wzgórze Wawelskie: Przewodnik; Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Kraków 1988, wyd. drugie.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: RaNo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wawel Hill - Wieza Sobieskiego
Widok zamku na Wawelu w 1649 roku na portrecie króla Jana Kazimierza Wazy autorstwa Willema Hondiusa. Jest to zaktualizowana w 1649 roku kopia panoramy z 1603–1605 roku, poprzez dorysowanie przy północnej elewacji zamku Wieży Sobieskiego
Widok Zamku na Wawelu w 1652 roku na obrazie z widokiem Krakowa autorstwa Gottfrieda Libalta
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wieża Jana III Sobieskiego na Wzgórzu Wawelskim w Krakowie.