Wielka Synagoga w Kaliszu

Wielka Synagoga w Kaliszu
Ilustracja
Wielka Synagoga w Kaliszu, 1940
Państwo

 Polska

Budulec

murowana

Data budowy

po 1852

Data zburzenia

1940[1]

Tradycja

ortodoksyjna

Położenie na mapie Kalisza
Mapa konturowa Kalisza, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga w Kaliszu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga w Kaliszu”
51,762805°N 18,086786°E/51,762805 18,086786

Wielka Synagoga w Kaliszu – synagoga, która znajdowała się w Kaliszu przy dawnym Targu Końskim[2] na tzw. Rozmarku oraz na rogu ulic Żydowskiej[3] i Nadwodnej[4]. Rozebrana w 1940 roku.

Synagoga została zbudowana po 1852 w miejscu Starej Synagogi. Nie nadano jej typowych dla tego typu budowli cech stylowych. Otoczona była różnymi przybudówkami służącymi do celów gospodarczych i rytualnych. 14 października 1861 roku w synagodze odbyło się uroczyste nabożeństwo w intencji zmarłego arcybiskupa warszawskiego Antoniego Melchiora Fijałkowskiego. Był to symbol solidarności Żydów kaliskich, którzy wspólnie z Polakami walczyli o niepodległość Polski. W 1939 roku hitlerowcy złupili synagogę, gdzie znajdowały się przedmioty kultu o znacznej wartości artystycznej, a dla większego upokorzenia, do jej rozbiórki w 1940 roku zmusili kaliskich Żydów. Po zakończeniu II wojny światowej, na miejscu, gdzie stała synagoga wzniesiono siedzibę PZPR. Na początku lat 90. obiekt ten przebudowano na bank oraz skwer.

W 2007 roku do Domu Pamięci Żydów w Kaliszu przekazano kielich kiduszowy z XIX wieku, ocalony w 1940 roku przez przypadkową kobietę w czasie niszczenia Wielkiej Synagogi przez Niemców. Kielich jest bogato zdobiony. Widnieje na nim wizerunek fragmentu Kalisza, drzewo, żuraw i elementy krajobrazu wiejskiego. Ma 7 centymetrów wysokości[5].

Przypisy

  1. ↑ Aleksander Pakentreger, Żydzi w Kaliszu w latach 1918–1939 : problemy polityczne i społeczne, Warszawa: Państ. Wydaw. Naukowe, 1988, s. 266, ISBN 83-01-08374-3, OCLC 835018546.
  2. ↑ Bukowiński B., Plan miasta Kalisza w 1908 roku, Kalisz 1908.
  3. ↑ Obecnie ulica Złota
  4. ↑ Obecnie ulica Alfonsa Parczewskiego
  5. ↑ Anna Plenzler: Szlak kultury żydowskiej w Wielkopolsce. Poznań: Wielkopolska Organizacja Turystyczna, 2012, s. 14. ISBN 978-83-61454-91-5.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Legenda zabytek judaizmu.svg
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
Kalisz location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Kalisza, Polska
Kalisz Wielka Synagoga 1940.png
Wielka Synagoga w Kaliszu