Wielki mistrz

Ten artykuł od 2016-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Wielki mistrz – tytuł nadawany przełożonemu w większości zakonów rycerskich (np. w zakonie templariuszy, zakonie joannitów), naczelnikowi niektórych organizacji religijnych bądź para-religijnych (np. masońskich) oraz przewodniczącemu kapituły niektórych orderów (np. Order Krzyża Ziemi Maryjnej). Wielki mistrz posiadał szerokie kompetencje w sprawach dotyczących zakonu lub bractwa jako całości. Stanowisko wielkiego mistrza było obsadzane w drodze wyboru spośród członków danej organizacji.

W przypadku zakonów posiadających ogromne obszary ziemskie wielki mistrz stawał się udzielnym władcą tych terenów i, choć zazwyczaj podlegał zwierzchnictwu papieża, w hierarchii społecznej był stawiany na równi ze świeckimi władcami. Wielki mistrz podlegał kontroli tzw. kapituły generalnej, której kompetencje były różne - od doradczych po ustawodawcze (w ramach reguły zakonnej zatwierdzanej przez papiestwo). Niektóre zakony stawiały pewne wymagania osobom ubiegającym się na stanowisko wielkiego mistrza, np. w przypadku joannitów kandydat musiał być urodzony legalnie ze szlachetnych rodziców.

Wielcy mistrzowie wybranych zakonów:

• wielcy mistrzowie zakonu joannitów
• wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego
• wielcy mistrzowie zakonu lazarytów
• wielcy mistrzowie zakonu templariuszy
• wielcy mistrzowie zakonu Alcantara
• wielcy mistrzowie zakonu Calatrava
• wielcy mistrzowie zakonu Santiago

W wolnomularstwie godność ta przysługuje osobie kierującej pracami obiediencji.