Wielki Kopieniec (Dolina Olczyska)

Wielki Kopieniec
Wielki Kopieniec – widok z Olczyskiej Polany
Państwo	Polska
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	1328 m n.p.m.
Położenie na mapie Tatr Wielki Kopieniec
49°16′18,0″N 20°00′58,8″E/49,271667 20,016333

Wielki Kopieniec, Kopieniec Wielki (1328 m) – szczyt wznoszący się w reglowej partii Tatr Zachodnich, pomiędzy Doliną Olczyską a Dolinką Chłabowską. Od Królowego Grzbietu oddziela go Przysłop Olczyski (ok. 1250 m), od sąsiedniego Małego Kopieńca (1167 m) Przełęcz między Kopieńcami (1109 m). Ma dwa wierzchołki znajdujące się w odległości ok. 200 m od siebie (wyższy jest wschodni)^[1].

Opis szczytu

Zbudowany jest z wapieni i dolomitów środkowego triasu. W przeszłości cały masyw wchodził w skład Hali Kopieniec i był wypasany aż po wierzchołek^[2]. U jego wschodnich podnóży znajduje się polana Kopieniec (lub Polana pod Kopieńcem), na północno-zachodnich stokach polana Szałasiska, a na Przełęczy między Kopieńcami Polana między Kopieńcami^[3]. Wypasanie owiec na jego stromych stokach spowodowało ogromną ich erozję – zadeptana przez owce gleba uległa zmyciu w czasie ulewnych deszczów. Po włączeniu go do obszaru Tatrzańskiego Parku Narodowego zniesiono wypas i rozpoczęto regenerację jego zboczy. Obecnie są one w znacznym już stopniu zalesione, ale sam wierzchołek jest skalisty i goły, nie brak też wystających ponad poziom zbocza gołych skał wapiennych. Później przywrócono wypas kulturowy, ale tylko na Polanie pod Kopieńcem^[2].

Na południowo-zachodnim stoku Wielkiego Kopieńca w katastrofie lotniczej w Dolinie Olczyskiej 11 sierpnia 1994 r. spadł wracający z akcji ratowniczej helikopter TOPR. W wyniku wypadku zginęło 2 jego pilotów i 2 ratowników TOPR^[2].

Nazwa Kopieniec pojawia się w dokumentach już w 1632 r. Pierwszymi, którzy weszli na jego szczyt na nartach w zimie, byli Mieczysław Karłowicz i Mariusz Zaruski (1908). Ze szczytu roztacza się rozległy widok obejmujący całe niemal Tatry – od Hawrania aż po Osobitą. Szczególnie dobrze widać stąd obszar Doliny Suchej Wody^[2].

W gwarze podhalańskiej kopieńcem nazywa się górę o kształcie podobnym do kopca. W Tatrach jest jeszcze drugi, również reglowy szczyt o tej samej nazwie – Wielki Kopieniec ponad Doliną Chochołowską^[4].

Ciekawa flora roślin wapieniolubnych. M.in. stwierdzono tutaj występowanie goryczuszki lodnikowej – bardzo rzadkiej rośliny, w Polsce występującej tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach (ok. 10 w całych polskich Tatrach). Znaleziono tutaj także na wysokości 1310 m rzadkiego w Polsce storczyka dwulistnika muszego i jest to najwyżej w Polsce położone stanowisko tej rośliny^[5].

Kopieniec z polany Kopieniec

Zerodowane i odnawiające się stoki Wielkiego Kopieńca

Mały i Wielki Kopieniec, widok ze Skupniowego Upłazu

Szczytowe skały

Szlaki turystyczne

– zielony z Toporowej Cyrhli przez Wielki Kopieniec i Dolinę Olczyską do Jaszczurówki. Na polanie Kopieniec szlak rozgałęzia się; jedna jego nitka prowadzi przez szczyt Kopieńca, druga omija go prowadząc przez płaską polanę Kopieniec. Przed wejściem do Doliny Olczyskiej obydwie nitki szlaku łączą się znowu^[1].

• Czas przejścia z Toporowej Cyrhli na wierzchołek Kopieńca: 1:10 h, ↓ 1 h
• Czas przejścia z Kopieńca do Jaszczurówki: 1:20 h, ↑ 1:40 h^[6]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Kopieniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 381 .

Zimowa panorama 360° ze szczytu