Wielka Cisowa

Wielka Cisowa

Państwo	Polska
Pasmo	Beskid Śląski, Karpaty
Wysokość	878 m n.p.m.
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego Wielka Cisowa
49°44′42,8″N 18°55′54,4″E/49,745222 18,931778

Szczyt Wielkiej Cisowej 872 m n.p.m.

Wielka Cisowa (878 m n.p.m.^[1]) – dość rozległe, płaskie i generalnie bezleśne wypiętrzenie grzbietu pasemka Błatniej w Paśmie Baraniej Góry w północnej części Beskidu Śląskiego, pierwsze licząc od Błatniej w kierunku zachodnim. W kierunku południowym od szczytu Wielkiej Cisowej odchodzi wyraźne ramię, rozdzielające dolinki dwóch potoków uchodzących do Brennicy: Jatnego na zachodzie i Chrobaczego na wschodzie.

Historia

Nazwa góry "Cisowa" związana jest najpewniej z występującymi tu niegdyś cisami. Znana jest co najmniej od XVI w. – mieszkańcy Brennej mieli tu swe pierwsze górskie pastwisko, na którym paśli bydło rogate. W 1689 r. wspomniany już jest Sallasch Tissowa (szałas Cisowa), a w 1835 r. – osiedle o tej samej nazwie (w formie Czihsowa)^[2].

Ubecki pomnik i krzyż w 1994

Na grzbiecie, w siodle między Wielką Cisową a Błatnią przez wiele lat znajdował się postawiony przez komunistyczne władze obelisk z okolicznościową tablicą, upamiętniający śmierć grupy 9 funkcjonariuszy MO i UB, którzy zginęli tu 12 i 13 maja 1946 r. podczas kilkugodzinnej bitwy z NSZ-owskim oddziałem "Bartka" (Henryka Flamego). Tablica została usunięta jeszcze na przełomie lat 80. i 90. XX wieku, jednak sam obelisk pozostał. Wtedy też obok głazu pojawił się krzyż, postawiony ze wspólnej inicjatywy Urzędu Gminy i mieszkańców Brennej.

Turystyka

W adaptowanej góralskiej chałupie, tuż powyżej pomnika, od 1984 r. funkcjonowało Studenckie Schronisko Turystyczne. Spłonęło ono doszczętnie 23 listopada 1994 r. – ślady fundamentów są widoczne do dziś. Nieco dalej w kierunku Błatniej znajduje się niewielki ośrodek wypoczynkowy "Ranczo u Dorotki" (noclegi, restauracja z domową kuchnią, kilka koni pod wierzch).

Grzbietem Wielkiej Cisowej biegnie czerwony szlak turystyczny z Jasienicy na Błatnią (Błotny). Wspomnianym wyżej południowym ramieniem biegną zielone znaki szlaku z Brennej na Błatnią.

Przypisy

Bibliografia

• Barański Mirosław: "Beskid Śląski. Pasma Klimczoka i Równicy", Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa 1995, ISBN 83-7005-360-2;