Wielkoduszność Scypiona

Wielkoduszność Scypiona
(nr.inw.VIII-2623)
Ilustracja
AutorJacob Willemsz. de Wet starszy
Data powstania1645-1675[1]
Mediumolej na płótnie
Wymiary109 × 140 cm
Miejsce przechowywania
LokalizacjaMuzeum Narodowe we Wrocławiu

Wielkoduszność Scypiona – obraz holenderskiego malarza Jacoba de Weta starszego.

Opis obrazu

Obraz ukazuje scenę opisaną przez Tytus Liwiusza w Ab urbe condita libri (ks. XXVI), akt miłosierdzia rzymskiego wodza Scypiona Afrykańskiego St., który zwraca narzeczonemu i rodzinie swój "łup wojenny" - piękną dziewczynę z podbitej Nowej Kartaginy. Obraz utrzymany jest w ciemnej, brunatnej tonacji. W kolumnowej sali rozjaśnionej światłem padającym z góry, na podwyższeniu, stoi w złotej tunice i w czerwonym płaszczu Scypion. Za nim stoją żołnierze w zbrojach, dostojnicy w turbanach i poczty sztandarowe[2]. W centrum kompozycji stoi dziewczyna w złotej sukni, do której wódz zwraca się łaskawym gestem oddając ją tym samym klęczącemu obok niej narzeczonemu, przywódcy Alluciusowi odzianemu w ciemnooliwkową tunikę i w niebieski płaszcz. Za parą stoją rodzice dziewczyny: ojciec kłaniający się oraz matka stojąca tyłem do wodza, wskazująca na złożone kosztowności, w które Scypion wyposażył dziewczynę[3].

Temat wielkoduszności Scypiona ze względu na swoją teatralną oprawę był tematem często wykorzystywanym w nowożytnym malarstwie[2].

Atrybucja i proweniencja

Początkowo obraz, który w osiemnastym wieku znajdował się w kolekcji Carla Bacha, profesora wrocławskiej Szkoły Sztuki i radcy dworu pruskiego, był uznawany za dzieło Rembrandta. Pod taką proweniencją znajdował się w katalogu zbiorów Bacha oraz w katalogu wrocławskiego Ständehaus[4], gdzie znajdował się od 1859 roku[a]. W 1880 roku dzieło zostało przeniesione do Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych (Schlesisches Museum der bildenden Künste) (nr inw. 112); w 1886 roku w katalogu muzeum za autora obrazu uznawano naśladowcę Rembrandta. Dopiero w 1898 roku nadano obrazowi obecną atrybucję. W 1954 roku, historyk Anna Dobrzycka w opracowaniu Gerrit Willemsz. Horst w poznańskich zbiorach błędnie jeszcze przypisywała autorstwo Gerritowi Willemszowi Horstowi[5]. Wcześniejszą atrybucję potwierdziły jednak dwie inne powojenne publikacje: katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie z 1956 roku pt. Rembrandt i jego krąg[6] i opracowanie Adama Chudzikowskiego z 1958 Wystawa Rembrandtowska w Muzeum Narodowym w Warszawie[7].

Atrybucję de Wetowi nadano po analizie szeregu innych jego dzieł. Podobieństwa wykazano głównie z Bałwochwalstwem Salomona z Muzeum w Lille, gdzie występują identyczne elementy architektoniczne i jej niefunkcjonalność oraz szereg analogii w typach twarzy. Postać dziewczyny występuje w innym obrazie Weta Salomon i królowa Saba[8].

W 1942 roku obraz został wywieziony do składnicy w Kamieńcu Ząbkowickim a w 1947 roku przekazany Muzeum Narodowemu w Warszawie (nr inw. 186035). W latach 1947–1954 obraz był wypożyczony do Muzeum Narodowego w Poznaniu a od 1981 do Muzeum Narodowego we Wrocławiu[2].

Uwagi

  1. W 1830 roku obraz został zakupiony przez państwo i wystawiane w siedzibie Śląskiego Towarzystwa Kultury Ojczystej[2]

Przypisy

  1. Werner Sumowski Gemälde der Rembrandt-Schüler, T.6, Landau 1989, poz. 1862 za: Steinborn, s.205
  2. a b c d Steinborn 2006 ↓, s. 204.
  3. Lejman 2001 ↓, s. 66.
  4. Katalog der Bildergalerie im Ständehause zu Breslau, III, Breslau 1863, s.14, nr57
  5. Anna Dobrzycka Gerrit Willemsz. Horst w poznańskich zbiorach w Biuletyn Historii Sztuki XVI, 1954, nr 4, s.475-479
  6. Rembrandt i jego krąg, Muzeum Narodowe w Warszawie 1956, s.124-125
  7. Adam Chudzikowski, Wystawa Rembrandtowska w Muzeum Narodowym w Warszawie, "Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie", III, 1958, s. 454
  8. Białostocki 1956 ↓, s. 124.

Bibliografia

  • Bożena Steinborn: Katalog zbiorów malarstwa niderlandzkiego. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2006. ISBN 83-86766-28-X.
  • Beata Lejman: Złote Niderlandy. Obrazy holenderskie i flamandzkie XVII wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu (katalog wystawy). Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2001. ISBN 83-86766-02-6.
  • Jan Białostocki (opracowanie katalogu): Rembrandt i jego krąg. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 1956.

Media użyte na tej stronie