Wieża ciśnień Borek we Wrocławiu

Wieża ciśnień Borek
we Wrocławiu
Wasserturm Kleinburg
Symbol zabytku nr rej. 362/Wm z 19 października 1978
Ilustracja
Widok od strony południowo-wschodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Adres

ul. Sudecka 125A Wrocław

Typ budynku

wieża wodna

Styl architektoniczny

historyzm z elementami secesji

Architekt

Karl Klimm

Wysokość całkowita

62 m

Rozpoczęcie budowy

1904

Ukończenie budowy

1905

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, na dole znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień Borek”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień Borek”
Ziemia51°05′07″N 17°01′03″E/51,085278 17,017500

Wieża ciśnień Borek[1]historyzująca wieża ciśnień o wysokości całkowitej 62 m, zlokalizowana na osiedlu Borek we Wrocławiu. Oficjalny adres wieży to: ul. Sudecka 125a, jednak znajduje się ona na pasie rozdzielającym jezdnie al. Wiśniowej w ciągu obwodnicy śródmiejskiej. W 2/3 wysokości (na wys. 42 m) - galeryjka widokowa, z której można było niegdyś - za drobną opłatą - oglądać panoramę miasta, a także - przy dobrej pogodzie - odległą o trzydzieści kilometrów Ślężę a nawet - o sto kilometrów - Karkonosze.

Wybudowana została w latach 1904-1905 według projektu Karla Klimma (zatwierdzonego w sierpniu 1903[2]) na południowych obrzeżach miasta, a w 1906 udostępniona zwiedzającym. Zdobiące wieżę rzeźby w piaskowcu, w tym Źródło Nimfa i Tryton, wykonali: Ignatius Taschner i Robert Bednorz[1]. Od 1908 personel wieży wciągał na jej szczycie czerwoną flagę w dniach, kiedy warunki atmosferyczne zapewniały dobrą widoczność; opłata za wjazd windą na galerię widokową wynosiła 10 fenigów. W czasie oblężenia Festung Breslau w 1945 odgrywała rolę punktu obserwacyjnego do kierowania ogniem. Od II wojny światowej do lat 90. wieża nie była konserwowana (nie wykorzystywano też jej walorów turystycznych), choć zbiorniki wykorzystywano jeszcze do połowy lat 80. w systemie wodociągów miejskich. W końcu lat 90. wieża została wykupiona przez Stephan Elektronik Investment. Na podstawie projektu Wacława Bieniasza-Nicholsona przekształcono ją w kompleks restauracji o nazwie "Wieża Ciśnień".

Wieża reprezentuje formy stylowe późnego eklektyzmu z elementami secesji w ornamentyce i rzeźbie, mieszając formy neogotyckie (sklepienie pod zbiornikiem) z neoromańskim stylem wilhelmińskim. Konstrukcja wymurowana z cegły klinkierowej. Pierwsze dwie kondygnacje służyły początkowo jako mieszkania dla obsługi technicznej wieży, obecnie przekształcone w pomieszczenia użytkowe wraz ze znajdującym się nad nimi poddaszem. Zbiornik wody znajdował się niegdyś w podpartej na dziewięciu filarach ośmiobocznej części nakrytej dachem namiotowym, na szczycie którego umieszczono masywny hełm o cechach secesyjnych. Środkowy słup zawierający dawniej wodociąg mieści obecnie jedną z wind (druga, wraz z klatką schodową, jest w bocznej wieżyczce). Wieża została wpisana do rejestru zabytków dnia 19 października 1978 roku. Obecnie wieża jest zamknięta dla zwiedzających.

Źródło Nimfa i Tryton u podstawy wieży

Przypisy

  1. a b Wieża Ciśnień Borek - rys historyczny. POLSKA-ORG.PL. [dostęp 2020-11-17]. (pol.).
  2. Pierwotna wersja projektu wieży, zatwierdzona w sierpniu 1903; w trakcie realizacji spiralne schody w wieżyczce (na rysunku z prawej strony) zastąpiono windą.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Wroclaw Wieza Cisnien.jpg
Autor: Jar.ciurus, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wrocław, wodociągowa wieża wodno-widokowa, 1905