Wielki skandal torpedowy

Wielki skandal torpedowy (The Great Torpedo Scandal) – amerykańska seria problemów technicznych z torpedami w czasie drugiej wojny światowej, skutkująca niesprawnością torped amerykańskiej marynarki wojennej w czasie pierwszych dwóch lat wojny na Pacyfiku. Podczas pierwszych miesięcy wojny, zwłaszcza w ramach prowadzonych działań amerykańskich okrętów podwodnych, efektywność amerykańskich torped była bardzo niska. Z uwagi na złą konstrukcję skądinąd rewolucyjnego zapalnika magnetycznego Mark 6 Mod 1 torpedy Mark XIV — w połączeniu z tak ścisłą przed wojną tajemnicą dotyczącą jego istnienia, że nie wiedziały o jego istnieniu nawet załogi okrętów podwodnych które miały ów zapalnik stosować — po wybuchu wojny w grudniu 1941 roku aż do końca roku 1943, amerykańskie okręty podwodne bezskutecznie strzelały nawet do kilkunastu torped do jednego celu, które nie eksplodowały przy kontakcie z celem, bądź też przechodziły zbyt głęboko pod celem.

Problemy amerykańskich torped wynikły głównie z faktu że torpeda Mk. 14 z zapalnikiem magnetycznym — na skutek zbyt dużej tajemnicy otaczającej jego istnienie oraz dążenia do oszczędności finansowych — nie została prawidłowo przetestowana przed wybuchem II wojny światowej. Po wybuchu zaś drugiej wojny światowej, Naval Torpedo Station — która opracowała konstrukcję nowego zapalnika — nie przyjmowała do wiadomości jego wad, składając winę za niepowodzenia w użyciu torped na karb błędów dowódców okrętów podwodnych i niedostatecznego wyszkolenia załóg tych jednostek. Na problem zapalnika magnetycznego nałożył się problem nieprawidłowej konstrukcji jej zapalnika kontaktowego, który w efekcie ulegał zniszczeniu przy uderzeniu w cel, zamiast powodować eksplozję ładunku głowicy bojowej.

Problem zapalników głowic został zidentyfikowany dopiero po przeprowadzonym na osobisty rozkaz dowódcy floty podwodnej Pacyfiku admirała Charlesa Lockwooda eksperymencie z torpedą wolno spuszczaną ze specjalnie w tym celu zbudowanej wieży, zaś jego rozwiązanie zajęło kolejne kilkanaście miesięcy, do końca roku 1943.

Problem amerykańskich zapalników magnetycznych był ogólnym problemem wczesnych zapalników tego typu, z którym borykały się floty podwodne różnych krajów, w tym zwłaszcza hitlerowskich Niemiec.

Bibliografia

• Clay Blair: Silent victory: the U.S. submarine war against Japan. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 2001. ISBN 1-55750-217-X.
• Norman Friedman: U.S. Submarines through 1945: An Illustrated Design History. Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 978-1-55750-263-6.
• Peter Padfield: War beneath the sea: submarine conflict during World War II. New York: John Wiley, 1996. ISBN 0-471-14624-2.
• Norman. Polmar: The American submarine. Annapolis, Md.: Nautical Aviation Pub. Co. of America, 1981. ISBN 0-933852-14-2.
• Frederick J Milford: The great torpedo scandal, 1941-43 (ang.). W: US Navy Torpedoes [on-line]. [dostęp 2014-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)].