Wielki Szarysz

Wielki Szarysz
Veľký Šariš
	Herb
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Powiat	Preszów
Burmistrz	František Bartko
Powierzchnia	25,72 km²
Wysokość	281 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 6595; 253,93 os./km²
Nr kierunkowy	+421 51
Kod pocztowy	082 21
Tablice rejestracyjne	PO
	Położenie na mapie kraju preszowskiego Wielki Szarysz
	Położenie na mapie Słowacji Wielki Szarysz
	49°02′18″N 21°11′30″E/49,038333 21,191667
	Strona internetowa

Wielki Szarysz (słow. Veľký Šariš) − miasto na Słowacji w kraju preszowskim, w powiecie Preszów; w 2011 roku liczyło ok. 5,3 tys. mieszkańców. Leży nad Torysą, 5 km. na pn.-wsch. od Preszowa.

Opis

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1217 roku^[6]. Miasto rozwijało się w cieniu Zamku Szaryskiego i wraz z jego upadkiem zaczęło tracić na znaczeniu. Zachował się tu jedynie wczesnogotycki kościół z XIII wieku. Miasteczko jest siedzibą wielkich zakładów agrochemicznych i młyna, a także słynnego browaru, usytuowanego na północnym skraju miejscowości. Zarówno na zamku jak i w Wielkim Szaryszu piwo warzyło się już w średniowieczu. W zapiskach cechowych pod rokiem 1506 można odnaleźć informację, iż piwowarstwo cieszyło się w Szaryszu specjalnymi przywilejami.

W XVI i XVII wieku aż 73 domostwa posiadały prawo do warzenia piwa, dopiero pożar z 1720 położył kres rozwojowi tak browarnictwa, jak i całego miasta. W 1782 r. zlikwidowano cechy, z czego skorzystało browarnictwo szaryskie. Założono wówczas nowoczesną spółkę i zakład piwowarski, który po początkowych sukcesach musiał ulec w walce z konkurencją z Koszyc. W 1967 roku reaktywowano zakłady piwowarskie, które obecnie należą do koncernu SABMiller.

Przemysł

Słowacka reklama browaru

Zakłady agrochemiczne Agrochema a.s., obecnie w likwidacji;
Browar Šariš (Pivovar Šariš) - znany za sprawą produkcji piwa marki Smädný mních.

Turystyka

Przez miasto biegną czerwone znaki dalekobieżnego szlaku turystycznego Cesta hrdinov SNP na odcinku z Kysaku na Čergov w Górach Czerchowskich.

Przypisy

↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-01]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)]. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ ^a ^b ^c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ Veľký Šariš - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-01]. (słow.).

Bibliografia

AleksanderA. Strojny AleksanderA., Piwnym szlakiem po Europie Środka, Kraków: „Bezdroża”, 2003, ISBN 83-916762-6-9, OCLC 69504505 .

Linki zewnętrzne

Szarysz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 805 .
Oficjalna strona miasta

[zarządzający-1] Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-01]. (słow.).

[2] Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)]. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[base_info-3] Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[4] Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[5] Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce. 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[historia-6] Veľký Šariš - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-01]. (słow.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne