Wieża Wiatrów

Wieża Wiatrów

Państwo	Grecja
Miejscowość	Ateny
Typ budynku	zegar wieżowy
Położenie na mapie Aten Wieża Wiatrów
Położenie na mapie Grecji (c) Lencer, CC BY-SA 3.0 Wieża Wiatrów
37°58′27,0″N 23°43′37,2″E/37,974167 23,727000

Wieża Wiatrów – ośmiokątna marmurowa wieża zegarowa stojąca po wschodniej stronie forum rzymskiego w Atenach^[1].

Wieża należy do najlepiej zachowanych budynków starożytnych Aten. Tradycyjnie uważa się, że wybudowana została według projektu Andronikosa z Kyrros około połowy I wieku p.n.e.^[1][2], jednak nowsze badania przesuwają czas jej powstania na połowę II wieku p.n.e.^[2] Wzniesiona z marmuru pentelickiego, posadowiona została na trzystopniowej podstawie^[1]. Swoją nazwę zawdzięcza umieszczonym na szczycie każdej ze ścian reliefom, przedstawiającym osiem wiatrów: Boreasz (wiatr północny), Kajkias (północno-wschodni), Apeliotes (wschodni), Euros (południowo-wschodni), Notos (południowy), Lips (południowo-zachodni), Zefir (zachodni) i Skiron (północno-zachodni). Poniżej każdego reliefu umieszczono zegar słoneczny^[1][2]. Stożkowaty dach nakryty został dwudziestoma czterema trójkątnymi blokami marmuru. Umieszczono na nim koryncki kapitel^[1], na którego szczycie znajdował się niegdyś wykonany z brązu ruchomy posążek trytona, wskazujący kierunek wiatru^[1][2]. Od strony północno-wschodniej i północno-zachodniej znajdowały się wsparte na dwóch kolumnach portale wejściowe, obecnie prawie całkowicie zniszczone^[1]. Wewnątrz wieży umieszczony był zegar wodny. Jego drewniana konstrukcja nie zachowała się do czasów współczesnych, w ścianach widoczne są jednak do dziś ślady po mocowaniach^[1][2]. Woda do zegara dostarczana była ze źródła bijącego na północnym stoku Akropolu^[1]

Wzmianki na temat wieży można znaleźć w dziełach autorów antycznych: Warrona i Witruwiusza^[2]. W VI wieku budowla zaadaptowana została na kaplicę chrześcijańską^[1]. W okresie panowania tureckiego urządzono w niej chanakę, służącą miejscowemu zgromadzeniu derwiszów. W jednej z wewnętrznych ścian wykuto wówczas wskazujący kierunek na Mekkę mihrab^[2].

Przypisy