Wielkie Stwolno
| Artykuł | 53°26'5"N 18°37'33"E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°23'N, 18°42'E |
| - błąd | 20629 m |
| Odległość | 4 m |
| ||||
| ||||
 Aleja dębowa – pomnik przyrody | ||||
| Państwo |  Polska | |||
| Województwo |  kujawsko-pomorskie | |||
| Powiat | świecki | |||
| Gmina | Dragacz | |||
| Liczba ludności (III 2011) | 322[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 52 | |||
| Kod pocztowy | 86-134[2] | |||
| Tablice rejestracyjne | CSW | |||
| SIMC | 0084830 | |||
Położenie na mapie gminy Dragacz _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Dragacz") | ||||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | ||||
Położenie na mapie powiatu świeckiego  | ||||
 53°26′05″N 18°37′33″E/53,434722 18,625833 | ||||
Wielkie Stwolno – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Dragacz.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 322 mieszkańców[1]. Jest dziewiątą co do wielkości miejscowością gminy Dragacz. Wielkie Stwolno położone jest na Kociewiu, jednym z regionów etniczno-kulturowych Pomorza, gdzie do tej pory zachowały się miejsca i tradycje związane z osadnictwem holenderskim. W Wielkim Stwolnie nieprzerwanie od 1947 roku działa Ochotnicza Straż Pożarna. W świetlicy wiejskiej organizowane są festyny rodzinne dla mieszkańców całej gminy.
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0084847 | Dziewięć Włók | część wsi |
Historia
Dawne nazwy Wielkiego Stwolna:
- Smoln (rok 1400)
- Gros Smollen (rok 1415)
- Stwolno (rok 1565)
- Westwalen (rok 1623)
- Stwolno Niemieckie (rok 1682)
- Deutsch Westphalen (XIX wiek)
W 1320 roku zakon krzyżacki posiadał w Stwolnie Niemieckim folwark. Stwolno należało w tym czasie do tzw. wsi rycerskich. W XV w. wieś wymieniana była jako własność komturstwa świeckiego. W 1593 roku w miejscowości osiedlili się mennonici na mocy kontraktu wydanego przez Jana Dulskiego, starostę z Rogoźna z 2 lutego 1568 roku. Osiedlali się oni na tych ziemiach na prawie holenderskim. W zamian za wysoki czynsz pieniężny osadnicy otrzymywali w długoterminową dzierżawę ziemię w dolinie Wisły, która dotąd często była zalewana przez rzekę. Zobowiązani byli do konserwowania wałów ochronnych i osuszania ziemi. Posiadali wolność religijną oraz określoną swobodę gospodarczą, a także sądowniczą[6].
Po II wojnie światowej pozostały liczne pamiątki po niemieckim okupancie, np. swastyki na bramie w dawnej szkole podstawowej w Wielkim Stwolnie.
Ochrona przyrody
W 1992 roku uznano za pomnik przyrody jednostronną aleję drzew przydrożnych[7]. Aleja rośnie pomiędzy Małym a Wielkim Stwolnem i w chwili powołania tworzyło ją 151 drzew. W skład alei wchodziły:
| Nr | Nazwa | Sztuk | Obwody |
| 1. | Dąb szypułkowy | 129 | 218-380 cm |
| 2. | Jesion wyniosły | 10 | 170-290 cm |
| 3. | Klon jawor | 12 | 170-190 cm |
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1449 [dostęp 2020-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części (pol.). opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06].
- ↑ miasto-nowe.com: Osadnictwo holenderskie w Dolinie Wisły (pol.). [dostęp 2012-01-14].
- ↑ Rozporządzenie nr 18/92 Wojewody Bydgoskiego z dnia 8 czerwca 1992 roku
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
| Nieofic. cz. osady |
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Dragacz, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świecie County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.74 N
- S: 53.23 N
- W: 18.02 E
- E: 18.80 E
Herb gminy Dragacz
Autor: Zbigniew Zieliński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Przydrożna aleja w Wielkim Stwolnie.