Wielka Orla Turniczka
| ||
Z lewej strony Orla Baszta, z prawej Wielka Orla Turniczka | ||
Państwo | Polska | |
Pasmo | Tatry, Karpaty | |
Wysokość | 2162 m n.p.m. | |
Pierwsze wejście | 13 sierpnia 1904 Zygmunt Klemensiewicz, Jerzy Maślanka | |
49°13′37,3″N 20°02′05,9″E/49,227028 20,034972 |
Wielka Orla Turniczka (słow. Veľká Orlia vežička, Granátová štrbina, niem. Grosses Adlertürmchen , węg. Nagy-Sas-tornyocska)[1]) – wznosząca się na wysokość 2162 m n.p.m. turnia w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich. Jest to wyższa, zachodnia z Orlich Turniczek[2]. Dokładniej znajduje się w zachodniej grani Orlej Baszty pomiędzy Skrajnym Granatem (2225 m), od którego oddziela ją Granacka Przełęcz (ok. 2145 m), a Małą Orlą Turniczką, od której oddziela ją mała, szeroka Orla Przełączka Wyżnia[3].
Wielka Orla Turniczka na południową stronę do Dolinki Buczynowej opada ostrym filarem oddzielającym żleb spadający z Granackiej Przełęczy od rynny z Orlej Przełączki Wyżniej. Na północną stronę, do drugiego żlebu Granackiej Przełęczy opada stromą ścianką. W połowie wysokości ściankę tę przecina system półek, którymi poprowadzono szlak turystyczny Orlej Perci[4]. Odcinek ten jest eksponowany i ubezpieczony łańcuchami i klamrami, w jednym miejscu prowadzi drabinką. Omija on wierzchołki Orlich Turniczek i wyprowadza na Orlą Przełączkę Niżnią, w której przechodzi na drugą, południową stronę grani. Do 2012 r. zdarzył się tutaj 1 wypadek śmiertelny[5].
Pierwsze odnotowane wejścia:
- Wielka Orla Turniczka – Zygmunt Klemensiewicz, Jerzy Maślanka, 13 sierpnia 1904 r.,
- Mała Orla Turniczka – Zygmunt Klemensiewicz, Roman Kordys, 3 sierpnia 1905 r.[6]
Taternictwo
Na Wielkiej Orlej Turniczce dopuszczalna jest wspinaczka skalna, ale tylko od strony Dolinki Buczynowej[7]. Są tu dwie drogi wspinaczkowe:
- południowym żebrem; V stopień trudności w skali tatrzańskiej, czas przejścia 30 min.
- lewym skrajem południowej ściany; V, 1 godz.[4].
Szlaki turystyczne
- – czerwony (Orla Perć) przebiegający granią główną z Zawratu przez Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie na Krzyżne.
- Czas przejścia z Zawratu na Krzyżne: 6:40 h
- Czas przejścia z Krzyżnego na Kozi Wierch (część Zawrat – Kozi Wierch jest jednokierunkowa!): 3:35 h[8]
Przypisy
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. [dostęp 2018-09-02].
- ↑ Orla Perć. Mapa 1:5000. Wyd. III. Warszawa -Zielona Góra- Zakopane: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/2006. ISBN 83-87873-42-X.
- ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b Władysław Cywiński: Granaty. Tatry. Przewodnik szczegółowy, tom 18. Poronin: Wyd. Górskie, 2013. ISBN 978-83-7104-046-7.
- ↑ Dariusz Dyląg: Orla Perć. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Rewasz, 2012. ISBN 978-83-62460-23-6.
- ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część III. Granacka Przełęcz – Wołoszyn. Warszawa: Sklep Podróżnika, 1992, s. 17.
- ↑ Dozwolone rejony wspinaczkowe w TPN. [dostęp 2019-01-04].
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2005. ISBN 83-88112-35-X.
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Tatry mapa 2.png: ToSter 2 września 2008
- Poland location map white.svg,
- Poland location map.svg: NordNordWest
- derivative work: Mareklug Mareklug
Mapa Tatr
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Czerwony szlak turystyczny.
Autor: Wielka Orla Turniczka, Licencja: CC BY 3.0
Orla Baszta (po lewej) i Wielka Orla Turniczka (po prawej)