Wielki Order Króla Tomisława

Wielki Order Króla Tomisława
z Wstęgą i Wielką Gwiazdą Poranną
Velered kralja Tomislava
s lentom i Velikom Danicom

Awers insygniów orderu
Baretka
Ustanowiono	20 czerwca 1992
Powyżej	—
Poniżej	Wielki Order Królowej Jeleny

Wielki Order Króla Tomisława z Wstęgą i Wielką Gwiazdą Poranną (chorw. Velered kralja Tomislava s lentom i Velikom Danicom) – najwyższe chorwackie odznaczenie państwowe ustanowione w 1992 roku^[1].

Historia, organizacja i zasady nadawania

Order został ustanowiony 20 czerwca 1992 przez Zgromadzenie Chorwackie, które finalnie zatwierdziło go 1 kwietnia 1995. Order utworzono w celu nagradzania obywateli kraju oraz cudzoziemców „za wkład w powstanie suwerennej Republiki Chorwacji, wybitne zasługi na arenie międzynarodowej oraz znaczące dokonania dla rozwoju stosunków między Chorwacją a szacownymi państwami, reprezentowanymi przez odznaczonych (cudzoziemców)”^[2]. Order jest przyznawany przede wszystkim głowom państw^[2]. Nadaje go urzędujący prezydent Chorwacji. Nazwa odznaczenia upamiętnia postać króla Tomisława, pierwszego władcy średniowiecznego Królestwa Chorwacji.

Order nie jest podzielony na klasy i zajmuje pierwsze miejsce w kolejności starszeństwa chorwackich odznaczeń państwowych.

Insygnia

Odznakę orderu (wys. 66 mm, szer. 60 mm) stanowi wykonany ze srebra monogram „H”, wewnątrz którego znajduje się okrągły, pozłacany medalion z reliefem siedzącego na tronie władcy, wyposażonego w insygnia królewskie: koronę, berło i jabłko. Po obu stronach tronu widnieją stylizowane słońca. Wizerunek ów jest odwzorowaniem postaci jednego z historycznych władców Chorwacji, przedstawionej na chrzcielnicy znajdującej się w katedrze w Splicie. Nad medalionem – na stylizowanej koronie – umieszczony jest grawerowany w srebrze herb Chorwacji. Natomiast na dole medalionu znajduje się trzyrzędowy ornament starochorwacki z umieszczonym na środku i opartym na stylizowanych kłosach grawerunkiem słońca z centralnie osadzonym w nim czerwonym koralem. Dwa pionowe ramiona monogramu zdobi starochorwacki warkocz z pięcioma czerwonymi koralami osadzonymi w jego splotach. Spód i boki monogramu obejmują stylizowane fale (chor. kuke) o formie inspirowanej wzornictwem preromańskim.

Na rewersie odznaki znajduje się wytłoczony, poziomy napis: „Kralij Tomislav”. Otacza go warkocz z umieszczoną pod nim, kolistą inskrypcją: „Republika Hrvatska”.

Wielka gwiazda orderu, nosząca nazwę „Porannej”, ma średnicę 100 mm i jest wykonana ze srebra. Jej osiem dłuższych i osiem krótszych promieni srebrnych przedzielają wiązki promieni pozłacanych. W centrum gwiazdy umieszczony jest medalion o takim samym wzorze jak w odznace.

Wstęga orderu (szer. 80 mm, dł. 1960 mm) składa się z trzech równej szerokości, pionowych pasów: czerwonego, białego i granatowego. Pasy czerwony i granatowy zdobią podwójne bordiury w formie złotego, starochorwackiego warkocza.

Odznaczeni

Zobacz też

• Wielki Order Królowej Jeleny
• Wielki Order Króla Petara Krešimira IV
• Wielki Order Króla Dymitra Zwonimira

Przypisy

Bibliografia

• Sabor Republike Hrvatske – Ukaz o proglašenju Zakona o odlikovanjima i priznanjima Republike Hrvatske
• Predsjednik Republike Hrvatske – Pravilnik Velereda kralja Tomislava s lentom i Velikom Danicom