Wieża Piastowska w Opolu

Wieża Piastowska
Symbol zabytku nr rej. 188/56 z 20.01.1956
Ilustracja
Widok wieży z ratusza
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Miejscowość

Opole

Adres

Piastowska 14
45-082 Opole

Typ budynku

wieża zamkowa

Styl architektoniczny

gotyk

Wysokość całkowita

42 m

Wysokość do dachu

ok. 35 m

Rozpoczęcie budowy

połowa XIV wieku[1] (dawniej sądzono, że powstała ok. 1300 r.)

Ukończenie budowy

ok. 1300 lub połowa XIV wieku[1]

Pierwszy właściciel

Bolko I opolski

Kolejni właściciele

Jan II Dobry,

Położenie na mapie Opola
Mapa konturowa Opola, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wieża Piastowska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wieża Piastowska”
Ziemia50°40′02″N 17°55′09″E/50,667222 17,919167
Strona internetowa

Wieża Piastowska – okrągła wieża wolno stojąca w południowo-wschodnim narożniku nieistniejącego obecnie Zamku Piastowskiego w Opolu. Pełniła niegdyś funkcję strażnicy na wyspie Pasiece, od północy sąsiaduje z nią Ostrówek – średniowieczna osada – gród obronny Opolan.

Historia

Wieża Piastowska
Urząd Wojewódzki, w tle Wieża Piastowska
Wieża i Siedziba Rejencji (obecnie Urząd Wojewódzki) w latach 30. XX wieku

Wieża jest jednym z najstarszych zabytków architektury obronnej w Polsce – zbudowano ją około 1300 r. za rządów księcia Bolka I opolskiego jako stołp zamku książęcego opolskiego księcia Kazimierza I opolskiego (choć niedawne badania archeologiczne wskazują, że mogła powstać dopiero w połowie XIV wieku[1]). Była na owe czasy budowlą ogromną i nowoczesną, bo zbudowaną z cegły. Budowla jest postawiona na fundamencie z kamienia polnego, mającym głębokość 6 m. Szerokość murów w dolnej partii wieży dochodzi do 3 m. Do wieży pierwotnie wchodzono przez otwór na wysokości 9 m (obecnie zamurowany) po drewnianym ganku połączonym z murami zamku. Wewnątrz wieży mieściły się loch, kuchnia, izba, sala i wartownia[2][3][4].

W XX w. władze rejencji opolskiej uznały zamek za mało użyteczny oraz kosztowny w utrzymaniu i postanowiły go zburzyć. Dzięki ostrym sprzeciwom polskiego mieszczaństwa w Opolu oraz działaczy Związku Polaków w Niemczech udało się jedynie ocalić wieżę zamkową tego zabytku[5]. W 1928 r. zamek został zburzony, a zachowaną wieżę wkomponowano w projekt planowanego gmachu rejencji opolskiej, obecnie siedziby Urzędu Wojewódzkiego.

Hełm wieży często ulegał przebudowie, lecz same mury były bardzo trwałe. Wieża przetrwała wielki pożar Opola w 1615 roku, lecz w trakcie pożaru w 1739 r. zniszczeniu uległ pierwotny, stożkowaty hełm, który zastąpiono blankami. Później umieszczono na wieży stożkowaty hełm z granitowym szpicem, a w 1906 r. zamieniono go na dach namiotowy, pokryty dachówką. W 1934 r. dach zastąpiono cynkowym stożkiem z orłem projektu prof. Giesa. W 1957 r. nadbudowany został 11-metrowy graniasty hełm: wraz z nim wieża ma 42 m wysokości. W 1962 r. na wieży umieszczono ostrosłupową iglicę, ozdobioną orłem piastowskim, wykonanym przez Mariana Nowaka[2][3].

Na skutek nierównego osiadania fundamentów Wieża Piastowska jest lekko przechylona. Obecne odchylenie od pionu wynosi ok. 1,5 stopnia. Zabytkowi towarzyszyły przez lata wykopaliska osad słowiańskich z X i XI wieku, odkryte przy budowie amfiteatru opolskiego. Wykopaliska te zostały zakopane.

W okresie od 22 czerwca 2011 roku do 2 czerwca 2014 roku, wieża była zamknięta dla odwiedzających. W tym czasie odbył się jej gruntowny remont. Od dnia 2 czerwca 2014 roku Wieża Piastowska, ponownie, została otwarta dla zwiedzających.

Godziny otwarcia

Wieża jest udostępniona dla zwiedzających

od poniedziałku do piątku w godzinach: 9:00 -17:00,

sobota i niedziela 11:00-16:00.

W dni świąteczne godziny otwarcia mogą ulec zmianie. Kasa biletowa zamykana jest na pół godziny przed zamknięciem Wieży Piastowskiej.

Forma zwiedzania

Zwiedzanie trwa około 30 minut. Obejmuje: opowieść przewodnika wraz z wejściem na wieże i taras widokowy oraz pokazem multimedialnym. Pokaz multimedialny w wieży przeznaczony jest dla dzieci od 6 lat.

Przypisy

  1. ↑ a b c Wieża Piastowska jest młodsza? Nowe odkrycie archeologów [dostęp 2014-04-13]
  2. ↑ a b „Spotkania z Zabytkami”. 6, s. 21, 2005. 
  3. ↑ a b Urszula Zajączkowska. Zamek piastowski w 1903. „Nowa Trybuna Opolska”, s. 10, 2002-04-23. Pro-Media Sp. z o.o.. Opole: Pro-Media Sp. z o.o.. ISSN 1230-6134. [dostęp 2013-03-03]. (pol.). 
  4. ↑ Javatech: Opole 2.0. Wieża Piastowska. Urząd Miasta Opola, 2007-07-30. [dostęp 2013-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-24)]. (pol.).
  5. ↑ Urszula Zajączkowska: Zamek Piastowski w Opolu. Wydawnictwo MS, 2001. ISBN 83-914161-6-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Piastenturm Opole.jpg
Autor: Daviidos, Licencja: CC BY-SA 3.0
Piastenturm vom Rathaus gesehen
Neues Regierungsgebäude und Schlossturm, Oppeln.jpg
Neues Regierungsgebäude und Schlossturm in Oppeln
Opole Piastenturm+Regierung.jpg
Autor: Daviidos, Licencja: CC BY-SA 3.0
Piastenturm mit Regierungsgebäude
Opole - Wieża Piastowska 01.jpg
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC BY-SA 3.0
Wieża Piastowska w Opolu.
Opole location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole, Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.78 N
  • S: 50.58 N
  • W: 17.78 E
  • E: 18.05 E